Z powodu wojny więcej osób w Ukrainie zaczęło mówić po ukraińsku

Według ostatnich badań dotyczących używanego języka w komunikacji w Ukrainie wynika, że po ukraińsku mówi stale lub często 83 proc. obywateli tego kraju. Dla porównania do 2022 roku ten odsetek wynosił zaledwie 66 proc., zatem na język ukraiński przeszło 17 proc. społeczeństwa. Taka zmiana wydaje się być następstwem trwającej wojny, którą wywołała nieuzasadniona rosyjska napaść oraz następstwem trendu, który utrzymuje się od ponad 10 lat.

Do 2022 roku 29 proc. obywateli Ukrainy po ukraińsku mówiło czasami lub rzadko, a 4 proc. stwierdziło, że nigdy nie używało tego języka podczas swoich rozmów. Obecnie, wspomniane odsetki zmniejszyły się odpowiednio do 15 proc. i do 2 proc.

Z kolei 82 proc. obywateli Ukrainy uważa obecnie język ukraiński za ojczysty, a tylko 14 proc. uważa, że ich językiem ojczystym jest rosyjski. Co ciekawe w 2012 roku odsetek ten rozkładał się mniej więcej równomiernie (57 proc. do 42 proc.). Jednakże od 2012 roku systematycznie wzrasta liczba ludzi w Ukrainie, którzy uważają, że językiem ojczystym jest tylko ukraiński.

Badania zostały przeprowadzone na terenie Ukrainy, lecz "z wyjątkiem terytoriów okupowanych i terytoriów, na których nie ma połączenia mobilnego i internetowego". Trzeba zauważyć, że właśnie wschodnie terytoria Ukrainy, które są obecnie pod rosyjską okupacją, odznaczają się bardzo wysokim odsetkiem osób, które stale używają języka rosyjskiego w komunikacji i które uważają ten język za ojczysty.

Mimo wszystko przedstawione powyżej dane są znaczące dla pojmowania zmiany mentalności ukraińskiego społeczeństwa. Jak stwierdza część internautów, z powodu zagrożenia zewnętrznego następuje "narodowa homogenizacja" języka i wzrasta poczucie patriotyzmu. Niektórzy również sądzą, że wojna przyniosła efekt odwrotny od zamierzonego.

W Ukrainie oficjalnym językiem państwowym jest wyłącznie ukraiński. Drugim najpopularniejszym językiem jest natomiast rosyjski. Za czasów imperium rosyjskiego używanie języka ukraińskiego było zakazane w szkołach. Z kolei do 2014 roku w wielu miastach i obwodach we wschodniej i południowej Ukrainie język rosyjski był drugim językiem urzędowym.

Według badań z 2022 roku przeprowadzonych przez grupę socjologiczną Rating, ponad połowa mieszkańców południowej i wschodniej części Ukrainy jest dwujęzyczna (język ukraiński i rosyjski), zaś około jedna czwarta osób używa wyłącznie języka rosyjskiego. Jednakże specjaliści wskazują, że wykorzystywanie języka rosyjskiego w codziennym życiu zmniejszyło się o połowę. Od początku wojny 41 proc. ludzi, którzy używają wyłącznie rosyjskiego oraz ukraińskiego i rosyjskiego (dwujęzyczni), zaczęło częściej mówić po ukraińsku, z czego aż 24 proc. przeszło na ten język "na stałe".

Jak twierdzi Duolingo, firma tworząca programy do nauki języków, od rozpoczęcia wojny w Ukrainie ponad 1,3 miliona osób z całego świata zdecydowało się uczyć języka ukraińskiego. Ponadto samo zainteresowanie tym językiem od ponad 9 miesięcy utrzymuje się na wysokim poziomie.

Pierwsze ślady języka ukraińskiego pojawiły się w tekstach rusko-cerkiewno-słowiańskich już w XII-XIII wieku. Język ukraiński dzieli się na trzy zespoły dialektów, tj. północne (m.in. gwara zachodniopoleska, podlaska), południowo-wschodnie (m.in. gwary środkowonaddnieprzańskie, gwary stepowe) i południowo-zachodnie (m.in. gwary łemkowskie, podolskie, wołyńskie, zakarpackie).