Tylko nie truj
Dym tytoniowy składa się z prawie 4 tys. związków chemicznych, z tego ponad 40 to substancje rakotwórcze. Ich działanie nie jest ograniczone jedynie do palaczy tytoniu, ale dotyczy wszystkich, którzy przebywają w pomieszczeniach, gdzie występuje dym tytoniowy (tzw. "palenie bierne").
Najgroźniejsze substancji występujące w dymie tytoniowym to:
• aceton (rozpuszczalnik);
• arsen, stosowany także jako popularna trutka na szczury i inne gryzonie;
• chlorek winylu, związek używany także do produkcji plastiku;
• ciała smołowate, są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów złośliwych u człowieka;
• cyjanowodór, gaz używany przez hitlerowców w komorach gazowych do masowego ludobójstwa;
• fenole, niszczą rzęski nabłonka wyściełającego oskrzela. Rzęski te oczyszczają wdychane przez człowieka powietrze i chronią drogi oddechowe przed przenikaniem przez ich ściany substancji i związków chemicznych oraz mikroorganizmów, np. wirusów;
• formaldehyd, związek stosowany m.in. do konserwacji preparatów biologicznych, np. żab;
• nikotyna, działa obkurczająco na ściany naczyń krwionośnych (w tym także naczyń wieńcowych zaopatrujących serce), zwiększa ciśnienie krwi, jest odpowiedzialna za niefizjologiczne przyspieszenie akcji serca oraz zaburzenia rytmu serca, a także wpływa negatywnie na gen, który powstrzymuje niekontrolowany rozwój komórek, czyli powstawanie nowotworów;
• polon, radioaktywny pierwiastek;
• tlenek węgla (czad, CO), zmniejszając zawartość tlenu we krwi, w znaczny sposób utrudnia pracę serca i dotarcie tlenu do różnych części i narządów organizmu człowieka. Jest to związek będący bezpośrednią przyczyną śmierci wielu osób w czasie pożarów.
Oto powody, dla których warto zrezygnować z palenia papierosów. Nie jest to jednak taka prosta sprawa. Przez pierwsze dni osoby, które zrezygnowały z papierosów, mogą odczuwać ogromną ochotę na powrót do nałogu. Oto kilka sposobów, które pomogą przezwyciężyć kryzys.
• Staraj się spędzać dużo czasu w miejscach, gdzie palenie jest zabronione, np. w bibliotece, muzeum, sklepach, kościele.
• Pij duże ilości niegazowanej wody mineralnej i soków owocowych.
• Unikaj alkoholu i innych rzeczy, którym towarzyszyło palenie papierosów (np. układanie pasjansów).
• Naucz się zajmować ręce innymi przedmiotami (wykorzystaj ołówek, kostkę Rubika, monetę, spinacz biurowy).
• Gdy czujesz, że musisz zapalić, żuj gumę lub ssij cukierki.
• Przeznacz na sen przynajmniej 6 godzin.
• Pamiętaj o zdrowym odżywianiu się. Przynajmniej przez pół roku ogranicz w swojej diecie mięso, tłuszcze zwierzęce, cukier, mocną kawę i piwo. Zastąp je tłuszczami roślinnymi, rybami, świeżymi owocami i warzywami.
• Dobrze robi czynne zajęcie się jakąś dyscypliną sportową. Przebywaj dużo na świeżym powietrzu, ale równocześnie nie przemęczaj się.
• Nie izoluj się, rozmawiaj o swoich sukcesach i kłopotach z rodziną, przyjaciółmi.
• Unikaj spotkań z palącymi osobami.
• Musisz mieć silną wolę i wierzyć, że uwolnisz się od nałogu.
• Bądź w kontakcie z osobą, która chce i może ci pomóc utwierdzając cię w postanowieniu.
• Staraj się być zajęty, pracuj intensywnie, ale w zorganizowany sposób.
Palaczom, którzy jeszcze nie zdecydowali się na walkę z nałogiem, w podjęciu decyzji pomoże obserwacja swojego organizmu. Od zgaszenia ostatniego papierosa po 20 minutach do normy wraca ciśnienie tętnicze krwi, czynności serca oraz temperatura rąk i stóp. Kolejne godziny i dni bez szkodliwego dymka przynoszą coraz większe korzyści dla zdrowia.
Sprawdź, czy jesteś nałogowym palaczem
Jeśli chcesz znać odpowiedź na to pytanie, rozwiąż test. Podlicz punkty. W której grupie się znalazłeś?
1. Jak szybko po przebudzeniu zapalasz swego pierwszego papierosa?
a) W ciągu 30 min - 1 pkt.
b) Po 30 min - 0 pkt.
2. Czy sprawia ci trudność powstrzymanie się od palenia tytoniu w miejscach publicznych, w których obowiązuje zakaz palenia (np. kościół, biblioteka, kino)?
a) Tak - 1 pkt.
b) Nie - 0 pkt.
3. Z którego papierosa byłoby ci najtrudniej zrezygnować?
a) Z pierwszego rano - 1 pkt.
b) Z każdego innego - 0 pkt.
4. Ile papierosów wypalasz dziennie?
a) Mniej niż 15 - 0 pkt.
b) 16-25 - 1 pkt.
c) ponad 25 - 2 pkt.
5. Częściej palisz papierosy w ciągu pierwszych godzin po przebudzeniu, niż w pozostałej części dnia?
a) Tak - 1pkt.
b) Nie - 0 pkt.
6. Czy palisz podczas choroby, która zmusza cię do pozostawania w łóżku przez większą część dnia?
a) Tak - 1pkt.
b) Nie - 0 pkt.
7. Jaka jest zawartość nikotyny w papierosach, które zwykle palisz?
a) Mniej niż 0,9 mg - 0 pkt.
b) 1,0 - 1,2 mg - 1pkt.
c) Ponad 1,3 mg - 2 pkt.
8. Czy zaciągasz się dymem tytoniowym?
a) Nigdy - 0 pkt.
b) Czasami - 1 pkt.
c) Zawsze - 2 pkt.
Maksymalna liczba punktów wynosi 11.
• Od 0 do 7 pkt. - wskazuje na niski poziom uzależnienia od nikotyny.
• Wartość 7 pkt. i powyżej wskazuje na wysoki poziom uzależnienia od nikotyny.
