Bezpieczne zakupy w internecie – jak rozpoznać bezpieczny sklep?
Wszyscy robimy zakupy w internecie, ale mało kto zdaje sobie sprawę z tego, jakie niebezpieczeństwa czyhają na niezbyt przezornych klientów. Jak się chronić przed oszustwem i sprawdzić sklep, zanim finalnie dokonamy płatności?
Niedawno w jednym ze sklepów internetowych zajmującym się sprzedażą elektroniki komputerowej miał miejsce duży wyciek prywatnych danych osobowych klientów. Tego typu przypadki uzmysławiają nam fakt, że praktycznie każde dane, które gdzieś w internecie "zostawiamy", mogą być potencjalnie narażone na wykorzystanie do niepożądanych celów. Na szczęście tego typu ataki nie zdarzają się zbyt często - warto jednak zminimalizować ryzyko na to, że ktoś nasze dane wykradnie lub padniemy ofiarą oszustwa. Jak sprawdzić wiarygodność sklepu internetowego i zrobić bezpieczne zakupy w internecie?
Weryfikowanie rzetelności sklepu warto zacząć od sprawdzenia informacji w zakładce "Kontakt" lub "O firmie" (nazwy mogą się odrobinę różnić w zależności od serwisu). Te dane rozjaśnią nam nieco profil przedsiębiorstwa.
- Oprócz informacji kontaktowych, zwróćmy uwagę, czy sklep ma zarejestrowaną działalność gospodarczą, a tym samym posiada aktywne numery REGON, NIP, KRS. Autentyczność ciągu cyfr można sprawdzić online w rządowych rejestrach EKRS i CEIDG oraz europejskim VIES (potwierdzenie numeru VAT). Wspomniane wyszukiwarki podpowiedzą nam, czy przypadkiem wobec firmy nie jest prowadzone postępowanie upadłościowe. Rejestry mogą także wykazać zawieszenie działalności - radzi Agnieszka Rosoch, Prezes Zarządu spółki Alpha Fashion, do której należy sklep internetowy z odzieżą męską Ozonee.pl.
Kolejnym istotnym elementem przy sprawdzaniu wiarygodności sklepu jest wysokość kapitału zakładowego, którą każda spółka powinna opublikować. Obecnie minimalny próg kapitału zakładowego wynosi zaledwie pięć tysięcy złotych. Wartość wspomnianego kapitału ma charakter gwarancyjny; zabezpiecza wierzycieli spółki przed niewypłacalnością. Im kwota jest wyższa, tym większe szanse na to, że mamy do czynienia z rzetelną firmą. Przykładowo, kapitał zakładowy sklepu Ozonee.pl wynosi ponad 9 milionów złotych i został wniesiony w całości.
Dodatkowym atutem potwierdzającym wiarygodność sklepu będzie posiadanie certyfikatu Trusted Shops lub Euro-Label. Tego typu certyfikacja jest gwarancją nie tylko wysokiej jakości oraz standaryzacji procesu zakupowego, ale także bezpieczeństwa zakupów i sprawdzonych opinii o danym podmiocie.
Szyfrowanie danych to jeden z podstawowych wymogów, jakie powinien spełnić każdy internetowy przedsiębiorca, chcący zagwarantować bezpieczne zakupy w internecie. Jeśli przed adresem www widnieje szyfrowana wersja "https://", a kłódka znajdująca się na pasku przeglądarki świeci się na zielono, to oznaczy, że wszystkie dane są bezpiecznie szyfrowane za pomocą protokołu SSL (ang. Secure Sockets Layer). Certyfikat ten chroni dane wrażliwe przed przechwyceniem (np. dane do kart kredytowych).
W momencie, gdy przejdziemy do finalizacji zamówienia, powinien się nam wyświetlić rozbudowany panel z opcjami płatności. Jeśli tych opcji jest zaskakująco mało (np. tylko przelew na konto) to momentalnie powinna się nam zaświecić lampka ostrzegawcza i zalecane jest porzucenie koszyka zakupowego. Jeśli płacisz kartą - raczej unikaj korzystania z tej debetowej, która jest bezpośrednio podpięta pod główne konto bankowe. Do zakupów lepiej używać kart kredytowych.
Już na wstępie, zgodnie z regulacjami RODO, sklep powinien nas dokładnie poinformować, jakie dane gromadzi (nawet bez rejestracji czy logowania się do serwisu) oraz zagwarantować do nich pełen dostęp. To samo tyczy się przetwarzania danych wrażliwych, zgód niezbędnych do realizacji zamówienia i zgód marketingowych. Wszystkie te informacje powinny w zwięzły sposób określać wykorzystanie danych oraz możliwość ich usunięcia, a żadne ze zgód nie powinny być domyślnie zaakceptowane. Jeśli sklep wymusza na nas np. zgodę na przetwarzanie danych w celach marketingowych, to powinniśmy czym prędzej poszukać lepszego miejsca do zrobienia zakupów.
Każdy sklep zachęca nas do rejestracji, jednak nie każdy chce figurować w bazach danych kilkudziesięciu sklepów internetowych. Zaufany sklep to taki, który wychodzi naprzeciw oczekiwaniom klienta i umożliwia mu złożenie zamówienia bez konieczności rejestracji.
Sprawdzenie opinii o sklepie jest dosyć oczywiste, ale czasami - np. gdy skusi nas promocyjna oferta -możemy o tym zapomnieć. Za każdym razem, gdy robimy zakupy w nowym sklepie, warto przejrzeć, jakie są o nim dominujące opinie. Jeśli przypadkiem trafiliśmy na sklep, który jest "atrapą" (czyli zwykłym oszustwem) lub sprzedaje niskiej jakości produkty, to opinie użytkowników szybko wyperswadują nam impulsywne zakupy.
Podczas czytania opinii trzeba zdać sobie sprawę z tego, że część nich może być "kupiona", czyli pisana na zamówienie przedsiębiorcy przez copywriterów lub konkurencję. Tego typu komentarze można jednak łatwo wychwycić, bo z reguły są do siebie bardzo podobne i pisane nienaturalnym językiem. Takie nieuczciwe praktyki stosuje niestety wiele firm, chcących zyskać przewagę nad konkurencją, a anonimowość komentarzy powoduje, że klienci często nie do końca zgodnie z prawdą bardzo surowo oceniają zakupy. Dlatego warto korzystać ze sprawdzonych źródeł opinii.
Mailowe potwierdzenie złożenia zamówienia to dowód na zawarcie umowy ze sprzedawcą. Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że wymaganie od klienta paragonu, np. w przypadku reklamacji czy też uwzględnienia rękojmi nie może być obowiązkowe w świetle obowiązującego prawa. Niektóre sklepy całkowicie zrezygnowały już z paragonów. Jeśli sklep internetowy nie prowadzi sprzedaży stacjonarnej i nie przyjmuje wpłat gotówkowych, to nie ma on wtedy obowiązku wystawiania paragonów (generowane są jedynie faktury VAT).
Gdyby, hipotetycznie, zdarzyło się, że przedsiębiorca zbankrutował i nie był w stanie zrealizować opłaconego przez nas zamówienia, to będziemy przynajmniej posiadać jakikolwiek dowód na to, że do zawarcia umowy sprzedaży doszło. Dobrą praktyką jest także robienie zrzutów ekranu z potwierdzeniem złożenia zamówienia. Wszystkie te środki zapobiegawcze ułatwią nam uzyskanie ewentualnego odszkodowania.
Na nieuczciwego sprzedawcę można trafić wszędzie, nie tylko w internecie. Podczas robienia zakupów w sieci lepiej mieć ograniczone zaufanie, ale nie warto też popadać w skrajności. Sprawdzenie, czy sklep jest rzetelny, powinno wejść w nawyk każdego świadomego konsumenta. Z czasem proces ten będzie zajmować dosłownie kilka minut.