Kometa 3I/ATLAS uwalnia rekordowe ilości pyłu. Nawet 405 kg na sekundę
Kometa międzygwiezdna 3I/ATLAS przelatuje właśnie przez środek Układu Słonecznego. Już w najbliższy czwartek, 30 października, maksymalnie zbliży się do Słońca, by na początku grudnia znów stać się widoczną dla obserwatorów na Ziemi. Nowe badanie wykazało, że przybysz z kosmosu uwalnia rekordowe ilości pyłu - docelowo nawet 405 kg na sekundę, czyli znacznie więcej niż 2I/Borisov. Naukowcy uważają, że tak aktywny obiekt ten nie był przez ostatnie miliony lat.
Spis treści:
- 3I/ATLAS zbliża się do Słońca. Kometa budzi się po milionach lat
- Antywarkocz komety i rekordowa ilość emitowanego pyłu
3I/ATLAS zbliża się do Słońca. Kometa budzi się po milionach lat
3I/ATLAS przelatuje obecnie wewnątrz orbity Marsa, a już 30 października maksymalnie zbliży się do Słońca (na odległość 1,4 au lub 210 mln km). Niedawno omawialiśmy artykuł naukowy, który prognozuje bliskie spotkanie z kometą dwóch ludzkich obiektów - sond kosmicznych agencji NASA i ESA. Ich trajektorie mają szansę przeciąć się na przełomie października i listopada 2025, co pozwoli bezpośrednio zbadać warkocz jonowy komety. Tymczasem pojawiła się kolejna publikacja omawiająca etap "pre-perihelion" komety, czyli poprzedzający jej peryhelion - punkt trajektorii najbliższy Słońcu.
Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego i Uniwersytetu w Oslo przeanalizowali obserwacje optyczne międzygwiezdnej komety w okresie od lipca do września 2025, prowadzone przy pomocy Nordic Optical Telescope, teleskopu optycznego na La Palma w archipelagu Wysp Kanaryjskich. Szczególną uwagę badaczy przykuła emisja pyłu. Przez ostatnie tysiące, a możliwe, że nawet dziesiątki milionów lat 3I/ATLAS pozostawał niejako uśpiony. Teraz, gdy poddawany jest silnym oddziaływaniom grawitacyjnym i wiatru słonecznego, przypada jego szczytowy okres aktywności.
Badania fotometryczne komety potwierdziły, że uwalniana przez nią ilość pyłu jest zależna od odległości od Słońca. Odnotowano również zmianę kierunku tej emisji, co po raz kolejny potwierdziło istnienie "antywarkocza". Jak piszą autorzy artykułu, "morfologia komety zbmienia się ze skierowanego ku Słońcu wachlarza pyłowego obserwowanego na początku lipca 2025 w zdominowaną przez antysłoneczny warkocz pyłowy w późniejszych terminach".
Antywarkocz komety i rekordowa ilość emitowanego pyłu
Zbliżając się do Słońca, kometa emituje coraz większe ilości pyłu. Składają się na niego głównie cząstki wielkości 100 µm (mikrometrów), co przypomina te emitowane wcześniej przez kometę 2I/Borisov - drugi w historii obserwacji obiekt spoza naszego systemu, przemierzający Układ Słoneczny. Jest między nimi znacząca różnica. Chodzi o rekordowe tempo uwalniania pyłu.
"2I różni się od 3I, posiadając znacznie mniejszy (typowy dla asteroidy) indeks heliocentryczny, n = 1,9 ± 0,1. Tempo produkcji pyłu w 3I wynosi ~180 kg/s−1 w odległości 2 au, w porównaniu z ~70 kg/s−1 w 2I/Borisov w tej samej odległości" - podają autorzy badania. Jako że już 29/30 października kometa zbliży się do Słońca na odległość 1,4 au, można się spodziewać, że tempo uwalniania pyłu będzie jeszcze większe - wyniesie około 405 ± 10 kg/s-1 - po czym zacznie zwalniać. Badacze wskazują też, że 3I posiada większe lub bardziej aktywne jądro kometarne w porównaniu z 2I.
Jak natomiast tłumaczyć pojawienie się wspomnianego antywarkocza? "Opóźnione pojawienie się warkocza skierowanego w stronę przeciwną do Słońca przypisano słabemu działaniu ciśnienia promieniowania słonecznego na cząsteczki pyłu komy" - tłumaczą badacze. "Wnioskujemy, że efektywny promień cząstek wynosi ∼100 μm, a prędkość wyrzutu - ~5 m s−1. Te wartości są podobne do 2I/Borisov, gdzie duże, powoli wyrzucane ziarna pyłu dominowały w obrazie optycznym komy".
Źródło: David Jewitt, Jane Luu (2025), Pre-perihelion Development of Interstellar Comet 3I/ATLAS, arXiv:2510.18769 [astro-ph.EP], doi: 10.48550/arXiv.2510.18769.
Zobacz również:
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 87 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
