Uwaga, palacze! Wykryto związek między paleniem a wszystkimi podtypami cukrzycy
Badania prowadzone w Szwecji na grupie ponad 3 tysięcy pacjentów pokazały, że palenie tytoniu znacząco podwyższa ryzyko rozwoju każdego z czterech podtypów cukrzycy typu 2. Najbardziej narażone są osoby, które paliły intensywnie, co dotyczy zwłaszcza ciężkich przypadków insulinooporności. Odkrycia te wskazują na konieczność promowania rzucenia palenia dla prewencji cukrzycy.
Osoby, które w przeszłości paliły bądź ciągle palą tytoń, mają znacznie wyższe ryzyko wystąpienia wszystkich 4 podtypów cukrzycy typu 2 w porównaniu z osobami, które nigdy nie paliły - do takich wniosków doszli szwedzcy naukowcy.
Cukrzyca typu 2. Cztery podtypy, które różnią się przebiegiem choroby
Przebieg cukrzycy typu 2 różni się pomiędzy pacjentami. Na tej podstawie wyszczególniono cztery podtypy tej choroby: ciężka cukrzyca insulinooporna - SIRD (severe insulin-resistant diabetes), którą charakteryzuje nieprawidłowe reagowanie komórek organizmu na insulinę, tj. silna insulinooporność; ciężka cukrzyca z niedoborem insuliny - SIDD (severe insulin-deficient diabetes), którą charakteryzuje silny niedobór insuliny; łagodna cukrzyca związana z otyłością - MOD (mild obesity-related diabetes), charakteryzująca się wczesnym początkiem, otyłością i stosunkowo łagodnym przebiegiem oraz łagodna cukrzyca związana z wiekiem - MARD (mild age-related diabetes), o późnym początku i stosunkowo dobrym wyrównaniu metabolicznym. Stopień nasilenia, rokowanie i ryzyko powikłań różnią się w zależności od podtypu, ale nie jest jasne, czy mają one różne czynniki ryzyka.
Aby dowiedzieć się więcej, Emmy Keysendal, doktorantka w Karolinska Institutet w Sztokholmie w Szwecji, wraz ze współpracownikami zbadała związek między paleniem tytoniu, o którym wiadomo już, że jest silnym czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2, a różnymi podtypami tej choroby.
Wyniki wskazują na silny związek pomiędzy paleniem a wystąpieniem cukrzycy typu 2
W badaniu wzięło udział 3325 osób z czterema różnymi podtypami cukrzycy typu 2 oraz 3897 uczestników w grupie kontrolnej, bez stwierdzonej choroby. Średni okres obserwacji wynosił 17 lat.
Na podstawie danych zebranych od pacjentów stwierdzono, że ci, którzy palili tytoń w dowolnym momencie swojego życia, również obecnie, byli znacznie bardziej narażeni na zachorowanie na cukrzycę typu 2. Szczególnie silną zależność zaobserwowano w przypadku podtypu SIRD - osoby kiedykolwiek palące miały ponad dwukrotnie wyższe ryzyko zachorowania na tę chorobę (wyższe o 115 proc.) w porównaniu z pacjentami nigdy niepalącymi. W przypadku cukrzycy SIDD ryzyko było wyższe o 20 proc., MOD - o 29 proc., a cukrzycy MARD - o 27 proc.
Intensywne palenie, czyli więcej niż 20 papierosów dziennie przez co najmniej 15 lat, dodatkowo zwiększało ryzyko wystąpienia każdego z czterech podtypów. Osoby palące dużo były 2,35 razy bardziej narażone na rozwój SIRD, a ryzyko rozwoju SIDD, MOD i MARD było odpowiednio o 52%, 57% i 45%.
Snus również szkodzi
Dane dotyczące mężczyzn w Szwecji, którzy nadmiernie używali snusu, czyli bezdymnego produktu tytoniowego, mieli zwiększone ryzyko wystąpienia ciężkich podtypów SIDD (ryzyko wyższe o 19%) i SIRD (ryzyko wyższe o 13%) w porównaniu z osobami, które nigdy nie używały snusu.
- Oczywiste jest, że palenie zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, niezależnie od jej podtypu, czyli niezależnie od tego, czy cukrzyca charakteryzuje się insulinoopornością, niedoborem insuliny, otyłością czy podeszłym wiekiem - podsumowała Keysendal. - Nasze odkrycia podkreślają znaczenie rzucenia palenia w zapobieganiu cukrzycy typu 2. Wskazują również, że informacje genetyczne mogą pomóc w identyfikacji osób, które najprawdopodobniej odniosą korzyści z dodatkowego wsparcia w rzuceniu palenia.
