Zbadali krater ukryty pod oceanem. Ślad po zdarzeniu sprzed milionów lat
Lista potwierdzonych kraterów uderzeniowych na Ziemi jest już całkiem pokaźna, a co pewien czas pojawiają się nowe odkrycia. Przez lata są one analizowane, by ustalić szczegóły dawnych katastrof. Jednym z takich badanych miejsc jest krater ukryty pod dnem Oceanu Atlantyckiego w rejonie Wyżyny Gwinejskiej. Co udało się ustalić?
Zbadali krater ukryty pod Atlantykiem. Katastrofa sprzed milionów lat
Co skrywają jeziora, rzeki, morza i oceany? Niejednokrotnie na łamach Geekweeka pisaliśmy np. o znaleziskach z dna Bałtyku, odkryciach w Wiśle czy sekretach Morskiego Oka. Ale ogrom zagadek wciąż czeka na rozwiązanie. Część odkryć nadal jest też badana, by dowiedzieć się o nich więcej.
Naukowcy z Heriot-Watt University potwierdzili istnienie ogromnego krateru uderzeniowego o średnicy ponad 9 km, który jest ukryty w warstwach mułu setki metrów pod dnem Oceanu Atlantyckiego, w rejonie Wyżyny Gwinejskiej (zachodnia Afryka).
Dzięki nowym, trójwymiarowym danym sejsmicznym, naukowcy mogli szczegółowo prześledzić przebieg katastrofy, która pozostawiła po sobie ten wielki ślad.
Uderzenie asteroidy sprzed ok. 66 mln lat wywołało ogrom zmian
Krater, nazwany Nadir, powstał według badaczy około 66 milionów lat temu, w podobnym czasie co słynny krater Chicxulub w Meksyku, który jest powiązany z wyginięciem dinozaurów. Pierwsze informacje o odkryciu zagłębienia ok. 400 km od wybrzeży Gwinei pojawiły się w 2022 roku, a od tamtego czasu potężny ślad cały czas intryguje naukowców.
Najnowsze badania wraz z obrazowaniem 3D pozwoliły ustalić, że za powstanie krateru odpowiada asteroida o średnicy ok. 450-500 metrów. Uderzyła w Ziemię z prędkością ok. 72 km/h. Uderzenie to wywołało według ekspertów szereg zdarzeń: tsunami o wysokości ponad 800 metrów, gwałtowne trzęsienia ziemi o magnitudzie co najmniej 6,5-7, lawiny podmorskie i rozległe deformacje dna oceanu.
Sekrety krateru uderzeniowego Nadir na Oceanie Atlantyckim
Nadir to jeden z najlepiej zachowanych morskich kraterów uderzeniowych, uchwycony teraz w niespotykanej dotąd rozdzielczości. Pozyskane dane badawcze pozwoliły wywnioskować, że krater pod Atlantykiem początkowo miał kształt głębokiej misy, z wypiętrzeniem centralnym i grzbietami, które wskazują na skośny kąt uderzenia.
Nadir stanowi dla badaczy naturalne laboratorium do badań nad skutkami uderzeń asteroid w środowisku morskim. Naukowcy planują teraz przeprowadzić odwierty w ramach międzynarodowego programu IODP3, by pobrać próbki i dokładnie zbadać warstwy skał. To umożliwiłoby bardziej szczegółowe ustalenie czasu powstania krateru.
Odkrycie opublikowane na łamach "Communications Earth & Environment" może też wpłynąć m.in. na modelowanie potencjalnych uderzeń asteroid w przyszłości.
