Kiedy twój pies dojrzewa...

Bez znajomości faz rozwojowych psa, trudno jest w odpowiedni sposób go wychować i użytkować. Chcecie być dobrymi właścicielami swoich czworonogów? Poznajcie kolejne okresy jego rozwoju, do pełnej dojrzałości włącznie.

Nim przystąpicie do czytania tego tekstu, najpierw polecamy część pierwszą, poświęconą fazom okresu szczenięcego.

Faza dojrzewania (6 - 9 miesięcy)

W tym wieku pies dojrzewa psychicznie i fizycznie, i czasami staje się naprawdę dorosły. Ale podobnie jak u ludzkich nastolatków, jego zachowanie może z minuty na minutę zmienić się nie do poznania. Może wywoływać wrażenie, że zapomniał wszystkiego, czego nauczył się przez ostatnie kilka miesięcy.

Wygląda, jakby był głuchy i ciężki w pojmowaniu, a wszelkie polecenia wykonuje opieszale. Badacze określają psy w tej fazie, jako "idiotycznie śmiałe i klocowate". Podobnie jak u ludzi: niektórzy rodzice przechodzą ten okres w stosunkowej harmonii ze swymi dziećmi, a inni pozostają w ciągłych konfliktach. Wiele zależy w tym okresie również od temperamentu psa.

Reklama

Wychodzi również częściowo to, w jakim stopniu ukształtowano u młodego psa podstawy dobrego wychowania. Czy przekazaliśmy mu, w jaki sposób powinien się zachowywać, czego od niego oczekujemy? Należy się spodziewać jego przeróżnych, często niespodziewanych reakcji.

Na przywołanie możemy się np. spodziewać braku jakiejkolwiek reakcji, sprawiania wrażenia, jakby nas w ogóle nie słyszał. Robi to, co robił wcześniej, może również zacząć biec w innym kierunku, może też nagle rozpocząć szaloną zabawę, połączoną ze skakaniem, świadomie rzucając nam wyzwanie.

Są to zachowania podważające nasz autorytet. Nie wolno nam ich bagatelizować. Nie możemy pozwolić psu na respektowanie naszych rozkazów tylko wtedy, kiedy mu to odpowiada. Należy zawsze reagować natychmiast i dać psu do zrozumienia, że to nie zabawa, i że to my jesteśmy przewodnikiem.

Jednocześnie musimy dać mu odczuć, że go lubimy i oczekujemy, aby zachowywał się odpowiednio, w pewnych, określonych ramach. Nie zapominajmy o chwaleniu i budowaniu prawidłowych zachowań, nawet w złości. Faza ta kończy się zwykle tak szybko, jak się pojawia.

Półroczny pies oczekuje wzorca doświadczonego, psychicznie dominującego przywódcy. Jest to krytyczna faza, w której bardzo łatwo możemy stworzyć trudności wychowawcze, jeśli bardzo uważnie obserwujący nas pies nie zobaczy w nas owych cech. Pies jest w tym wieku bardzo podatny na podwyższanie swego miejsca w hierarchii.

W tym okresie odczuwa też coś, co możemy określić jako zew wolności. Dotąd posłusznie przychodzący na zawołanie, nagle głuchnie i oddala się w przeciwną stronę. Takie zachowanie jest całkiem naturalne w wilczym stadzie. W tym czasie młody samiec zaczyna się rozglądać za partnerką seksualną, a samica ma pierwszą cieczkę. W tym też czasie oddziela się od stada, aby samodzielnie zwiedzić okolicę.

Pies nie ucieka stale, czasem trwa to kilka dni, czasem nawet miesiąc. Dalsze głęboko zakorzenione kłopoty z przychodzeniem na zawołanie mogą wyniknąć wtedy, gdy odkryje on, że nieposłuszeństwo może być świetną zabawą. Ważne jest w tym czasie niekaranie psa, który wrócił z takiej wyprawy. Inaczej pies uzna swe wyprawy za dużo ciekawsze niż powrót do wściekłego właściciela (działanie prawa kontrastu).

Wiedząc o tym naturalnym instynkcie właściciele psów powinni w tym okresie zwracać szczególną uwagę na zachowanie swoich podopiecznych. Kiedy zauważą skłonności swoich podopiecznych do znikania, mogą pomóc spacery po nieznanym terenie, gdzie psiak czuje się mniej pewnie i nie oddala się tak chętnie od swojego pana. To rozwiązanie wzmocni więzi w stadzie i będzie stanowiło znakomitą wskazówkę dla psa, że to właśnie właściciel jest przewodnikiem stada

.

Faza dojrzałości płciowej (6 - 14 miesięcy)

Okres dojrzewania tj. uzyskiwania przez zwierzę zdolności do rozrodu, łączy się z wyraźnymi zmianami fizycznymi, fizjologicznymi i psychicznymi. Dorosłość to nie tylko osiągnięcie pełnego wzrostu i potencjalnej gotowości do rozrodu, ale także zmiana dotychczasowych, szczenięcych modeli zachowań.

Właściciel suki po raz pierwszy przechodzącej cieczkę, musi być przygotowany na to, że jego podopieczna staje się w tym okresie bardziej nerwowa, niespokojna, nieposłuszna. Dobre wychowanie i ułożenie nie są w stanie stłumić naturalnych popędów - toteż niezależnie od tego, jak grzeczna była zazwyczaj nasza suczka - w okresie rui musimy roztoczyć nad nią ścisłą kontrolę - wiedziona instynktem gotowa jest uciec w poszukiwaniu partnera.

Właściciel młodego, dojrzewającego samca miewa kłopoty z jego skłonnością do włóczenia się, tendencją do podejmowania "zabaw seksualnych" oraz narastającym dążeniem do dominacji. Jeżeli do tego momentu, właściciel psa nie był autorytetem w oczach naszego pupila, to proces odbudowy autorytetu właściciela jest niejednokrotnie trudny i długotrwały, zwłaszcza gdy chce się odzyskać władzę nad psem dojrzałym i pewnym siebie, któremu zawsze, często nieświadomie, ulegaliśmy.

W takich wypadkach trzeba poszukać pomocy dobrego specjalisty szkoleniowca (menera). Wbrew powszechnemu mniemaniu, rzecz nie polega na tym, aby ze zwierzęciem stoczyć regularną walkę o przywództwo. Będziemy musieli podjąć stosowny trening (głównie w oparciu o proste ćwiczenia z ogólnego posłuszeństwa), a przede wszystkim zmienić codzienne podejście do psa - z czułych i potulnych opiekunów stać się konsekwentnym, stanowczym i wymagającym szefem.

W organizmie psów i suk zachodzą w tym okresie duże zmiany hormonalne. Reakcje organizmu na te zmiany są u psów osobnicze, podobnie, jak to jest u dojrzewających ludzkich nastolatków. Dla psów ten okres jest nie raz bardzo okrutny. Kiedy ciało zmaga się z ustawieniem nowej równowagi hormonalnej, pojawiają się efekty uboczne. Niektóre zmiany w zachowaniu mogą nawet przestraszyć właścicieli. Klasycznym przykładem jest odmienna niż dotąd reakcja psa na rzeczy dobrze mu znane. Coś, obok czego przechodził obojętnie, wzbudza w nim teraz złość, agresję lub strach. Niewłaściwa reakcja właściciela na te anomalie zachowania może w dużym stopniu zaważyć na charakterze dorosłego psa. Kiedy na przykład pies zaczyna szczekać na doskonale sobie znane krzesło, które przesunięto w nieco inne miejsce, właściciel nie powinien zachęcać go, nawet łagodnie, do podejścia i sprawdzenia co to jest.

Reakcje właściciela na irracjonalne zachowania dorastającego psa może ukształtować wzór zachowania w całym dorosłym życiu.

Faza wieku dojrzałego ( 1 do 4 lata)

Psy małych ras wchodzą w poszczególne fazy nieco szybciej niż dużych. Okres dojrzewania, aż do osiągnięcia pełnej dojrzałości, trwa od roku do czterech lat w zależności od rasy i wielkości psa. W tym okresie pies ustala swoją pozycję w stadzie raz na zawsze. Niektóre psy przejawiają czynne odruchy obronne, inne zaś bierne. Te o odruchach aktywnych poprą swoją walkę o zmianę pozycji agresją. Psy o odruchach biernych przyjmą konieczność współzawodnictwa głupim, szczenięcym zachowaniem, lub od razu podporządkują się.

Zachowanie naszego psa w okresie osiągnięcia dojrzałości będzie wynikało z jego doświadczeń w poprzednich fazach rozwojowych oraz ze świadomości, na jak wiele mógł sobie do tej pory pozwolić.

FAZA STAROŚCI

Zwykle już w wieku 5 - 7 lat pojawiają się u psa pierwsze siwe włosy, będące jedną z oznak starzenia się. W wieku 7 - 8 lat często pogarsza się wzrok i w wieku 8 - 10 lat słuch. Bieganie zaczyna być problemem, a przy każdym ruchu zaznacza się sztywność kończyn. Od starego psa nie powinno się wymagać zbyt wiele ruchu, ponieważ obciąża to układ krwionośny i serce. Jednakże nadal ważne są regularne spacery. Proces starzenia się psów rozpoczyna się u niektórych ras bardzo wcześnie, u niektórych później. Psy starsze chętnie szukają ciepłego, spokojnego miejsca i potrzebują wiele czułości i życzliwości. Człowiek nie powinien pozwolić na to, żeby starość była dla psa przyczyną jego męczarni.

Po prześledzeniu kolejnych faz rozwojowych szczeniąt zauważamy, jak ogromne znaczenie dla psa dorosłego ma jego okres szczenięcy. Błędy wychowawcze popełnione w wieku szczenięcym i w okresie dojrzewania, mają fatalny wpływ na psychikę i charakter psa dorosłego. Na te zagadnienia należy zwrócić szczególną uwagę przy kojcowym wychowie szczeniąt, przy dużych kennelach, gdzie codzienne kontakty człowiek - pies mogą być za krótkie, a izolacja od środowiska zewnętrznego nie pozwala na prawidłowy rozwój.

W tym czasie maluchy ustalają między sobą hierarchię, uczą się zachowań w stadzie (sforze) i prawidłowego współżycia w psiej społeczności. Jeżeli małe pieski zostaną wcześniej odseparowane od siebie, innych psów i od ludzi, jako dorosłe nie będą potrafiły właściwie zachowywać się wobec swych współplemieńców i ludzi (nadmierna bojaźliwość, agresja). Pamiętajmy, że podstawowych zachowań małego czworonoga uczy matka. Zbyt wczesne odseparowanie "dziecka" od "nauczycielki" może uczynić z niego psychicznego dewianta. Spacery poza kojcem i maksimum różnorodnych doświadczeń, zabawy ze szczeniętami i członkami najbliższej rodziny, są podstawą do prawidłowego rozwoju.

Aldona Fedan

asystent Kynologiczny, instruktor szkolenia psów ZKWP, Hodowla Tumar Poland (FCI)

Bibliografia:

- artykuł dr Kazimierza Ściesińskiego, Katedra Szczegółowej Hodowli Zwierząt, SGGW Warszawa.

- artykuł dr hab. Witolda Janeczka, dr hab. Janusza Kuźniewicza, Akademia Rolnicza we Wrocławiu;

CAO i kuzyni
Dowiedz się więcej na temat: PSY (Park Jae-Sang) | właściciel | pies
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy