Astronomiczne wakacje - najlepsze miejsca, interesujące wydarzenia

Wakacje trwają w najlepsze. Zanim zaczniemy się jednak pakować, warto rozejrzeć się w poszukiwaniu dobrych miejsc na odpoczynek. Poniższy zbiór zagrzeje serca tych, którzy uwielbiają obserwować niebo i zjawiska astronomiczne. Jeśli znacie więcej tego typu miejsc, które zasługują na uwagę, a nie znalazły się w artykule, podzielcie się z nami w komentarzach!

Obserwatoria astronomiczne bardzo często na co dzień zajmują się działalnością naukową. To jednak nie przeszkadza w tym, żeby się do nich wybrać - trzeba jedynie odpowiednio wcześniej przeczytać o warunkach odwiedzin. Zazwyczaj nie jest to również darmowe. Informacje dostępne są na stronach internetowych, ale należy się uzbroić w cierpliwość - te mogą okazać się dość nieintuicyjne i na pierwszy rzut oka odrzucać. 

Ważnym punktem na wakacyjnej astronomicznej mapie jest Instytut Astronomii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Znajduje się niedaleko Torunia, w Piwnicach. Składa się z dwóch części: optycznej i radiowej.

Aby zobaczyć różnego rodzaju kopuły kryjące, teleskopy i inne przyrządy obserwacyjne, a także model Układu Słonecznego, mamy dwa wyjścia. Możemy zaplanować wycieczkę zorganizowaną, ale wtedy należy przygotować się na większy wydatek (ponad 360 zł), a instytut należy odpowiednio wcześniej poinformować o takim zamiarze.

Drugą opcją jest wycieczka indywidualna, na co jest teraz najlepszy czas - bo można tylko w miesiącach wakacyjnych - w lipcu w piątki i soboty o 18:00. Po instytucie oprowadzą nas specjaliści w dziedzinie, możemy więc liczyć na solidną dawkę rzetelnych informacji. Organizowane są także obserwacje, w te same dni, ale już o 22:00. Ceny biletów to 20 i 25 zł. Więcej informacji znajdziemy tu: faj.org.pl.

To miejsce warto odwiedzić nie tylko ze względu na umieszczone w nim planetarium, ale też aby rozruszać trochę umysł i nauczyć się nowych rzeczy. W samym planetarium w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie odbywają się natomiast pokazy i koncerty. Regularnie emitowane są też filmy o tematyce około astronomicznej. Nadchodzące wydarzenia są na bieżąco zapowiadane na stronie internetowej centrum, którą warto obserwować, by nie przegapić astronomicznych rarytasów.

Jak można się spodziewać, wstęp nie jest bezpłatny - do samego planetarium wejdziemy za 27 zł na pokaz filmowy, natomiast na koncerty oraz pokazy specjalne za 36 zł. Planetarium otwarte jest od poniedziałku do niedzieli, w różnych godzinach, które trzeba wcześniej sprawdzić w internecie.

Obserwatorium znajduje się w Lubomirze. Są tu organizowane wieczorne pokazy nieba, dzienne pokazy Słońca, a także wydarzenia specjalne w przypadku wystąpienia niecodziennych zjawisk atmosferycznych. Mile widziani są zarówno turyści indywidualni, jak i grupy zorganizowane. Wszystkie informacje znajdują się pod adresem: http://obserwatorium.lubomir.weglowka.pl/obserwatorium/.

Poszukując astronomicznych wrażeń, jako punkt szczególny powinniśmy obrać sobie parki ciemnego nieba. Są to tereny, wyznaczone w celu ochrony przed zanieczyszczeniem światłem. Zachowanie takich miejsc jest istotne nie tylko ze względów ekologicznych, ale i edukacyjnych. Dzięki temu możliwe jest swobodne obserwowanie nocnego nieba.

Jeszcze 4 lata temu obszary tego typu nie istniały, obecnie w Europie znajduje się ich 13. W Polsce mamy Izerski Park Ciemnego Nieba oraz Park Gwiezdnego Nieba "Bieszczady". Na terenie parków powinna być bardzo dobra widoczność np. Drogi Mlecznej (warunkiem oczywiście jest sprzyjająca pogoda).

Izerski Park Ciemnego Nieba był pierwszym, który powstał w naszym kraju. Znajduje się w województwie dolnośląskim, w Górach Izerskich - w Sudetach po stronie polskiej oraz czeskiej. Został utworzony w 2009 roku, a jego powierzchnia wynosi 7,5 tysiąca hektarów. Stronę internetową parku znajdziemy pod adresem: http://www.izera-darksky.eu/index-pl.html.

Park Gwiezdnego Nieba "Bieszczady" położony jest w województwie podkarpackim, w Bieszczadach Zachodnich. Powstał w 2013 roku. Jest większy, ma ponad 11 tysięcy hektarów. Obejmuje Bieszczadzki Park Narodowy oraz dwa parki krajobrazowe - Doliny Sanu, a także Cisniańsko-Wetliński. Na terenie parku organizowane są różne wydarzenia, takie jak pokazy astronomiczne czy warsztaty. Wszelkie aktualności znajdziemy na stronie internetowej.

Sezon wakacyjny zapowiada się owocnie pod względem aktywności spadających meteorów. To zjawisko będziemy mogli obserwować od 12 lipca do 19 sierpnia.

Noc spadających gwiazd z powodu maksymalnej liczby meteorytów z roju Południowych delta Akwarydów przypada na 28.07.2022.

Kolejna taka noc, w którą należy spodziewać się najlepszego widowiska, wypadnie z 12 na 13 sierpnia. Właśnie wtedy będzie można zobaczyć nawet cztery meteoryty na godzinę, a to za sprawą roju Perseidów. Bądźmy jednak czujni w całym okresie 12.07-19.08, ponieważ będzie co oglądać. To właśnie w tym czasie szczególnie polecamy wycieczkę do wyżej wspomnianych parków.

Ciekawą opcją na wyszukanie astronomicznej aktywności na niebie jest strona Find Starlink. Podajemy swoją lokalizację, wpisując nazwę kraju oraz miasta albo konkretne koordynaty, a strona wyświetli nam informacje, kiedy i gdzie możemy się spodziewać satelitów Starlink w naszej okolicy. 

Poda w którą stronę musimy patrzeć (podane są również stopnie), przez jaki czas będzie widać, jaka jest spodziewana widoczność, na kiedy są przewidziane następne przeloty w danym miejscu itp. Zdarza się, że trajektoria przemieszczania się nagle zmienia się bez ostrzeżenia, więc podane informacje powinno się traktować raczej jako pomocną sugestię.

Podobnie działa aplikacja ISS Detector na smartfony. Możemy w niej śledzić, kiedy na niebie pojawią się dowolne obiekty astronomiczne (od planet po komety) oraz satelity i Międzynarodowa Stacja Kosmiczna - jej przeloty bywają bardzo efektowne, bo jaśniejsze od najjaśniejszych gwiazd.

Inna aplikacja, Stellarium, pozwala wycelować smartfon w niebo i dowiedzieć się, jaki satelita właśnie nad nami przelatuje (choć tylko w płatnej wersji aplikacji). Oczywiście zobaczymy też nazwy innych obiektów na niebie, planet, gwiazd, mgławic i galaktyk. Astronomiczne obserwacje możemy wzmocnić lornetką. Choć krótkie noce nie sprzyjają astronomom, latem częściej sprzyjać będzie nam pogodne niebo.