Egzoplaneta

Czwartek, 2 listopada 2023 (13:28) Aktualizacja Środa, 15 listopada 2023 (15:46)
Egzoplaneta, zwana również planetą pozasłoneczną, to planeta znajdująca się poza naszym Układem Słonecznym, krążąca wokół innej gwiazdy. Odkrycie pierwszych egzoplanet pod koniec XX wieku zrewolucjonizowało nasze rozumienie kosmosu, pokazując, że planety podobne do tych w Układzie Słonecznym są powszechne w galaktyce. Badanie egzoplanet pozwala naukowcom na lepsze zrozumienie procesów formowania się planet oraz potencjalnych warunków do życia poza Ziemią.
Egzoplaneta - najważniejsze informacje
Planeta pozasłoneczna WASP-189b. /materiały prasowe

Egzoplaneta - najważniejsze informacje

Co to jest egzoplaneta?

Egzoplaneta to inaczej planeta pozasłoneczna, czyli taka, która krąży wokół innej gwiazdy niż Słońce. Naukowcy mieli początkowo bardzo duże problemy, co do udowodnienia istnienia egzoplanet. Wynikało to głównie z braku metod badawczych, jak również faktu, że obiekty te odbijają znikomą ilość światła w porównaniu do emitowanego przez ich macierzyste gwiazdy. 

Jedną z najsłynniejszych egzoplanet jest Beta Pictoris b, która krąży wokół gwiazdy Beta Pictoris.

Naukowcy w 1981 roku zaobserwowali pociemnienie blasku gwiazdy Beta Pictoris. Zinterpretowano to jako wielce prawdopodobne, że tarczę gwiazdy przysłoniła egzoplaneta poruszająca się po orbicie wokół niej. W 1988 roku potwierdzono natomiast, że wokół gwiazdy Gamma Cephei także krąży masywna egzoplaneta. Odkrycie to poddano jednak dyskusji, a dopiero w 2003 roku potwierdzono zaobserwowany wcześniej obiekt.

Odkrywanie planet krążących wokół gwiazdy innej niż Słońce wymaga zastosowania odpowiednich metod. 

Przez bardzo długi czas naukowcy zmagali się z wieloma problemami technicznymi w zakresie badania egzoplanet. Jednak znaczny rozwój technologiczny pozwolił na dużo łatwiejsze prowadzenie różnego rodzaju obliczeń i obserwacji. Efekt Dopplera wykorzystujący zjawisko fizyczne fal pozwolił do marca 2022 roku na odkrycie łącznie aż 992 egzoplanet. Innym sposobem ich poznawania jest obserwacja tranzytów, czyli momentów, w których planeta przechodzi przez tarczę obserwowanej gwiazdy.

Naukowcy klasyfikują planety spoza Układu Słonecznego w nieco odmienny sposób. 

Wlicza się do nich tak zwane gorące jowisze, czyli planety wielkościowo przypominające Jowisz, jednak krążące bardzo blisko swoich gwiazd. Z kolei gorące neptuny są planetami przypominającymi Neptun, mają one orbitę zlokalizowaną blisko gwiazdy ich układu. Oprócz wspomnianych egzoplanet naukowcy wyróżniają również planety skaliste i gazowe karły.

Egzoplaneta - Wiadomości