Polskie firmy mogą liczyć na synergiczną współpracę kanadyjskiego rządu i biznesu w realizacji projektów atomowych

Od kilku lat jesteśmy świadkami swoistego renesansu atomu: na świecie pracuje obecnie 455 bloków jądrowych, a kolejnych 55 jest w budowie. Polska pozostaje jedynym krajem Grupy Wyszehradzkiej, w którym takie elektrownie jeszcze nie istnieją. Jednak konieczność spełnienia unijnych celów klimatycznych oraz inwazja Rosji na Ukrainę spowodowały, że zarówno społeczne poparcie, jak i stosunek niemal wszystkich sił politycznych w Polsce ewoluuje w kierunku chęci jak najszybszego pozyskania tego bezpiecznego, zeroemisyjnego źródła energii.

To właśnie stworzenie nad Wisłą energetyki atomowej, kwestia pozyskania niezbędnej wiedzy oraz technologii, a także uwzględnienie w wielomiliardowych inwestycjach tzw. local contentu - stanowiły główne tematy konferencji zorganizowanej przez Ambasadę Kanady i ZBM S.A., jedną z czołowych polskich firm inżynieryjno-budowlanych. W warszawskiej siedzibie przedsiębiorstwa pojawili się przedstawiciele kanadyjskich firm przemysłu nuklearnego, zrzeszeni w ONCI (ang. Organization of Canadian Nuclear Industries), czyli organizacji skupiającej tamtejszą branżę. W spotkaniu uczestniczyli także przedstawiciele polskiego rządu oraz Ambasady Kanady w naszym kraju.

"Polska gospodarka potrzebuje czystych, bezpiecznych i stałych źródeł energii - a takim właśnie jest atom, zarówno ten >>duży<<, jak i >>mały<<. W tym kontekście rzeczą bezcenną jest transfer wiedzy oraz technologii właśnie z Kanady, posiadającej wieloletnie doświadczenie w budowaniu i utrzymywaniu najnowocześniejszych bloków nuklearnych" - powiedział Łukasz Ławniczak, prezes zarządu ZBM S.A.

Elektrownie jądrowe produkują energię elektryczną na skalę komercyjną w Kanadzie od początku lat 60. ubiegłego wieku. Obecnie w pięciu elektrowniach w trzech prowincjach znajdują się 22 reaktory jądrowe, pokrywające około 15 proc. zapotrzebowania kraju w energię. Również w Kanadzie, a dokładniej w Darlington pod Toronto, koncern energetyczny Ontario Power Generation (OPG) buduje pierwszy na świecie reaktor BWRX-300. Już na początku najbliższej dekady podobny blok ma powstać w Polsce: projekt prowadzony jest przez Orlen Synthos Green Energy (OSGE), we współpracy z amerykańsko-japońskim gigantem technologicznym GE-Hitachi (GEH).

"Reprezentowany przeze mnie resort, który w lipcu przejął od Ministerstwa Klimatu i Środowiska wszystkie kompetencje w obszarze tworzenia polskiego sektora atomowego, uznaje tę gałąź energetyki za kluczowy element przyszłego miksu energetycznego naszego kraju" - zadeklarował Paweł Pytlarczyk z Ministerstwa Przemysłu.

Polska energetyka atomowa opierać się będzie początkowo na trzech filarach: zaktualizowanym Programie Polskiej Energetyki Jądrowej (zakładającym budowę elektrowni jądrowej w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino na Pomorzu), projekcie PGE PAK Energia Jądrowa (wprowadzenie do Polski południowokoreańskich reaktorów APR1400), oraz sieci małych reaktorów modułowych (SMR), w których specjalizuje się spółka OSGE.

"Pojedynczy mały reaktor BWRX-300 pozwoli w ciągu sześciu dekad uniknąć 176 mln ton emisji CO2 oraz spalenia 65 mln ton węgla. Inwestycja w SMR-y będzie miała również pozytywny wpływ na polską gospodarkę. Według wyliczeń z raportu LPMG, przygotowanego dla spółki, faza inwestycyjna wraz z 60-letnim okresem działalności operacyjnej reaktora może wygenerować ponad 24 mld zł wartości dodanej brutto i 2,7 tys. nowych miejsc pracy" - zaznaczył Jacek Drózd, wiceprezes OSGE.

Eksperci zgodnie podkreślali, że budowa nowego sektora energetycznego musi oznaczać również impuls rozwojowy dla całej gospodarki. I nie chodzi tu tylko o zmniejszenie rachunków za prąd, które dla wielu branż stanowią główny koszt operacyjny, ale także uwzględnienie tzw. local contentu, czyli zaangażowania polskich firm — podwykonawców, dostawców materiałów, przedsiębiorstw budowlanych czy transportowych — w cały proces inwestycyjny. 

"45-letnia historia naszej organizacji pokazuje, że na stworzeniu nowej gałęzi energetyki zyskują wszyscy: lokalne społeczności, prywatny biznes, instytucje naukowe. A także wszyscy mieszkańcy danego regionu: warto zauważyć, że w prowincji Ontario, gdzie bardzo rozwinęła się energetyka atomowa, cena energii dla przeciętnego odbiorcy jest ponad dwukrotnie niższa niż w tych częściach Kanady, które nadal korzystają w znacznej mierze z paliw kopalnych" — wyjaśniał Brian Fehrenbach z ONCI.

Inwestycje tego typu, a zwłaszcza te związane z "małym atomem", cieszą się również pełnym poparciem Ambasady Kanady w Polsce. Jej przedstawicielka, radczyni ds. handlu Stephanie Berlet, przypomniała o spotkaniu kanadyjskiego premiera Justina Trudeau z premierem Donaldem Tuskiem w Warszawie w lutym bieżącego roku, podczas którego zgodnie podkreślali oni znaczenie stałego zwiększania współpracy energetycznej pomiędzy naszymi krajami, również w kontekście energii atomowej, obejmującej także podpisanie Porozumienia o Współpracy Jądrowej (Nuclear Cooperation Agreement). Podobnie już w kwietniu br., podczas oficjalnej wizyty w Kolumbii Brytyjskiej, prezydent Andrzej Duda i Justin Trudeau przypominali o istotnym wkładzie Kanady w umacnianie bezpieczeństwa energetycznego Polski m.in. poprzez współpracę i pogłębianie więzi w obszarze energetyki jądrowej i wodorowej.

"Możemy zaoferować polskim partnerom i przyjaciołom cały łańcuch technologii niezbędnej do stworzenia od podstaw bezpiecznej i efektywnej energii pochodzącej z atomu, a także wieloletnie doświadczenie naszych firm w tej materii" - powiedziała Stephanie Berlet, radczyni ds. handlu w Ambasadzie Kanady w Polsce.

Jak najszybsza budowa małych reaktorów jądrowych to również rekomendacja Komisji Europejskiej, która na początku bieżącego roku ogłosiła utworzenie specjalnego sojuszu przemysłowego, dedykowanemu powstawaniu SMR-ów na obszarze całej UE.

Źródło informacji: PAP MediaRoom