Myliliśmy się co do Księżyca? Naukowcy właśnie ogłosili sensację

Według obowiązującej teorii powstania Księżyca, czyli teorii wielkiego zderzenia, ok. 4,5 mld lat temu z młodą Ziemią, liczącą ok. 34 mln lat, zderzyła się planeta o nazwie Thea, która miała wielkość Marsa i uległa zniszczeniu podczas kolizji, wyrzucając większość swojej masy w przestrzeń kosmiczną.

Nie było to jednak centralne uderzenie, co spowodowało też oderwanie się zewnętrznej warstwy powierzchni Ziemi. Z tego orbitującego wokół naszej planety pierścienia materii miał z czasem uformować się Księżyc. Kiedy dokładnie to nastąpiło?

Do niedawna pozostawało to tajemnicą, ale nowe badanie opublikowane na łamach magazynu Geochemical Perspectives Letters sugeruje, że wcześniej, niż się nam wydawało. A przynajmniej na to wskazuje analiza próbek księżycowych pozyskanych podczas misji Apollo 17 w 1972 roku.

Jak wyjaśniają badacze, przywieziony na Ziemię pył zawiera maleńkie kryształy cyrkonu, które powstały miliardy lat temu i są charakterystycznym znakiem tego, kiedy uformował się Księżyc.

Jak powstały? Autorzy wyjaśniają, że kiedy obiekt wielkości Marsa uderzył w Ziemię i utworzył Księżyc, energia uderzenia stopiła skałę, która ostatecznie stała się powierzchnią Księżyca. Kiedy powierzchnia była tak stopiona, kryształy nie mogły się uformować i przetrwać, zatem musiały uformować się po ochłodzeniu księżycowego oceanu magmy.

W efekcie określenie wieku kryształów ujawnia minimalny możliwy wiek Księżyca - już poprzednie badanie przeprowadzone przez współautora Bidonga Zhanga go sugerowało, ale najnowsze jest pierwszym, w którym zastosowano metodę analityczną zwaną tomografią z sondą atomową.

Zaczyna się ją od naostrzenia kawałka próbki Księżyca w bardzo ostrą końcówkę za pomocą mikroskopu ze skupioną wiązką jonów, co przypomina "bardzo wymyślną temperówkę". Następnie badacze używają laserów UV do odparowania z powierzchni tej końcówki atomów, które przemieszczają się przez spektrometr mas, a prędkość, z jaką się poruszają, pozwala określić ich ciężar, a tym samym skład.

No to jak stary jest Księżyc? Analizy sugerują, że próbka przywieziona w ramach misji Apollo 17 miała około 4,46 miliarda lat, więc Księżyc musi mieć co najmniej tyle. Oznacza to, że dotychczasowe badania mijały się z "prawdą" o jakieś 40 mln lat. I choć przy wieku liczonym w miliardach wydaje się to mało istotne, badacze twierdzą, że jest zupełnie inaczej: