Ruiny zamków, które przyciągają tłumy. Polskie skarby

Jeśli spojrzeć statystycznie na historię tych zniszczonych świadków dziejów naszego kraju, można dojść do wniosku, że największe zagrożenie, oprócz samego upływu czasu stanowili dla nich Szwedzi i pioruny. Wiele z zamków uległo zniszczeniu podczas szwedzkiego potopu oraz wielkiej Wojny Północnej po obleganiu ich przez Szwedów. Często zdarzało się również, że zamki były opuszczane po wielkich pożarach, spowodowanych uderzeniem błyskawicy.

Na mapie najpiękniejszych ruin zamków w Polsce honorowe miejsce należy się szlakowi Orlich Gniazd. Ciągnie się on przez województwa małopolskie i śląskie. Tworzą go zamki głównie z wapienia, budowane w XIV wieku przez ostatnich piastowskich królów Polski. Wędrówkę Szlakiem Orlich Gniazd można odbyć pieszo, rowerem lub samochodem.

Szlak Orlich Gniazd rozpoczyna się w okolicach Krakowa, gdzie zwiedzać można ruiny zamku w Ojcowie. Zamek powstał z polecenia króla Kazimierza Wielkiego w XIV wieku. Należy do Ojcowskiego Parku Narodowego, od wielu lat prowadzone są prace rewitalizacyjne, które prowadzą do udostępniania dla zwiedzających kolejnych elementów ruin. Zabudowania są malowniczo wkomponowane w wapienną skałę, typową dla jury krakowsko-częstochowskiej. Ruiny są dostępne dla zwiedzających przez cały rok. W pobliżu znajdują się zamek Pieskowa Skała i zamek Korzkiew, które przetrwały do dzisiejszych czasów w nie zrujnowanym stanie

Perłą w koronie Szlaku Orlich Gniazd jest zamek Ogrodzieniec. Ruiny znajdują się we wsi Podzamcze w województwie śląskim. Zamek ufundował król Kazimierz Wielki w ramach swojej strategii murowania wszystkiego, co było wcześniej drewniane. Miał on charakter obronny i zabezpieczał zachodnią granicę królestwa. Walory defensywne zamku wzmacniały fantazyjne formy skalne, które zostały połączone z murami obronnymi. Majestatyczne wrażenie jakie tworzą ruiny oraz wapienne skały wielokrotnie wykorzystywane było przez filmowców. Z polskich produkcji przywołać można choćby “Janosika" oraz “Zemstę" Andrzeja Wajdy. Zamek Ogrodzieniec zagrał również w ekranizacji Wiedźmina dla Netflixa, można go podziwiać w trakcie scen z bitwy pod Sodden w pierwszym sezonie serialu.

Kolejne malownicze ruiny na Szlaku Orlich Gniazd znajdziemy w Mirowie. 

Jest to bliźniacza warownia zamku Bobolicach. Połączone z nim nie tylko wapienną skałą, ale również tragiczną historią miłosną, która przeszła do legendy. Według niej, na zamkach rządzili bracia Mir i Bobol. Pierwszy wdał się w romans z żoną drugiego, który dowiedział się o tym i wpadł w morderczą furię. Ten miłosny trójkąt doprowadził do bratobójstwa i zamurowania żony wieży zamku w Bobolicach, której duch podobno po dziś dzień spogląda w stronę Mirowa .

Szlak Orlich Gniazd od strony północnej domykają ruiny zamku w Olsztynie koło Częstochowy. W XIV wieku zamek rozbudował król Kazimierz Wielki. Stanowił on kluczową pozycję obronną na pograniczu śląsko-małopolskim. Ma on cylindryczną architekturę i góruje nad szczytem skalnego wzgórza. W trakcie potopu szwedzkiego zamek został zdobyty po oblężeniu i zrujnowany w trakcie marszu na Częstochowę i na Jasną Górę. Ruiny są dostępne dla zwiedzających.

Jednak piękne pozostałości średniowiecznej architektury obronnej to nie tylko Szlak Orlich Gniazd. W Małopolsce, tuż przy granicy ze Słowacją, w Czorsztynie można zwiedzać jedne z najpiękniejszych ruin zamku w Polsce. Z warowni rozpościera się widok na zalew Czorsztyński i zaporę oraz zamek Dunajec w Nidzicy, po drugiej stronie zbiornika wodnego. Na drugi brzeg można przeprawić się promem, który zabiera na pokład również rowery. 

Zamek w Czorsztynie znacząco rozbudował król Kazimierz Wielki i był on tradycyjnym miejscem postoju Królów Polski w drodze na Węgry. W XVII wieku zamek opanował przywódca rebelii chłopskiej Aleksander Kostka-Napierski. Ten zbuntowany oficer wojsk koronnych, po ucieczce z oblężonego zamku został pojmany przez biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego i skazany przez sąd na śmierć przez wbicie na pal. Banita okrutnie cierpiał w trakcie egzekucji. Podobno jego umęczony duch do dzisiaj pojawia się na zamku w Czorsztynie.

Na zakończenie tego zestawienia największych i najpiękniejszych ruin zamków w Polsce, miejsce, które w zasadzie nigdy nie było zamkiem. Wielbiciele rycerskich klimatów lubią zwiedzać majestatyczne ruiny Pałacu Krzyżtopór. Znajduje się on w miejscowości Ujazd w województwie świętokrzyskim. Jest on mylnie uznawany za największe ruiny zamku w Polsce, ze względu na to, że pałac został zbudowany przez włoskich mistrzów architektury obronnej z XVII wieku, w stylu “Palazzo in Fortezza", którego założenia powodowały, że był niezwykle trudny do zdobycia, nawet z udziałem artylerii. Luksusowy pałac został dwukrotnie spalony przez Szwedów i Rosjan. Po II wojnie światowej właścicielem ruin został skarb państwa.