Młode bliźniacze gwiazdy rosną pośród poskręcanej sieci gazu i pyłu
Astronomowie korzystający z ALMA uzyskali obraz w niesamowicie wysokiej rozdzielczości, przedstawiający dwa dyski, w których rosną młode gwiazdy, zasilane przez złożona sieć włókien gazu i pyłu o kształcie precla. Obserwacje tego niesamowitego zjawiska rzucają światło na najwcześniejsze fazy życia gwiazd i pomagają astronomom w ustaleniu warunków, w jakich powstają gwiazdy podwójne.
W systemie [BHB2007] 11 znaleziono dwie niemowlęce gwiazdy - najmłodsze członkinie małej gromady gwiazd w ciemnej mgławicy Barnard 59, która jest częścią obłoków międzygwiazdowego pyłu zwanego Mgławicą Fajka. Wcześniejsze obserwacje tego układu podwójnego pokazały zewnętrzną strukturę. Teraz, dzięki wysokiej rozdzielczości Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) oraz międzynarodowemu zespołowi badawczemu, kierowanemu przez naukowców z Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics (MPE) w Niemczech, możemy zobaczyć wewnętrzną strukturę obiektu.
- Widzimy dwa zwarte źródła, które interpretujemy jako dyski okołogwiazdowe dwóch młodych gwiazd. Dysk wokółgwiazdowy to pierścień pyłu i gazu, który otacza młodą gwiazdę. Gwiazda akreuje materię z pierścienia, aby się rozrastać. Rozmiar każdego z dysków jest podobny do pasa planetoid w naszym Układzie Słonecznym, a separacja pomiędzy nimi to 28 razy odległość pomiędzy Słońce i Ziemią - powiedział Felipe Alves z MPE, który kierował badaniami.
Dwa dyski wokółgwiazdowe są otoczone przez większy dysk o masie całkowitej około 80 mas Jowisza, który wykazuje złożoną sieć struktur pyłowych rozmieszczone w spiralnych kształtach - pętle jak w preclach.
- To naprawdę ważny rezultat. Wreszcie uzyskaliśmy obraz złożonej struktury młodej gwiazdy podwójnej wraz z zasilającymi ją włóknami łączącymi gwiazdy z dyskiem, z którego się narodziły. Nakłada to istotne ograniczenia dla obecnych modeli formowania się gwiazd - dodała Paola Caselli, dyrektor zarządzająca w MPE, kierująca Centre of Astrochemical Studies i współautorka badań.
Niemowlęce gwiazdy akreują masę z większego dysku w dwóch etapach. Pierwsza faza następuje, gdy masa jest transferowania do indywidualnego dysku okołogwiadowego w pięknie wirujących pętlach - właśnie to pokazał nowy obraz z ALMA. Analiza danych ujawniła także, iż mniej masywnym, ale jaśniejszy dysk okołogwiazdowy - w dolnej części obrazu - akreuje więcej materii. W drugiej fazie gwiazda akreuje masę ze swojego dysku okołogwiazdowego.
- Spodziewamy się, że ten dwupoziomowy proces akrecji będzie napędzał dynamikę układu podwójnego podczas jego fazy akrecji masy. O ile dobra zgodność naszych obserwacji z teorią jest bardzo obiecująca, będziemy potrzebowali dokładnego zbadania większej liczby młodych układów podwójnych, aby lepiej zrozumieć, w jaki sposób formują się gwiazdy wielokrotne - wyjaśnił Alves.
