Odkryto pierwszą tego typu starożytną strukturę w Andach. Miała służyć do „kontroli” pogody
Na zimnych i suchych wyżynach Boliwii archeolodzy odkryli nietypową okrągłą strukturę. Badacze wskazują, że jest ona „zaskakująca” i nie przypomina niczego, co do tej pory zostało kiedykolwiek odnalezione w Andach.
W regionie środkowo-południowego Andyjskiego Altiplano, podczas badań archeologicznych w Carangas zostało odkrytych w sumie aż 135 miejsc kultu religijnego, co wskazuje, że to nieprzyjazne do życia pustkowie było niegdyś "gęstym krajobrazem rytualnym". Jak wskazują badacze, już bardzo duża liczba zarejestrowanych dawnych kompleksów jest niezwykła.
Jednakże jedno miejsce szczególnie zainteresowało archeologów - była to nietypowa koncentryczna struktura umieszczona na całkowitym pustkowiu. Naukowcy mówią, że "centrum ceremonialne wyróżnia się bezprecedensowymi cechami dla Andów". Obiekt został nazwany Waskiri.
Koncentryczne ruiny mają aż 140 metrów średnicy i odznaczają się "projektem i regularnością". Obiekt zbudowany jest z pierścienia obwodowego, który składa się z 39 przylegających do siebie obudów (czworościanów) o powierzchni od 106 do 144 metrów kwadratowych. Struktura została zlokalizowana na niewielkim pagórku. Pierścień otacza centralny plac o powierzchni około jednego hektara, na którym archeolodzy znaleźli liczne fragmenty ceramiki. Naukowcy uważają, że kompleks był wykorzystywany w celach rytualnych między 1250 a 1600 rokiem naszej ery.
Ponadto archeolodzy zauważyli, że Waskiri może "być zgodne" z innymi przedkolonialnymi świętymi miejscami zwanymi wak’as, do których należą, wzgórza opiekuńcze, święte góry, czy konstrukcje pogrzebowe, w których znajdują się zmumifikowane szczątki ludzi. Wszystkie te elementy tworzą "świętą geografię".
Specjaliści uważają, że ta nowo odnaleziona niezwykła struktura miała być miejscem rytuałów, które miały kontrolować pogodę. Naukowcy piszą w swoim artykule: "Koncentracja przestrzeni religijnych w tym regionie Altiplano może być wyjaśniona wiarą, że bóstwa opiekuńcze mogą regulować już i tak ekstremalne warunki klimatyczne, ponieważ niewielka zmiana temperatury lub opadów może spowodować utratę wszystkich plonów, lub śmierć zwierząt gospodarskich".
Wspomniane 39 obudów mogło być specjalnie wyznaczonymi miejscami dla zgromadzonych na ceremonie władz i ich orszaków pochodzących z różnych miejscowości. Lokalizacja Waskiri również jest nieprzypadkowa — była ona położona na neutralnym lub wspólnym obszarze różnych plemion.
Warto zauważyć, że po tych terenach w około 1580 roku podróżował ksiądz Bartolomé Álvarez, który w swoich dziennikach pisał o odprawianych rytuałach. Mógł nawet wspominać opisywany wyżej kompleks - otrzymał on informacje o istnieniu "dużego okrągłego budynku", w którym odprawiane są tajemnicze ceremonie ku czci Słońca. Álvarez mówił o uczestnikach rytuałów w stanie "uroczystego upojenia", zaś same struktury nazwał "domem i interesem piekła". Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie naukowym Antiquity.
