Głupie wybryki dla wirtualnej publiki

Dorastający ludzie zawsze mieli skłonność do podejmowania ryzyka (częściowo dzięki korze przedczołowej w mózgu, która odpowiada za podejmowanie decyzji; steruje zachowaniami zależnymi od kontekstu - red.). Nie ma dokładnych danych, które udowodniłyby, że rośnie liczba przypadków inspirowanej internetem lekkomyślności. Nie ma danych, które udowodniłyby, że nastolatki robią te same nieodpowiedzialne rzeczy, co ich rówieśnicy w poprzednich pokoleń, a różnią się jedynie tym, że dokumentują swoje wybryki i zamieszczają je w sieci, żeby każdy mógł zobaczyć.

Część lekarzy uważa, że internet sprawia, że młodzi ludzie zwiększają stopniowo dawkę adrenaliny.

Kilka tygodni temu dr Hani Mansour, specjalista od poparzeń w Livingston, leczył nastolatka, który doznał poważnych poparzeń podczas odpalania fajerwerków. To nie był zwyczajny wypadek. Chłopiec wypełnił wannę fajerwerkami, założył odzież ochronną i włączył kamerę, żeby nagrać wydarzenie. Eksplozja, do której doszło, a którą chłopak chciał później zamieścić na YouTube, doprowadziła do powstania kuli ognia. Nastolatek trafił do szpitala z ciałem poparzonym w 14 proc.

- Chłopcy od wielu lat aspirują do roli specjalistów w kwestii fajerwerków - mówi Mansour, dyrektor centrum poparzeń w St. Barnabas Medical Center. "Ale teraz robią to w bardziej bezczelny sposób. Robią to po to, żeby nagrać film".

I faktycznie, tym, co wyróżnia wiele młodych ofiar zabawy z ogniem, jest to, że w przeciwieństwie do rówieśników z przeszłości, dążą do stworzenia "płonącego" widowiska.

W zimie ubiegłego roku 15-letni chłopiec próbował nagrać film podczas próby rzucenia do kosza płonącej piłki. Ubrał się w kilka warstw ubrań, żeby ochronić skórę, polał piłkę benzyną i podpalił. Ale kiedy wyrzucił ją, jego ubrania zajęły się ogniem. Teraz dochodzi do siebie - mówi Mansour - ale pozostaną mu blizny z oparzeń II i III stopnia na klatce piersiowej, brzuchu i udach.

Wyniki wyszukiwania na YouTube frazy "flaming basketbal" pokazują ponad 100 filmów. W prezentacji dla American Burn Association doktor Mansour przeanalizował 46 filmów, które pokazywały zabawę z ogniem. Chociaż w kilku brali udział dorośli, w większości dotyczyły one osób między 13 a 20 rokiem życia. A czasem nawet jeszcze młodszych.

Gra w płonącą piłkę. Film z ostrzeżeniem: "Nie rób tego w domu":

W kwietniu kanadyjscy badacze zwrócili uwagę na rosnącą liczbę filmów w internecie, które przedstawiały tzw. "choking game". 65 filmów pokazywało ludzi, którzy celowo wstrzymywali oddech, żeby na moment stracić przytomność. Chociaż "zabawa" znana jest od wielu lat (jest nawet wzmianka o niej w brytyjskiej gazecie medycznej z ostatniej dekady XIX wieku), niektórzy eksperci są przekonani, że sieć dała jej nową popularność. Te 65 filmów zostało obejrzanych prawie 174 tys. razy, wynika z raportu opublikowanego na łamach "Clinical Pediatrics".

"YouTube reklamuje takie wyczyny, zapewnia widownię i pokazuje ludziom, jak mają to robić" - mówi Martha Linkletter, pediatra z IWK Health Center w kanadyjskim Halifax (Nowa Szkocja).

Część specjalistów uważa, że za pośrednictwem YouTube, MySpace i innych tego typu serwisów powinno się ostrzegać młodych ludzi o konsekwencjach tych niebezpiecznych zachowań. Mansour mówi, że szpital planuje zamieścić na YouTube video przedstawiające ból i blizny po wypadkach z ogniem.

Doktor Megan A. Moreno, specjalistka z Uniwersytetu Wisconsin, przeprowadziła ostatnio badania, w których osoba, figurująca pod pseudonimem Dr Meg kontaktowała się za pośrednictwem MySpace z osobami, które na swoich stronach chwaliły się wyczynami alkoholowymi i seksualnymi. "Czy jesteś pewny, że to dobry pomysł" - pytała Dr Meg. Ostrzegała również o ryzyku chorób przenoszonych drogą płciową.

Nastolatki, z którymi kontaktowała się Dr Meg, były dwa razy bardziej skłonne usuwać materiały ze strony w czasie kolejnych trzech miesięcy, niż osoby, z którymi Dr Meg nie nawiązywała kontaktu. Wyniki badań zostały opublikowane w "Pediatrics & Adolescent Medicine".

Poza oczywistym ryzykiem związanym z filmowaniem niebezpiecznych tricków, lekarze są zaintrygowani tym, jak internet może wpływać na rozwój normalnego nastolatka. Moreno zaznacza, że jedną z cech wyróżniających wiek dojrzewania jest "wyimaginowana publiczność" - nieśmiałe uczucie, że każdy na ciebie patrzy.

"Dla nastolatków ze szkół średnich nieodłącznym elementem okresu dojrzewania jest wyobrażenie, że są na scenie i każdy ich obserwuje - mówi Moreno. "Ale dzisiejsze dzieci dorastają w jeszcze innym świecie. To świat, w którym publiczność nie jest wyimaginowana".

Tara Parker Pope/New York Times News Service

Tłum. Ewelina Karpińska-Morek