Dietetyk: łosoś to eliksir młodości

- Od lat wiadomo, wskazują na to badania statystyczne, że Polacy jedzą za mało ryb. Czy coś się zmieniło i ryba pojawia się na naszych talerzach nie tylko w piątek?

- Niestety, jeszcze nie. W przeliczeniu na jednego mieszkańca konsumpcja ryb w 2013 roku wyniosła ok. 12 kg i w porównaniu z rekordowym 2008 rokiem była o 13 proc. niższa. W ubiegłym roku zjedliśmy ponad 448 tysięcy ton ryb i owoców morza, czyli o ponad 5 proc. mniej niż rok wcześniej. Decydujący wpływ na spadek spożycia ryb w ubiegłym roku, miały duże podwyżki cen importowanych ryb oraz spadek konsumpcji pang i tilapii.

 - Dlaczego należy jeść ryby, jakie mają właściwości zdrowotne? - Zawarte w nich substancje poprawiają wzrok oraz pamięć. Mają właściwości przeciwzapalne, działają antydepresyjnie, zapobiegają anemii. Wzmacniają odporność, chronią przed chorobami krążenia. Zmniejszają ryzyko rozwoju nowotworów. Wygładzają cerę. Głównymi składnikami odżywczymi ryb są tłuszcz, białko i woda. W zależności od gatunku, proporcje tych składników się różnią.

- W rybach oprócz kwasów tłuszczowych nasyconych, występują również w znacznych ilościach kwasy nienasycone, w tym kwasy omega-3. Sprzyjają one wzmocnieniu odporności i łagodzą procesy zapalne. W dłuższej perspektywie mogą zapobiegać rozwojowi chorób cywilizacyjnych, takich jak: nadciśnienie, miażdżyca, choroby układu krążenia. Tłuste ryby są także dobrym źródłem witamin A i D, a także witaminy E, które wpływają na wygląd skóry, zapobiegając m.in. powstawaniu w nadmiarze wolnych rodników tlenu, odpowiadających m.in. za uszkodzenie tkanek oraz procesy starzenia.

- Jakie ryby zasługują na szczególną uwagę, ze względu na walory dietetyczne i zdrowotne? - Nie wszystkie ryby są tak samo zdrowe. Niektóre mają niewielką wartość odżywczą, te żyjące w zanieczyszczonych wodach zawierają toksyny, a hodowane - antybiotyki. Dlatego należy wybrać te najlepsze i ze sprawdzonych źródeł. Pierwsza rekomendacją jest śledź, będący źródłem pełnowartościowego białka. Jest on także bogaty w kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone - zdrowe dla układu krwionośnego.

- Warto również serwować dorsza - to nieocenione źródło witamin oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych, które dobrze wpływają na wzrok, skórę oraz kości. Kolejna zdrowa ryba to łosoś - zawiera najwięcej kwasów tłuszczowych omega-3. Jest bogaty w witaminy D, B12 i B6, a także selen, fosfor i magnez. Nie zapominajmy o pstrągu, który dostarcza sporo kwasów omega-3 oraz witaminy A, D i E. Duże znaczenie mają również popularne sardynki, które spożywamy razem ze szkieletem. Dzięki temu są nieocenionym źródłem wapnia.

- Czy można powiedzieć, że łosoś to swego rodzaju eliksir młodości?

- Tak, to prawda - łosoś jest wyjątkową rybą. Jest on jednym z najlepszych źródeł kwasów Omega-3 i Omega-6, czyli wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, których organizm nie jest w stanie sam wytworzyć. Zawiera wiele witamin i mikroelementów, takich jak: cynk i selen (oba te pierwiastki silnie wzmacniają nasz organizm zwiększając jego odporność), potas (niedobory potasu prowadzą do nadciśnienia, arytmii i zaburzeń pracy serca), jod (jest pierwiastkiem koniecznym do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, chroni przed skutkami działania materiałów radioaktywnych oraz wspomaga spalanie nadmiaru tłuszczu).

- Znajdziemy tutaj również witaminy A, D i E. Witamina E nazywana jest witaminą młodości i zaliczana do grupy przeciwutleniaczy. Najbardziej istotną funkcją, jaką spełnia w organizmie, jest ochrona przed działaniem wolnych rodników, tym samym opóźniając proces starzenia się naszego organizmu. Należy niestety pamiętać, iż najlepsze prozdrowotne właściwości dotyczą łososia dzikiego, o którego na naszym rynku jest jednak dość trudno.

- W jakiej formie z punktu widzenia dietetyka najlepiej przyrządzać ryby? - Najlepiej ugotować je na parze, udusić, upiec w piekarniku (np. w folii). Tak przyrządzone ryby są lekkostrawne i zachowują wszystkie składniki odżywcze. Można również jeść na surowo.