Król przestworzy sprzed 168 mln lat. Niezwykłe odkrycie ze szkockiej wyspy

Pterozaury to rząd latających archozauromorfów, prawdopodobnie archozaurów, żyjących od późnego triasu do końca kredy, czyli od 230 do 65,5 mln lat temu. Przez 150 milionów lat dominowały w powietrzu, skolonizowały wszystkie kontynenty i wykształciły wielką rozmaitość form i rozmiarów. Do dzisiaj odkryto ok. 60 rodzajów i 120 gatunków pterozaurów począwszy od takich wielkości wróbla do okazów o rozpiętości skrzydeł powyżej 12 metrów, czyli więcej niż myśliwiec F-16. Jak na tym tle wypada okaz odkryty w Szkocji? Stworzenie nazwane Ceoptera miało prawdopodobnie miało rozpiętość skrzydeł od około 1 m do 1,5 m, więc nie należało do kolosów.

Jego oryginalna nazwa pochodzi od gaelickiego szkockiego słowa cheò oznaczającego mgłę i jest nawiązaniem do celtyckiej nazwy wyspy Skye - Eilean a' Cheò lub Wyspa Mgły. Co ciekawe, jest ono drugim pterozaurem znalezionym na wyspie Skye, ale naukowcy i tak nie kryją zaskoczenia jego odkryciem, bo nie sądzili, że stworzenie z tego okresu można znaleźć gdziekolwiek poza terenem współczesnych Chin. Skamieniałości z tej epoki, zwanej jurą środkową, są niezwykle rzadkie, co podkreśliła dr Liz Martin-Silverstone z Uniwersytetu w Bristolu, która za pomocą tomografu komputerowego stworzyła cyfrowy model 3D okazu:

Profesor Steve Brusatte, który nie był zaangażowany w badania, twierdzi, że to okaz dość unikalny dla Szkocji - badania dowodzą, że był typem pterozaura pomiędzy prymitywnym a zaawansowanym etapem ewolucji.

Trzeba jednak pamiętać, że okresie jury środkowej Szkocja była częścią wyspy na środku Oceanu Atlantyckiego z klimatem subtropikalnym, plażami i lagunami, na których prawdopodobnie lubiły żyć pterozaury.

Co ciekawe, naukowcy z Muzeum Historii Naturalnej znaleźli skamieniałość podczas wykopalisk z 2006 roku, ale usunięcie wystarczającej ilości twardej skały wapiennej znajdującej się wokół niej, aby można było ją zbadać, zajęło tysiące godzin, stąd też tak długo czekaliśmy na wyniki.