Archeolodzy zajmą się tajemniczymi starożytnymi kulami w Kostaryce
Zespół naukowców z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii podjął się wielkiego projektu, który ma na celu ochronę niezwykłych kamiennych kul. Według niektórych są one dziełem obcej cywilizacji.
Na obszarze Kostaryki odnaleziono do tej pory ponad 300 kamiennych kul (petrosfer) o różnej średnicy, od kilku centymetrów do nawet 2,4 m. Największa kula waży 16 ton. Zostały one wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Oficjalnie uważa się, że zostały stworzone przez człowieka, a konkretnie przez kulturę Diquís. Rzeźby znajdowały się w bezpośrednim sąsiedztwie przedmiotów datowanych na 200 r. p.n.e. - 800 r. n.e. Niektóre kule były zlokalizowane również obok przedmiotów datowanych na okres ok. 1000 r. n.e., a nawet na XVI wiek.
Wielu ekspertów do tej pory zastanawia się w jaki sposób dawne ludy nieposiadające specjalistycznych urządzeń, umiały wytworzyć sferyczne i wypolerowane rzeźby. Kamienne kule zbudowane są przede wszystkim z gabro - jest to zasadowa skała głębinowa, jednakże zdarzają się petrosfery wykonane z piaskowca lub wapienia.
Według ogólnie przyjętej teorii kule te były formowane przez wielokrotne tłuczenie młotkiem w skałę, by ta osiągnęła kulisty kształt. Następnie, wykorzystując piasek, w skrupulatny sposób była ona polerowana. Inną metodą mogło być wykorzystanie naturalnego procesu łuszczenia się skał przy zmianach temperatury. Daną skałę rozgrzewano za pomocą gorących węgli, a następnie była ona schładzana wodą. W kolejnym kroku rzeźba była poddawana obróbce mechanicznej.
Obecnie naukowcy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) wraz z Narodową Szkołą Konserwacji, Restauracji i Muzealnictwa (ENCRYM) podjęli się wręcz karkołomnego projektu, którego głównym celem jest zabezpieczenie i konserwacja wszystkich kamiennych kul znajdujących się w Kostaryce.
Tajemnicze kamienne kule z Kostaryki
Oficjalne pierwsze zapiski dotyczące kamiennych sferycznych rzeźb dotyczą XIX wieku, jednakże w latach 30. XX wieku zaczęły napływać doniesienia o ich odkrywaniu. Wiązało się to ze wzrostem zajmowanego terenu pod uprawy — rolnicy zaczęli wykopywać spod ziemi tajemnicze kule.
Warto również zauważyć, że gabro, które zostało wykorzystane do stworzenia rzeźb, pochodzi ze wzgórz, które są oddalone o kilka kilometrów od miejsc odnalezienia petrosfer.
Początkowo można było je znaleźć w delcie rzeki Diquís oraz niedaleko miast Palmar Norte, Palmar Sur, czy Isla del Cano, lecz z czasem były one transportowane w coraz to dalsze zakątki Kostaryki.
Mity i legendy dotyczące petrosfer z Ameryki Środkowej
Ludowe opowieści mówią, że w ich środku ukryte jest złoto, przez co wiele kul zostało zniszczonych. Według jednej z hipotez kamienne kule mają reprezentować układ słoneczny lub są odzwierciedleniem Słońca i Księżyca. Ze względu na niemożność określenia pochodzenia, ani sposobu wykonania kamiennych kul, powstało wiele różnego rodzaju teorii. Jednia z nich mówi, że kule są pozostałością po Atlantydzie, inna sugeruje, że są one wytworem obcej cywilizacji.
Z kolei inne legendy mówią, że rdzenni mieszkańcy tych terenów mieli w przeszłości dostęp do eliksiru, który zmiękczał skały. Podobne mity dotyczą Sacsayhuamán, jest to kompleks inkaskich kamiennych murów. Poszczególne kamienie zostały dopasowane do siebie z niezwykłą precyzją, która byłaby bardzo trudna do osiągnięcia nawet w obecnych czasach. Ponadto nie wiadomo jak dawni ludzie obrabiali kamień, gdyż znane wówczas narzędzia były niewystarczające do obróbki granitu.
W kosmologii rdzennej ludności rzeźby są "kulami armatnimi Tary" - Tara był bogiem piorunów. Użył on wielkiej dmuchawki, by strzelać kamiennymi kulami do Serkes, bogów huraganów i wiatrów, by wypędzić ich z tego obszaru. Niektórzy sądzą, że jest to "artystyczna" wizja dawnego konfliktu między obcymi cywilizacjami.
Co ciekawe w Bośni i Hercegowinie również odnajdywane są kamienne kule — mogą mieć nawet 1500 lat. Największa została odkryta w wiosce Podubravlje i ma średnicę wynoszącą ponad 3 m oraz wagę około 35 ton.
