Narodziny Tytanów

Amerykańska uczona, dr Adrienne Mayor, twierdzi, że wie, jak narodził się mit o Tytanach. Dr Mayor jest pracownikiem naukowym Stanford University i autorką książek popularyzujących odkrycia nauki Zainspirowana tym, co przekazali nam Grecy i co 3 tys. lat później odkryli archeolodzy, dr Mayor prowadziła od 1998 r. badania nad źródłem tego mitu.

O efekcie prac dr Mayor poinformował 31 marca 2011 r. serwis naukowy Discovery News. Amerykańska badaczka jednoznacznie wykazała, że starożytni Grecy traktowali kości wielkich wymarłych ssaków, jako dowód istnienia postaci z mitologii.

Dr Mayor zakłada też, że znajdowane w skupiskach niekompletne szkielety megafauny

zainspirowały twórców mitów, by opowiadać w nich o gigantach. Sprawa to ważna, bo istotną częścią mitów starożytnych Greków były skutki największej bitwy w historii ich religijnego widzenia świata. W bitwie tej bogowie olimpijscy dowodzeni przez gromowładnego Zeusa pokonali gigantów zwanych Tytanami. Jako materialny dowód tych zdarzeń Grecy wskazywali miejsce w rejonie Megalopolis, określane jako "Pole bitwy gigantów".

- Starożytni Grecy znajdowali kości wymarłych wielkich ssaków głównie w płytkich złożach węgla brunatnego w rejonie Megalopolis - wyjaśnia dr Mayor. - Nazwali to miejsce "Polem bitwy gigantów", bo gęsta koncentracja dużych kopalnych kości wzbudziła w nich przekonanie, że tam właśnie armia gigantów została zniszczona piorunami Zeusa. Takie znaleziska stały się inspiracja do powstania wielu nadnaturalnych istot znanych nam z klasycznej mitologii greckiej.

Tego niezwykłego odkrycia dr Mayor dokonała w muzealnym magazynie, łącząc ustalenia z różnych dziedzin nauki. Dlaczego w magazynie, a nie na którejś z greckich wysp? W ciągu ostatnich stu lat w trakcie prac terenowych na stanowiskach w Grecji archeolodzy wielokrotnie znajdowali kości wymarłych 12 tys. lat temu olbrzymich zwierząt wymieszane z artefaktami sprzed 2-4 tysięcy lat. Archeolodzy skupiali uwagę na przedmiotach wykonanych przez starożytnych Greków i na pochówkach ludzi. Nie zastanawiali się dlaczego skamieliny były w takich, a nie innych miejscach.

Szczątki nosorożców olbrzymich, czy kopalnych słoni pozostawały poza ich zainteresowaniem, więc trafiały do wielkich pudeł, a te w najciemniejsze zakątki magazynów. Tam, po latach, odkryła je dr Mayor. Adrienne Mayor od 1998 r. badała te porzucone przez naukę znaleziska. Niektóre kości odnalazła w piwnicach University of Minnesota w Duluth, inne w Ashmolean Museum w Oksfordzie, w Wielkiej Brytanii.

Badania dr Mayor wykazały, że prehistoryczne skamieliny występują w miejscach, gdzie, według historyków, powstawały mity o gigantycznych istotach. Za przykład może służyć tzw.

kość z Nichoria, która okazała się kością udową nosorożca włochatego, co potwierdziły analizy przeprowadzone w 2010 r. przez dr Nikosa Solouniasa, paleontologa, specjalistę w zakresie greckich skamieniałości z epok miocenu i holocenu, eksperta z American Museum of Natural History w Nowym Jorku.

Kość tę wśród przedmiotów kultu odkryli na Akropolu w Nichoria archeolodzy z Minnesota Messenia Expedition, projektu badawczego prowadzonego w latach 1969-75. Znalezisko trafiło do pudła, w którym po 30 latach odkryła je dr Mayor. Co istotne, kość z Nichoria starożytni Grecy uważali za szczątki któregoś z Tytanów, z kolei antyczne miasto Nichoria było położone ok. 35 km od złóż węgla brunatnego, od "Pola bitwy gigantów". Według dr Solouniasa, charakterystyczne zabarwienie i skład chemiczny kości dowodzą, że pochodzi ona ze złóż węgla brunatnego w regionie Megalopolis.

Ustalenia dr Mayor znalazły poparcie wielu uczonych zajmujących się Grecją epoki antyku.

- Ta koncepcja wyjaśnia dlaczego starożytni Grecy szukali takich kości przypisując im szczególne znaczenie - stwierdził w wypowiedzi dla Discovery News dr Hans-Dieter Sues, kurator Wydziału Paleontologii Kręgowców w Smithsonian's National Museum of Natural History w Waszyngtonie.

Trzeba tu wspomnieć, że na takie podstawy tworzenia się greckich mitów wskazywali już wcześniej co odważniejsi uczeni. Przykładowo, wg mitów greckich, istnieli jednoocy olbrzymi zwani cyklopami, z których najbardziej znany jest Polifem opisany w "Odysei". W 2003 r. zespół greckich archeologów odkrył na Krecie czaszkę wymarłego prasłonia Deinotherium gigantissimum, największego trąbowca w historii. Uczeni ci postawili wówczas hipotezę, że takie czaszki z wielkim otworem po jamie nosowej trąby mogły być uznawane w starożytności za czaszki jednookich olbrzymów.

Kultura starożytnej Grecji, w której mity odgrywały wiodącą rolę, wpłynęła znacząco na kulturę dzisiejszej Europy. O greckich mitach uczy się w szkole i nie ma chyba osoby, która by nie słyszała o upadku Tytanów. Dzięki nagłośnieniu badań dr Adrienne Mayor wiemy już, w jaki sposób takie istoty narodziły się w klasycznej mitologii.

Tadeusz Oszubski