Very Large Telescope

Very Large Telescope (VLT) to zaawansowany obserwatorium astronomiczne, które zostało zbudowane i jest zarządzane przez Europejskie Obserwatorium Południowe (European Southern Observatory, ESO). Znajduje się ono na szczycie Cerro Paranal w północnym Chile, w Atakama, która jest jednym z najsuchszych miejsc na Ziemi.

Wyjątkowa lokalizacja sprawia, że obserwatorium jest jednym z najlepszych na świecie do przeprowadzania obserwacji astronomicznych, ze względu na wyjątkowo czyste i ciemne niebo.

 

VLT składa się z czterech identycznych teleskopów głównych, każdy o średnicy zwierciadła 8,2 metra, które mogą pracować razem, by tworzyć wirtualny teleskop o tzw. zdolnościach interferometrycznych.

System interferometryczny VLT (VLTI) pozwala czterem głównym teleskopom pracować razem, aby utworzyć jeden superteleskop, który posiada zdolność rozdzielczą równą teleskopowi o średnicy około 130 metrów.

Poza czterema głównymi teleskopami, obiekt posiada także cztery dodatkowe, ruchome teleskopy pomocnicze (ATs),które również mogą być wykorzystane w systemie interferometrycznym.

 

VLT jest w stanie obserwować światło w zakresie od fioletowego do średniej podczerwieni, co pozwala astronomom badać różne obiekty kosmiczne, takie jak gwiazdy, planety, galaktyki i mgławice, z niewyobrażalną precyzją.

 

Very Large Telescope (VLT) został zbudowany i jest zarządzany przez Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO). ESO to międzynarodowa organizacja astronomiczna zrzeszająca wiele krajów europejskich, które współpracują, aby dostarczyć naukowcom najnowocześniejsze obiekty do badań astronomicznych.

 

Budowa VLT była wielkim przedsięwzięciem i obejmowała współpracę wielu inżynierów, naukowców i specjalistów z różnych dziedzin. Zadaniem ESO jest zapewnienie państwom członkowskim dostępu do najbardziej zaawansowanych urządzeń obserwacyjnych, a także wspieranie współpracy i wymiany informacji w dziedzinie badań astronomicznych.

VLT to cztery teleskopy połączone w jedno urządzenie

Prace nad VLT rozpoczęły się w latach 80. XX wieku, a pierwszy z teleskopów, Antu (Słońce), został oddany do użytku w 1998 roku. Kolejne trzy teleskopy (Kueyen - Księżyc, Melipal - Krzyż Południa i Yepun - Wenus) zostały uruchomione w ciągu kolejnych kilku lat. Nazwy pochodzą z języka Mapudungun, używanego przez Mapuche, rdzenną ludność Chile.

VLT dostarczył astronomom wielu znaczących odkryć i przyczynił się do wielu przełomowych badań w dziedzinie astronomii, dostarczając cennych danych na temat odległych galaktyk, czarnych dziur czy egzoplanet.

Teleskopy VLT biorą udział również w wielu międzynarodowych projektach i współpracach badawczych.

Dzięki VLT naukowcom udało się opisać wiele ciekawych odkryć, m.in. jedne z pierwszych bezpośrednich obserwacji egzoplanet. VLT udokumentował obrazowanie systemu planetarnego HR 8799 oraz egzoplanety Formalhaut b;

VLT dostarczał również imponujące obrazy gwiazd neutronowych oraz ich otoczenia. 

Teleskop pomógł w uzyskaniu kluczowych wyników dotyczących czarnych dziur, w tym badania grawitacyjnych oddziaływań wokół supermasywnej czarnej dziury w centrum naszej Galaktyki.

Obserwacje przeprowadzone przez VLT pozwoliły naukowcom na zbadanie najdalszych i najmłodszych galaktyk we wszechświecie, dostarczając istotnych informacji na temat procesów ich formowania i ewolucji.

Za pomocą VLT dokonano również precyzyjnych pomiarów stałej Hubble'a - parametru określającego szybkość ekspansji Wszechświata.

 

VLT pojawił się w różnych produkcjach filmowych i telewizyjnych. Najbardziej znany jest z filmu "Quantum of Solace" (2008) z serii o Jamesie Bondzie. W pewnych scenach filmu obserwatorium zostało przedstawione jako schronienie głównego antagonisty.

 

ESO, czyli Europejskie Obserwatorium Południowe, które zarządza obiektem, regularnie udostępnia niesamowite zdjęcia kosmiczne wykonane przy użyciu VLT, które często są prezentowane i omawiane w różnych mediach na całym świecie.

 

Pustynia Atakama, gdzie zbudowano VLT, jest jednym z najsuchszych miejsc na Ziemi, co jest kluczowe dla minimalizacji wpływu atmosfery i umożliwienia jak najwyraźniejszych obserwacji kosmosu.