Największe gwiazdy we wszechświecie
Nasz zakątek wszechświata jest tak naprawdę dość spokojny i wyważony, w innych jego miejscach istnieją jednak obiekty tak ogromne, że przy nich cały nasz Układ Słoneczny wydaje się być tylko drobnym pyłkiem.
Oto największe gwiazdy we wszechświecie:
1. HR 5171 A
Gwiazda HR 5171 A znana także jako V766 Centauri lub HD 119796 jest żółtym hiperolbrzymem znajdującym się w gwiazdozbiorze Centaura, około 12 tysięcy lat świetlnych od Ziemi. Zaczęła ona swoją ewolucję od masy wynoszącej około 40 mas Słońca i rozrastała się stopniowo osiągając finalnie 1300 razy większą średnicę niż ma nasza gwiazda i 2274 miliarda razy większość objętość. Gdyby znajdowała się ona w Układzie Słonecznym to rozciągałaby się aż do obszaru pomiędzy Jowiszem, a Saturnem.
2. AH Scorpii
AH Scorpii jest czerwonym nadolbrzymem znajdującym się w gwiazdozbiorze skorpiona. Znajduje się ona w podobnej odległości od Ziemi co HR 5171 A - a więc około 12 tysięcy lat świetlnych - ale jest ona jeszcze większa, ze średnicą od 1287 do 1535 razy większą od średnicy Słońca. Poza tym nie wiemy na razie wiele więcej na jej temat.
3. KY Cygni
KY Cygni jest czerwonym nadolbrzymem znajdującym się w gwiazdozbiorze Łabędzia, około 5 tysięcy lat świetlnych od nas. Ma ona średnicę 1420 razy większą od Słońca i jest jednocześnie jedną z najjaśniejszych znanych nam gwiazd - jest 300 tysięcy razy jaśniejsza od Słońca.
4. VY Canis Majoris
VY Canis Majoris niegdyś była uważana za największą gwiazdę, lecz jej rozmiar (średnica 1800-2100 razy większa od średnicy Słońca) nastręczał astronomom bólu głowy, gdyż była ona po prostu zbyt duża by zmieścić się w istniejących teoriach dotyczących ewolucji gwiazd. Nowsze obserwacje tego znajdującego się w odległości 3900 lat świetlnych od Ziemi obiektu przyniosły jednak rozwiązanie zagadki, bo okazał się on być nieco mniejszy - ma średnicę 1420 ± 120 razy większą od Słońca. Jest to czerwony hiperolbrzym, którego przyszłość wygląda tak, że prawdopodobnie stanie się ona żółtym nadolbrzymem, następnie jasnoniebieską gwiazdą zmienną, a potem gwiazdą Wolfa-Rayeta, choć prawdopodobne, że wcześniej po prostu eksploduje jako supernowa.
5. RW Cephei
RW Cephei jest pomarańczowym hiperolbrzymem z gwiazdozbioru Cefeusza i ma średnicę 1435 razy większą od średnicy Słońca co oznacza, że w naszym Układzie Słonecznym sięgałaby ona niemal do Jowisza. Jest ona gwiazdą zmienną, której temperatura i jasność waha się dość znacznie w kilkudziesięcioletnich cyklach.
6. VV Cephei A
VV Cephei (HD 208816) jest podwójnym układem gwiezdnym znajdującym się w gwiazdozbiorze Cefeusza, około 5 tysięcy lat świetlnych. Chłodniejsza, niebieska gwiazda towarzyszy tam czerwonemu nadolbrzymowi VV Cephei A, który ma średnicę wynoszącą od 1050 do aż 1900 średnic Słońca. Rozbieżność jest tak duża, bo gwiazda ta ma bardzo rozległą, nieregularną atmosferę przez co bardzo ciężko ją dokładnie zmierzyć.
7. VX Sagittarii
VX Sagittarii jest czerwonym nadolbrzymem lub zmiennym hiperolbzymem znajdującym się niecałe 5 tysięcy lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Strzelca. Jest to dość chłodna gwiazda, która pulsuje z okresem 732 dni w zakresie temperattur 2500-3500 K (~2200-3200 stopni Celsjusza). I właśnie przez to pulsowanie nie można dokładnie zmierzyć jej rozmiaru, lecz jego średnia liczona jest na 1520 średnic Słońca.
8. Westerlund 1-26
Westerlund 1-26 jest czerwonym hiperolbrzymem leżącym na obrzeżu supergromady Westerlund 1 (jedynej w Drodze Mlecznej), znajdującej się w gwiazdozbiorze Ołtarz, około 17 tysięcy lat świetlnych od Ziemi. Posiada ona średnicę koło 1530 razy większą niż średnica Słońca co oznacza, że w Układzie Słonecznym pochłonęłaby ona Jowisz.
9. WOH G64
WOH G64 jest czerwonym hiperolbrzymem leżącym w Wielkim Obłoku Magellana, w gwiazdozbiorze Złotej Ryby, około 168 tysięcy lat świetlnych od Ziemi. Jej średnica jest 1540 razy większa od Słońca, a objętość 3.65 miliarda razy większa. Gwiazda ta nie jest w stanie utrzymywać swojej atmosfery - jej gęstość jest bardzo niska, a ciśnienie promieniowania wysokie. Możliwe jest, że posiada ona jasnego kompana, ale ze względu na otaczającą ją chmurę nie jesteśmy w stanie tego stwierdzić ze stuprocentową pewnością.
10. NML Cygni
NML Cygni, zwana także V1489 Cygni, jest czerwonym hiperolbrzymem, który ma średnicę 1650 razty większą od Słońca, i który znajduje się w odległości około 5300 lat świetlnych od nas. Gwiazda ta ma objetość 4.5 miliarda razy większą od naszej gwiazdy i jest jedną z najjaśniejszych w Drodze Mlecznej, do tego jest ona jedną z najszybciej tracących masę gwiazd - emituje ona 2×10^-4 masy Słońca rocznie.
11. UY Scuti
UY Scuti - największa nam znana gwiazda - jest czerwonym, zmiennym nadolbrzymem znajdującym się w gwiazdozbiorze Tarczy, około 9500 lat świetlnych od Ziemi. Ma ona średnicę wynoszącą około 1708 średnic Słońca, a jej objętość jest 5 miliardów razy większa niż objętość naszej gwiazdy i do tego jest ona jedną z najjaśniejszych gwiazd świecąc 340 tysięcy razy jaśniej niż Słońce. Po umieszczeniu w centrum Układu Słonecznego jej fotosfera pochłonęłaby nawet Saturna. Być może jej rozmiar łatwiej będziecie mogli sobie wyobrazić na takim porównaniu: gdyby Ziemia była piłką o średnicy 20 centymetrów, Słońce miałoby 22 metry średnicy, natomiast UY Scuti 38 kilometrów.
