Wszechświat

Środa, 22 listopada 2023 (13:47) Aktualizacja Środa, 7 lutego 2024 (10:36)
Wszechświat to nieskończona przestrzeń, która obejmuje wszystko, co istnieje: od najmniejszych cząstek elementarnych, przez gwiazdy i galaktyki, aż po największe struktury kosmiczne. Jest miejscem, gdzie odbywa się ciągła ewolucja, rządząc się niezmiennymi prawami fizyki. Badanie wszechświata pozwala nam zrozumieć fundamentalne zasady, które kształtują naszą rzeczywistość, oferując odpowiedzi na pytania o pochodzenie, strukturę i przyszłość kosmosu.
Wszechświat - najważniejsze informacje
Obraz gromady galaktyk MACS0416. Powstał poprzez połączenie obserwacji w podczerwieni z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba z danymi w zakresie światła widzialnego z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a. //NASA, ESA, CSA, STScI, J. Diego (Instituto de Física de Cantabria, Spain), J. D’Silva (U. Western Australia), A. Koekemoer (STScI), J. Summers & R. Windhorst (ASU), and H. Yan (U. Missouri). /domena publiczna

Wszechświat - najważniejsze informacje

Co to jest Wszechświat?

Wszechświat to złożona całość obejmująca całą fizyczną czasoprzestrzeń oraz wszelkie formy energii i materii. Termin ten jest często utożsamiany z pojęciami "natura" i "rzeczywistość". Inną nazwą dla Wszechświata jest "Kosmos", choć ten termin może także odnosić się do przestrzeni pozaziemskiej oraz obiektów w niej zawartych, takich jak planety czy gwiazdy.
 
Badanie Wszechświata to interdyscyplinarne przedsięwzięcie. Kosmologia fizyczna skupia się na badaniu Wszechświata jako całości, natomiast inne dyscypliny, takie jak astrofizyka czy astronomia, analizują jego poszczególne komponenty. Dotychczasowe badania sugerują, że Wszechświat rozszerza się od momentu Wielkiego Wybuchu.

Ile lat ma Wszechświat?  

W składzie materialnym Wszechświata dominują ciemna energia i ciemna materia. Te tajemnicze komponenty odpowiadają za większość energii i masy Wszechświata. Zwykła materia, z której zbudowane są gwiazdy, planety i my sami, stanowi mniejszość. Wiek Wszechświata wynosi ok.13,82 mld lat. Jego widzialna średnica to 91-93 mld lat świetlnych. 

Nie jesteśmy pewni jego rzeczywistych rozmiarów – może być nieskończony.
 
Od początków historii ludzkości próbowano wyjaśnić charakter Wszechświata. Starożytni filozofowie, jak ci z Indii czy Grecji, promowali teorie geocentryczne. Teorie te ewoluowały przez wieki – od heliocentryzmu Kopernika, przez prawa Keplera, teorię grawitacji Newtona, aż do współczesnych odkryć astronomicznych. 

Odkryliśmy, że istnieje wiele galaktyk poza Drogą Mleczną, a Wszechświat jest w ekspansji, co potwierdza przesunięcie ku czerwieni galaktyk i mikrofalowe promieniowanie tła.

Jak powstał Wszechświat?

Wszechświat, według dominującej teorii, rozpoczął się od Wielkiego Wybuchu, w którym powstały czas i przestrzeń. Ekspansja prowadziła do powstawania cząstek, atomów i w końcu gwiazd. Prawa fizyki jakie znamy były stałe od początku istnienia Wszechświata, a dominującą siłą jest grawitacja. Wszechświat ma trzy wymiary przestrzenne i jeden czasowy, ale mogą istnieć inne, zwinięte wymiary.
 
Chociaż z definicji nic nie może istnieć poza Wszechświatem, są teorie mówiące o wieloświatach – innych "Wszechświatach". Teoria chaotycznej inflacji czy wieloświatowa interpretacja mechaniki kwantowej to przykłady takich spekulacji. Nie wiemy co poprzedziło Wielki Wybuch, ani jaki będzie ostateczny los Wszechświata. Istnieją różne hipotezy, ale ich potwierdzenie może być poza naszym zasięgiem.
 
Z wszechświatem powiązana jest czasoprzestrzeń, czyli "arena", na której zachodzą wszystkie fizyczne zdarzenia, określone miejscem i czasem. Zdarzenie w tej "arenie" to unikalne położenie w określonym czasie, a cała czasoprzestrzeń jest zbiorem tych zdarzeń. Tradycyjnie postrzega się Wszechświat jako trójwymiarową przestrzeń połączoną z jednowymiarowym czasem, tworzącą tzw. czasoprzestrzeń Minkowskiego. Taka perspektywa upraszcza wiele teorii fizycznych.

Wprowadzenie koncepcji czasoprzestrzeni pozwoliło na bardziej jednolite opisywanie zachodzących w nim zjawisk. Jednak współczesna nauka spekuluje nad istnieniem dodatkowych wymiarów i różnych topologii czasoprzestrzeni.

Temat Wszechświat znajdziesz również w serwisie:

Wszechświat - Wiadomości