Ekstremalne testy wytrzymałości

Wnętrze kości przypomina gąbkę pełną mniejszych lub większych porów. Mimo to fragmenty naszego szkieletu okazują się twardsze niż beton.

Trzeba jednak pamiętać, że ich wytrzymałość, a tym samym podatność na złamania zależy od wielu czynników, w tym od ich gęstości.

Złe odżywianie się oraz brak ruchu sprzyjają osłabieniu kości, co w zaawansowanym wieku skutkuje osteoporozą. A  dotknięta nią kość może ulec złamaniu nawet na skutek banalnego upadku.

Chrząstka stawowa to niezwykła struktura, choćby dlatego, że nie zawiera naczyń krwionośnych. Substancje odżywcze dostarczane są do niej za pośrednictwem obmywającego ją płynu maziowego. Gdy staw jest odciążany, chrząstka wchłania płyn niczym gąbka, przyjmując w ten sposób "pokarm".

Z kolei podczas obciążenia ze stawu wyciskane są zbędne produkty przemiany materii. Jeśli w wyniku zbyt małej ilości ruchu nie stymulujemy tego mechanizmu, nasze stawy zaczynają "głodować", co w efekcie prowadzi do ich sztywności.

Alkohol, choć powszechnie i legalnie dostępny, jest jedną z najbardziej śmiercionośnych substancji na świecie: zabija więcej osób niż heroina czy kokaina. Zagrożenie życia może się pojawić, już gdy jego stężenie we krwi wynosi 3,5 promila.

W przypadku ważącego 80 kilogramów mężczyzny odpowiada to spożyciu mniej więcej dziesięciu szklanek piwa, trzech butelek wina albo dużej butelki wódki. Dawka śmiertelna ma jednak charakter wyłącznie orientacyjny.

Znane są sytuacje, gdy przy stężeniu kilkunastu promili alkoholu we krwi osoba nadal żyła. Ale tak wysokie wartości możliwe są tylko u osób chronicznie nadużywających napojów wyskokowych.

W tatuażu pokrywającym klatkę piersiową zawartych może być od pół do czterech gramów atramentu. Niestety zdarza się, że do wykonywania tego typu ozdób używane są niewłaściwe pigmenty, np. pochodzące z przemysłu samochodowego, tekstylnego albo meblarskiego.

W takiej sytuacji część z nich może przedostać się do krwiobiegu, a następnie do narządów wewnętrznych, powodując trudne do przewidzenia skutki. Szacuje się, że w ciągu 42 dni 30 procent pigmentów może trafić do innych obszarów ciała, np. wątroby, mózgu oraz nerek.

Antybiotyki są genialną bronią przeciwko bakteriom. Jednak spełniają one swoją rolę tylko wtedy, gdy faktycznie trafiają w przyczynę choroby. W przeciwnym razie bardziej szkodzą naszemu organizmowi, niż pomagają.

- Dziewięćdziesiąt procent infekcji dróg oddechowych wywoływanych jest przez wirusy, a wtedy antybiotyki nic nie pomogą - wyjaśnia Franz Daschner, były dyrektor Instytutu Medycyny Środowiskowej i Higieny Szpitalnej Kliniki Uniwersyteckiej we Fryburgu.

Niepotrzebne przepisanie antybiotyków jest równoznaczne z osłabieniem odporności. Nadużywanie antybiotyków zaburza prawidłową mikroflorę organizmu - niszczy "dobre" bakterie, naturalnie bytujące w ciele człowieka i wspomagające funkcje układu immunologicznego. Odbudowa mikroflory jelitowej może trwać nawet kilka miesięcy!

Do właściwego działania nasz organizm potrzebuje czternastu witamin. Uczestniczą one w procesach przemiany materii czy budowy tkanek. Choć dawki witamin niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ciała są niewielkie, wystarczy niedobór choćby jednej z nich, by organizm zaczął szwankować.

Dodatkowo większości witamin (w tym z grupy B) nie można najeść się na zapas, gdyż są one bardzo nietrwałe. Przykładowo: przy diecie pozbawionej witaminy B1 jej zasoby wyczerpią się w ciągu 2 tygodni lub nawet szybciej.

Łagodny niedobór tej witaminy objawia się uczuciem zmęczenia, pogorszeniem nastroju i zaburzeniami koncentracji; przewlekły - prowadzi do braku apetytu, zaniku mięśni, a nawet schorzeń układu sercowo-naczyniowego!

Główną substancją czynną ogólnie dostępnych w sprzedaży leków przeciwkaszlowych jest dekstrometorfan. Ponieważ spokrewniony jest on z opiatami, w tym z morfiną, przedawkowany niszczy komórki nerwowe i obciąża wątrobę oraz nerki.

Maksymalna dawka dobowa dekstrometorfanu wynosi 120 miligramów (40 ml syropu). Przedawkowanie leku powoduje senność, ­zaburzenia widzenia, halucynacje, przyspieszone bicie serca, spłycony oddech, a nawet śpiączkę.

Natężenie dźwięku w przypadku muzyki na koncercie rockowym zbliżone jest do tego wytwarzanego przez startujący odrzutowiec - osiąga do 120 decybeli.

W zależności od poziomu hałasu błona bębenkowa, która ma grubość zaledwie 0,1 milimetra, jest odpowiednio rozciągana. Jeśli obciążenie wzrośnie do 150 decybeli, pojawia się ryzyko, że zostanie ona dosłownie rozerwana na strzępy.

W przypadku zatrucia wymioty pomagają pozbyć się z organizmu szkodliwych substancji. Jeśli jednak utrzymują się zbyt długo, może dojść do zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Pojawia się wtedy ryzyko odwodnienia.

Jeśli wymiotuje się nawet wodą, konieczna może być hospitalizacja - i dożylne podanie płynów wraz z brakującymi elektrolitami.

- Spożywając przez wiele miesięcy za dużo soli, sprawiamy, że nasz organizm wysycha. Jednocześnie podnosi się ciśnienie krwi. W efekcie wielokrotnie wzrasta ryzyko zawału serca - wyjaśnia kardiolog, prof. Heiner Greten.

- Warunkiem koniecznym, aby obniżyć ciśnienie albo w dłuższej perspektywie utrzymywać je na prawidłowym poziomie, są zbilansowane posiłki i ograniczenie soli w diecie - dodaje prof. Heribert Schunkert, dyrektor Kliniki Uniwersyteckiej w Kilonii.

Eksperci szacują, że zmniejszenie dobowego zużycia soli w Polsce o jeden do trzech gramów zapobiegłoby nawet 10 000 zgonów rocznie! Lekarze zalecają więc spożywanie nie więcej niż sześciu gramów (jedna łyżeczka) soli dziennie.

Szczególną ostrożność należy zachować, gdy sięgamy po produkty gotowe do spożycia. Często są mocno solone, dlatego warto uważnie czytać etykiety!

Każdy z nas jest nieustannie bombardowany wirusami. To, czy zachorujemy, zależy od nasycenia, czyli od ilości zarazków, które przedostaną się do naszego organizmu. Najczęściej wykorzystywanym przez nie sposobem jest tak zwana droga kontaktowa.

I tak np. jeśli nieświadomie dotkniemy oka, zarazki przez kanał łzowy dostaną się do nosa oraz gardła - to wystarczy, by rozwinęło się zakażenie.

Według badań przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych nawet 16 razy na godzinę dotykamy dłońmi twarzy. Dokładne ich mycie może więc czasem uchronić nas nie tylko przed "chorobami brudnych rąk", ale także przed grypą.

W przypadku przeziębienia lub grypy ośrodek sterowania temperaturą, który znajduje się w mózgu, podnosi ciepłotę ciała, aby przyspieszyć przemianę materii oraz pracę układu immunologicznego. W ten sposób zwiększona zostaje liczba komórek odpornościowych i jednocześnie hamowane jest namnażanie się wirusów.

W pewnym momencie staje się to jednak niebezpieczne dla ciała. Gdy temperatura dojdzie do 41 stopni Celsjusza, zaczynają zachodzić zmiany w strukturach białkowych, prowadzące do ich zniszczenia.

Gorączka może okazać się destrukcyjna szczególnie dla białek komórek nerwowych. Z tego powodu lekarze zalecają obniżanie temperatury ciała, zawsze gdy przekroczy ona 39,5 stopnia Celsjusza.

Naukowcy z Uniwersytetu Ludwika Maksymiliana w Monachium odkryli, że ryzyko wystąpienia zawału serca uzależnione jest od pory dnia. Największy ruch na oddziałach ratunkowych szpitali panuje przede wszystkim po nocy.

Wiąże się to ze wzmożoną w godzinach porannych aktywnością receptora chemokin CXCR2 oraz wzrostem ryzyka nadmiernej reakcji zapalnej w naczyniach sercowych.

Osoby mające problemy z sercem nie powinny ignorować bólu w klatce piersiowej, szczególnie jeśli wystąpi on niedługo po przebudzeniu.

Przepływ przez organizm prądu o niskim natężeniu (poniżej pół miliampera) dla większości ludzi jest wręcz niezauważalny. Jednak gdy natężenie wzrasta, pojawiają się najpierw nieprzyjemne, a potem coraz bardziej bolesne doznania.

Przepływ prądu powyżej 20 mA trwający kilkanaście sekund jest już niebezpieczny dla zdrowia, a powyżej ok. 70 mA - stanowi zagrożenie dla życia. Porażenie prądem prowadzi do poparzenia, a nawet spalenia tkanek, skurczów mięśni, a następnie zatrzymania pracy serca i w efekcie - śmierci.

Naukowcy sugerują, że niezdrowe, ubogie w substancje odżywcze pożywienie sprawia, że nasz mózg się kurczy. Destrukcyjny wpływ ma również depresja oraz silne wahania nastrojów.

Wyniki badań przeprowadzonych w Instytucie Maxa Plancka w Berlinie dowodzą także, że liczba szarych komórek zmniejsza się w przypadku mężczyzn, którzy często oglądają... filmy pornograficzne.

Konsekwencją nadmiernej konsumpcji tego typu produkcji jest zmniejszona zdolność zapamiętywania i przypominania. Osłabione zostaje też myślenie kreatywne, asocjacyjne (przenośne) oraz kompleksowe.

Zupy w proszku, sosy, wędliny, chipsy - każdego roku do tego typu żywności dodawane są setki ton glutaminianu sodu. Badania sugerują, że ten popularny wzmacniacz smaku, spożywany przez dłuższy czas i w nadmiarze, może niszczyć neurony w mózgu.

Ponadto testy na zwierzętach wykazały, że glutaminian sodu prowadzi do powstawania w niektórych obszarach mózgu pustych przestrzeni, tak zwanych lezji - stanowiących czynnik ryzyka schorzeń neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera, Parkinsona i stwardnienia rozsianego.

Sprawdź, o czym jeszcze można przeczytać w nowym numerze - "Świat Wiedzy 1/2017"