Mające miliard lat skamieniałe wydmy na Marsie
Miliardy lat temu, Mars zmienił się z żyznej planety bogatej w wodę w suchą i mroźną pustynię, którą znamy dzisiaj. Dowody przeszłości Czerwonej Planety można jednak nadal oglądać w starożytnych deltach rzek, jeziorach, a nawet wydmach utworzonych przez lawę.
Naukowcy donoszą o odkryciu skamieniałych wydm powstałych w późniejszej geologicznej przeszłości Marsa. Te osobliwe formacje zostały znalezione w Valles Marineris, jednym z największych kanionów w Układzie Słonecznym. Wydmy powstałe ok. 1 mld lat temu są bardzo podobne do dzisiejszych struktur.
- Zidentyfikowaliśmy i zmapowaliśmy rozległe pola wydmowe w kanionach Valles Marineris, które wykazują dowody na lityfikację. Ten poziom zachowania jest rzadkością w przypadku lądowych wydm piaskowych ze względu na trwającą erozję i tektonikę. Oceniamy je na ok. miliard lat - powiedział Matt Chojnacki z Planetary Science Institute.
Ziemia ma także wydmy, które uległy procesowi lityfikacji, czyli w zasadzie zostały zamienione w kamień. Ich kształt zachował się w skałach przez miliony lat. Ale Ziemia jest stale kształtowana przez płynące rzeki, wulkany, trzęsienia ziemi, deszcz i wiatr. Starożytne wydmy są często erodowane w znacznie mniejszym stopniu niż kiedyś.
Atmosfera Marsa ma zaledwie 1 proc. gęstości ziemskiej atmosfery. Planeta ponadto nie ma tektoniki ani obiegu wody, więc wydmy erozyjne mogą różnić się od tych występujących na naszej planecie.
- Starożytne pola wydmowe w Valles Marineris, z ich złożoną różnorodnością form ukształtowania terenu, stopniem zachowania i kontekstem, ujawniają bogactwo regionalnej geologii. Wyniki te informują nas, że transport piasku napędzany wiatrem, osadzanie się i lityfikacja miały miejsce w dużej części niedawnej historii Marsa i pokazują, jak bardzo ewolucja krajobrazu w tym miejscu różni się od ewolucji Ziemi - dodał Chojnacki.
Marsjańskie wydmy od dawna są przedmiotem obserwacji zarówno przez łaziki, jak i orbitery. Czasami można nawet dostrzec ich ruch.
