Teleskop na dnie morza poluje na neutrina
Naukowcy budują teleskop nowej generacji w bardzo nietypowej lokalizacji: na dnie Morza Śródziemnego. Nie będzie on jednak szukał odległych gwiazd lub galaktyk, a polował na neutrina uznawane za jedne z najbardziej nieuchwytnych cząstek we wszechświecie.
Neutrina to cząstki elementarne obdarzone zerowym ładunkiem elektrycznym oraz bliską zera masę spoczynkową. Są o tyle niezwykłe, że mogą przechodzić przez wszystkie obiekty zbudowane z widzialnej materii i nie wywoływać żadnej interakcji. Dlatego konieczna jest budowa inteligentnych detektorów do ich wyłapywania - takich jak Cubic Kilometre Neutrino Telescope (KM3NeT).
- Neutrina bardzo rzadko wchodzą w interakcje, jednak gdy neutrino uderza w wodę, generuje wiązkę światła, którą teleskop KM3NeT jest w stanie wykryć. Podwodny teleskop jest bombardowany przez miliony różnych cząstek, ale tylko neutrina są w stanie przejść przez Ziemię i dotrzeć do detektora - powiedział dr Clancy James z Curtin Institute of Radio Astronomy i International Center for Radio Astronomy Research (ICRAR) w Australii.
KM3NeT jest obecnie budowany w dwóch lokalizacjach z potencjalnym rozszerzeniem na trzecie miejsce. Jedna z lokalizacji znajduje się u wybrzeży Riwiery Francuskiej i będzie głównie badać "lokalne" neutrina, a druga detektor znajduje się u wybrzeży Sycylii i przyjrzy się wysokoenergetycznym neutrinom pochodzącym w eksplozji supernowych, fuzji gwiazd neutronowych i innych egzotycznych zjawisk astronomicznych.
Pierwsza faza budowy teleskopu polega na umieszczeniu 30 jednostek detekcyjnych na dnie morza, z których każda to połączone 18 detektorów. Instrumenty te mogą rejestrować błyski światła wytwarzane przez neutrina wchodzące w interakcje z wodą morską. Pomimo że budowa KM3NeT wciąż trwa, detektory już zbierają dane.
