VST ujawnia sekrety galaktyk
Na tym gigantycznym zdjęciu gromady Galaktyk w Piecu o uwagę rywalizują niezliczone galaktyki, niektóre dostrzegalne jedynie jako drobne punkty świetlne, a inne dominujące na pierwszym planie. Jedną z nich jest galaktyka soczewkowata NGC 1316.
Turbulentna przeszłość tego najbardziej zbadanego obiektu pozostawiła w nim delikatną strukturę pętli, łuków i pierścieni, które udało się astronomom sfotografować najlepiej z dotychczasowych badań. Wykorzystano do tego VLT Survey Telescope (VST). To zadziwiająco głębokie zdjęcie pokazuje także miriady słabych obiektów i słabe światło wewnątrz gromady.Zdjęcie wykonano dzięki wyjątkowym zdolności przeglądania nieba przez VLT Survey Telescope (VST) w należącym do ESO Obserwatorium Paranal w Chile. Ten głęboki widok ukazuje sekrety jasnych galaktyk będących członkiniami Gromady w Piecu (Fornax), jednej z najbogatszych i najbliższych gromad galaktyk względem Drogi Mlecznej. To 2,3-gigapikselowe zdjęcie jest jedną z największych fotografii opublikowanych przez ESO.Być może najbardziej fascynującą członkinią gromady jest NGC 1316, galaktyka, która doświadczyła dynamicznej historii, formując się poprzez połączenie kilku mniejszych galaktyk - to tzw. merger. Zaburzenia grawitacyjne z awanturniczej przeszłości galaktyki pozostawiły swoje ślady na jej soczewkowatej strukturze. Wielkie fale, pętle i łuki zanurzone w zewnętrznej gwiezdnej otoczce zaobserwowano po raz pierwszy w latach 70. ubiegłego wieku i pozostały aktywnym polem badań dla współczesnych astronomów, którzy używają najnowszej technologii w teleskopach, aby obserwować delikatne najdrobniejsze szczegóły nietypowej struktury NGC 1316 łącząc uzyskiwanie obrazów z modelowaniem.Mergery, które utworzyły NGC 1316 doprowadziły do napływu gazu, który zasila egzotyczny obiekt astrofizyczny w centrum: supermasywną czarną dziurę o masie prawie 150 mln razy większe niż masa Słońca. Gdy akreuje ona masę ze swojego otoczenia, wytwarza niezmiernie silne dżety wysokoenergetycznych cząstek, które następnie dają początek charakterystycznym płatom emisji widocznej na falach radiowych, czyniąc NGC 1316 czwartym pod względem jasności źródłem radiowym na niebie.W NGC 1316 wybuchły także cztery supernowe typu Ia, które są dla astronomów ważnymi zdarzeniami astrofizycznymi. Ponieważ supernowe typu Ia mają bardzo dobrze zdefiniowaną jasność, mogą być używane do wyznaczania odległości do galaktyki macierzystej - w tym przypadku 60 milionów lat świetlnych. Te tzw. "świece standardowe" są bardzo mocno śledzone przez astronomów, gdyż stanową świetle narzędzia do wiarygodnych pomiarów odległości do dalekich obiektów. Odegrały kluczową rolę w przełomowych odkryciu, że nasz wszechświat rozszerza się w rosnącym tempie.Zdjęcie zostało wykonane przez teleskop VST w Obserwatorium Paranal, w ramach przeglądu nieba Fornax Deep Survey, projektu, który ma dostarczyć głębokie, wielozdjęciowym przegląd Gromady w Piecu (Gromady Fornax). Zespół badawczy, którym kieruje Enrichetta Iodice (INAF - Osservatorio di Capodimonte, Neapol, Włochy), obserwował wcześniej ten obszary przy pomocy VST i ujawnił słaby most światła pomiędzy NGC 1399, a mniejszą galaktyką NGC 1387 (eso1612). Teleskop VST został specjalnie zaprojektowany do wykonywania wielkoskalowych przeglądów) nieba. Dzięki wielkiemu korygowanego polu widzenia i specjalnie zaprojektowanej 256-megapikselowej kamerze OmegaCAM, VST może szybko uzyskiwać głębokie obrazy dużych obszarów nieba, pozostawiając znacznie większym teleskopom - takim jak należący do ESO teleskop VLT — badanie detali pojedynczych obiektów.
