Ziemskie bakterie mogą przeżyć w kosmosie nawet 18 miesięcy
Niektóre bakterie mogą przez dłuższy czas przetrwać w przestrzeni kosmicznej. Odkrycie to może stanowić potwierdzenie teorii panspermii, według której organizmy żywe zostały przetransportowane na Ziemię przez planetoidy lub komety.
Astronauci przebywający na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) mieli za zadanie sprawdzić, czy bakterie są w stanie przetrwać w przestrzeni kosmicznej i skazić inne planety. Może to mieć szczególne znaczenie w kontekście planowanych załogowych misji na Marsa.
Obecnie, każdy statek kosmiczny wysyłany w przestrzeń musi spełniać wymagania dotyczące maksymalnego dopuszczalnego poziomu mikroorganizmów (tzw. obciążenie biologiczne). Normy te opierają się na badaniach tego, jak różne formy życia znoszą podróże kosmiczne.
"Jeżeli jesteś w stanie zachować odpowiednie środki czystości, z założenia nie zabierzesz w kosmos nadprogramowych pasażerów. Większość bakterii nie przetrwa w skrajnie wrogim środowisku, jakim jest przestrzeń kosmiczna" - twierdzi ekspert NASA ds. astrobiologii, Kasthuri J. Venkateswaran.
Okazuje się jednak, że niektóre drobnoustroje są znacznie wytrzymalsze niż oczekiwano. Przetrwalniki Bacillus pumilus SAFR-032 wykazują szczególnie wysoką odporność na techniki powszechnie stosowane do czyszczenia statków kosmicznych, takie jak promieniowanie UV czy działanie nadtlenkiem. W jednym z ostatnich eksperymentów, zarodniki Bacillus pumilus SAFR-032 przez 18 miesięcy znajdowały się w module European Technology Exposure Facility (EuTEF), specjalnej klatce testowej umieszczonej na zewnątrz ISS.
"Chcieliśmy zobaczyć, co stanie się z bakteriami w prawdziwym kosmosie, a EuTEF dał nam tę szansę. Ku naszemu zdziwieniu, niektóre zarodniki w przestrzeni kosmicznej przeżyły przez 18 miesięcy" - przyznał Venkateswaran.
Okazało się, że bakterie, które przeżyły w przestrzeni kosmicznej, miały w organizmach wysokie stężenie białek związanych z odpornością na promieniowanie UV. Podczas innego eksperymentu naukowcy zamknęli w EuTEF-ie skałę z ziemskimi organizmami jednokomórkowymi, które przetrwały 1,5 roku.
Może to potwierdzić teorię lithopanspermii, według której organizmy żywe podróżują na kosmicznych głazach między planetami. Zgodnie z tym scenariuszem, organizmy zostają wyniesione w przestrzeń kosmiczną na skałach wyrzuconych z planety podczas np. uderzenia meteoru czy wybuchu wulkanu.
Teoria lithopanspermii wymagałaby, by bakterie mogły przetrwać w ekstremalnym środowisku tysiące lub nawet miliony lat, czyli znacznie dłużej niż czas trwania eksperymentu.
Przeprowadzone na ISS badania stanowią pierwszy dowód na potwierdzenie wytrzymałości niektórych mikroorganizmów w przestrzeni kosmicznej i sugerują, że to właśnie skały mogły nieść życie między planetami.
