Koniec banana?

Na początku XX wieku ludzie zajadali się zupełnie innymi bananami niż dziś - wtedy rządziła na świecie odmiana Gros Michel, jednak gdy grzyb Fusarium oxysporum przeniósł się z kontynentu australijskiego do Ameryki Łacińskiej był on w stanie skutecznie zniszczyć tę roślinę wywołując tzw. chorobę panamską. Zastąpiliśmy tamtego banana odmianą Cavendish, ale dziś wygląda na to, że czeka ją podobny los.

Cavendish dziś stanowi 99% rynku bananów i choć jest on odporny na chorobę, która zabiła jego poprzednika, to zagrażają mu nowe, groźniejsze szczepy Fusarium, zwłaszcza jeden zwany Tropical Race 4. Obecnie nikt nie potrafi go zatrzymać, a zatem pytanie nie brzmi: czy będziemy w stanie uratować banany, lecz raczej: kiedy będziemy musieli je pożegnać.

Szczep ten pojawił się już pół wieku temu w Azji Południowo-wschodniej i zdążył rozprzestrzenić się po niemal całym kontynencie azjatyckim, dotarł do Autralii, Afryki i na Bliski Wschód i zbliża się on cały czas do Ameryki Łacińskiej, która jest światową fabryką bananów.

Wszystko to jest w dużej części wynikiem tego jak uprawiamy banany. Jego najwięksi producenci prowadzą monokultury wyłącznie jednej, klonowanej odmiany - dzięki temu banany mogą oni produkować tanio, wszystkie owoce wyglądają podobnie do siebie, ale minusem jest osłabienie ich odporności - podobne zachowanie doprowadziło do wielkiego głodu w Irlandii w XIX wieku, tamtejsi farmerzy uprawiali bowiem jedną odmianę ziemniaka, która - jak się okazało - jest bardzo podatna na grzyba Phytophthora infestans.

W efekcie możemy pozostać nawet bez odmiany Cavendish, która w porównaniu do Gros Michel i tak ma być pozbawiona smaku i szybko się psuje. Ale pewnie gdy ona zniknie to zatęsknimy i za nią. A producenci tych owoców mogą zastanowić się nie tylko nad nową odmianą, ale także nad potencjalną zmianą metody uprawy - bo to ona jest tak naprawdę winna wszystkiemu.

Źródło: