​"Karlsruhe". Wrak został odnaleziony po 80 latach

Pierwszą akcją bojową krążownika była operacja Weserübung - atak na Norwegię. Rankiem 9 kwietnia 1940 roku niemieckie okręty uderzyły na Danię i Norwegię. "Karlsruhe" wyruszył na północ w składzie niewielkiej 4. Grupy, która miała wysadzić i wesprzeć wojska zajmujące bazę Kristiansand, leżącą na południu kraju.

Krążownik prowadził trzy torpedowce: "Luchs", "Grief", "Seeadler" i siedem kutrów torpedowych, które miały bezpośrednio wspierać desant 1100 żołnierzy wysadzonych z transportowca "Tsingtau".

Podczas walk "Karlsruhe" nieskutecznie walczył z norweskimi bateriami artylerii nadbrzeżnej znajdującymi się na wysokim brzegu. Wysadzony przez okręty desant opanował je i wszedł do portu.

Podczas powrotu krążownika do Niemiec wieczorem 9 kwietnia, został około godziny 20 został trafiony przez brytyjski okręt podwodny HMS "Truant" jedną torpedą w rufę i unieruchomiony.

Raporty donosiły, że okręt był do uratowania, jednak dowódca okrętu, Komandor Friedrich Rieve, postanowił go opuścić. Załoga bezpiecznie zeszła na towarzyszące krążownikowi torpedowce "Luchs" oraz "Seeadler" i wróciła do Niemiec, a okręt został dobity dwoma torpedami przez "Greifa" i zatonął koło 22.50.

Ta ewidentna gafa nie zaszkodziła karierze kmdr. Rieve. Już rok później został dowódcą Wydziału Badawczego Morza Bałtyckiego, a od grudnia 1942 roku został szefem sztabu Dowództwa Floty. W następnych latach, z przerwami, dowodził 1. Dywizją Desantową. W ostatnich miesiącach wojny dowodził Twierdzą Świnoujście.

Dokładna lokalizacja wraku długo pozostawała nieznana. Dopiero w lipcu 2020 roku "Karlsruhe" został ostatecznie odkryty około 11 mil morskich na południowy wschód od Kristiansand na głębokości 490 metrów i tylko około 15 metrów od kabla podmorskiego ułożonego między Norwegią a Danią w latach 70.

- Historia "Karlsruhe" znana była jedynie z podręczników historii, ale nikt nie wiedział dokładnie, gdzie krążownik zatonął. Ponadto był to jedyny duży niemiecki okręt wojenny, który zaginął podczas ataku na Norwegię w nieznanej pozycji. Po tych wszystkich latach w końcu wiemy, gdzie znajduje się wrak tego ważnego okrętu wojennego - mówi Frode Kvalø, archeolog i badacz z Norweskiego Muzeum Morskiego.

"Karlsruhe" był niezwykle nowoczesnym okrętem. Jako pierwszy krążownik lekki na świecie posiadał trzydziałowe zamknięte wieże artylerii głównej. Choć ich słabością był silnie wydłużony kadłub w stosunku do szerokości - powodowało to, że okręt mógł się przełamać na wysokiej fali. Później zaradzono temu, dobudowując na nim pas pancerny, wzmacniający kadłub.

Żaden z trzech okrętów typu "Karlsruhe" nie brał udziału w intensywnych działaniach wojennych. Dwa zatonęły w 1940 roku podczas kampanii norweskiej, a trzeci z serii, "Köln", przetrwał wojnę i został zezłomowany w latach 50.