Po stu latach od odkrycia grobowiec Tutanchamona ujawnia nowe sekrety
Artefakty odnalezione sto lat temu w grobowcu Tutanchamona zostały ponownie zinterpretowane przez egiptologa z prestiżowego uniwersytetu. Mogą być pierwszym świadectwem starożytnego rytuału.
Tutanchamon po śmierci został pochowany w Dolinie Królów w Tebach Zachodnich. Biorąc pod uwagę status faraona, grobowiec był niezwykle mały, co może oznaczać, że zmarł nagle, przed ukończeniem większego grobowca. Jego odnalezienie przez Howarda Cartera w 1922 roku jest prawdopodobnie najbardziej znanym odkryciem archeologicznym. Wszystko przez przysypanie wejścia gruzem z wykopu grobowca, które uchroniło go przed obrabowaniem, przez co jest jedynym królewskim grobowcem w Dolinie Królów, który został znaleziony w niemal nienaruszonym stanie.
W grobowcu znaleziono 5398 przedmiotów, w tym słynną złotą trumnę, maskę na twarz. Odkrycia obejmowały również meble, jedzenie, wino, sandały czy świeżą lnianą bieliznę. Po latach okazało się, że „dokładniejsza analiza kontekstu religijnego i archeologicznego artefaktów pozwala na inną interpretację ich funkcji”, jak przekazał w rozmowie z Daily Mail dr Nicholas Brown, egiptolog z Uniwersytetu Yale. Chodzi dokładnie o drewniane laski i gliniane tace znajdujące się w pobliżu sarkofagu. Według archeologa były one kluczową częścią obrzędu pogrzebowego Ozyrysa, boga podziemi.
Archeolog na nowo zinterpretował artefakty z grobowca Tutanchamona
Początkowo uważano, że gliniane naczynia wykonane z materiału pozyskanego z Nilu pełniły jedynie funkcję użytkową, zaś wokół nich znajdowało się znacznie więcej cenniejszych znalezisk. Dr Brown twierdzi, że ich układ nawiązuje do Przebudzenia Ozyrysa - słynnego mitu o tym bogu. Drewniane laski umieszczone w pobliżu głowy faraona mogły odgrywać rolę w rytualnym „przebudzeniu” Tutanchamona. Tacki zaś mogły służyć do rytualnego nalewania płynów jako ofiary dla bóstwa, ku pamięci zmarłych. Najprawdopodobniej nalewano do nich wodę z Nilu wierząc, że jej czystość może pomóc wskrzesić zmarłego.
Początkowo uważano, że te gliniane koryta były podporami emblematów znalezionych w pobliżu i w bliskim z nimi związku. Jednak dokładniejsze zbadanie religijnego i archeologicznego kontekstu artefaktów umożliwia inną interpretację ich funkcji.
Według Amerykańskiego Centrum Badawczego w Egipcie najwcześniejszy opis rytuału Przebudzenia Ozyrysa pochodzi z czasów XIX dynastii egipskiej (1292 p.n.e. - 1189 p.n.e.). To oznacza, że rytuał wprowadzony przez Tutenchamona (który rządził wcześniej) może być najstarszym znanym obecnie dowodem.
Jestem niemal pewien, że to, co widzimy w komorze grobowej Tutanchamona, to prawdopodobnie najwcześniejsza forma tego rytuału, jaką możemy zaobserwować w zapisie archeologicznym.
Tutenchamon objął tron jako mały chłopiec w 1332 r. p.n.e., zaś jego rządy trwały zaledwie dekadę. Gdy zmarł, miał jedynie 18 lub 19 lat. W historii zapisał się m.in. przywróceniem wierzeń w wielu bogów po tym, jak Echnaton wprowadził w Starożytnym Egipcie monoteizm - wiarę w jednego boga Atona (czym zresztą wywołał niemałe zamieszanie i doprowadził państwo do kryzysu).
- Miało to również wpływ na oficjalne wierzenia w życie pozagrobowe, skupiające się na zmartwychwstaniu przez Ozyrysa, co nie było już dozwolone. Tutanchamon i działający w jego imieniu urzędnicy mieli okazję dostosować, zmienić i zmodyfikować królewskie praktyki pogrzebowe, a także przywrócić Ozyrysowi rolę główną - powiedział portalowi MailOnline.
Źródła: Daily Mail, New Scientist, Egypt Independent
Publikacja: Brown, N. (2025). These Thy Libations, Osiris! A Reconsideration of the Four Clay Troughs from the Tomb of Tutankhamun (KV62). The Journal of Egyptian Archaeology, 0(0). https://doi.org/10.1177/03075133251322798
