V883 Orionis zaskoczył astronomów. Wokół krążą budulcowe życia
Naukowcy po raz pierwszy wykryli cząsteczki zdolne do tworzenia prekursorów cukrów i aminokwasów w dysku pyłu i gazu otaczającym nowo narodzoną gwiazdę. Odkrycie to jest zupełnie nowym spojrzeniem na początki życia - pokazując, że złożona chemia kosmiczna zaczyna się jeszcze przed uformowaniem planet, a nawet samych gwiazd.
Wykorzystując sieć radioteleskopów ALMA w Chile, zespół badaczy z Instytutu Maxa Plancka (MPIA) w Heidelbergu zbadał protogwiazdę V883 Orionis, oddaloną od nas o ok. 1350 lat świetlnych. W jej dysku protoplanetarnym zidentyfikowano sygnały co najmniej 17 złożonych cząsteczek organicznych, w tym glikolu etylenowego (prekursor bardziej złożonych cukrów) oraz glikolonitrylu - związku uznawanego za krok w stronę tworzenia aminokwasów takich jak glicyna i alanina, a także zasad azotowych, np. adeniny.
Nasze wyniki sugerują, że dyski protoplanetarne dziedziczą złożone molekuły z wcześniejszych etapów ewolucji. Formowanie bardziej skomplikowanych związków może trwać także w czasie istnienia dysku
Jak powstaje chemia życia?
Gwiazdy i ich planety powstają z gęstych obłoków zimnego gazu molekularnego i pyłu, które dryfują przez galaktyki. Kiedy skupisko gazu staje się wystarczająco gęste, zapada się pod wpływem własnej grawitacji, tworząc wirującą masę. Moment pędu zmusza otaczający pył do ułożenia się w kształcie dysku, który zwija się w gwiazdę i ją zasila. Ostatecznie wiatry gwiazdowe i ciśnienie promieniowania wypychają materię poza zasięg grawitacji, a z pozostałości dysku powstają planety.
Dotąd uważano, że ta burzliwa aktywność młodych gwiazd niszczy wszelkie biomolekuły, ale odkrycie przy V883 Orionis podważa tę tezę. Badacze sugerują, że cząsteczki powstawały na ziarnach lodu w obłoku molekularnym, a następnie zostały uwięzione w bryłach lodowych. W miarę jak gwiazda rosła i ogrzewała otoczenie, lód sublimował, uwalniając związki do dysku, gdzie ich sygnatura została zarejestrowana przez ALMA.
Nasze odkrycie wskazuje na prostą linię chemicznego wzbogacania - od obłoków międzygwiezdnych aż po dojrzałe systemy planetarne
Co jeszcze kryje przestrzeń międzygwiezdna?
Choć sygnał był słaby i wymaga dalszych obserwacji w wyższej rozdzielczości, naukowcy są przekonani, że uda się odkryć kolejne związki, zwłaszcza bogate w azot. To właśnie one mogą być brakującym ogniwem między prostą chemią kosmiczną a biologicznymi molekułami, z których zbudowane jest życie.
Być może musimy sięgnąć do innych zakresów widma elektromagnetycznego, aby odkryć jeszcze bardziej złożone cząsteczki. Kto wie, co jeszcze kryje się w przestrzeni kosmicznej?
