Architektoniczny Nobel 2023 przyznany. Laureatem projektant muzeów
Laureatem Nagrody Pritzera 2023 został brytyjski architekt David Chipperfield, który kocha projektować... muzea. Jury postanowiło nagrodzić go za "niedoceniony, ale transformujący" dorobek obejmujący cztery dekady.
Sir David Chipperfield jest 52. nagrodzoną osobą. Nagroda Pritzera (Pritzker Architecture Prize) jest uważana za najważniejsze wyróżnienie w międzynarodowej architekturze.
Najważniejszą nagrodę dla architektów otrzymał Brytyjczyk
— Subtelny, ale potężny, stonowany, ale elegancki, jest płodnym architektem, który jest radykalny w swojej powściągliwości, demonstrując swój szacunek dla historii i kultury, jednocześnie szanując istniejące wcześniej zabudowane i naturalne środowisko, gdy na nowo wyobraża sobie funkcjonalność i dostępność nowych budynków i renowacji poprzez ponadczasowy, nowoczesny design, który stawia czoła palącym zmianom klimatycznym, przekształca relacje społeczne i ożywia miasta — tak jury podsumowuje tegorocznego laureata.
Nagrodzony Brytyjczyk urodził się w 1953 roku, karierę rozpoczął po ukończeniu w 1976 roku Kingston School of Art oraz Architectural Association w 1977.
— Taka zdolność do wykonywania przemyślanych projektów jest wymiarem zrównoważonego rozwoju, który nie był oczywisty w ostatnich latach. Zrównoważony rozwój jako istota nie tylko eliminuje to, co zbędne, ale jest także pierwszym krokiem do tworzenia struktur zdolnych do przetrwania, fizycznie i kulturowo — dodaje w uzasadnieniu jury.
Nim rozpoczął projektowanie na własną rękę, pracował dla innych architektów, którzy również otrzymali Pritzera, jak Norman Foster czy Richard Roberts. Pracownia, którą założył w 1985 roku, ma obecnie swoje biura w Berlinie, Mediolanie, Szanghaju i Santiago de Compostela.
Jestem bardzo wzruszony otrzymaniem tego niezwykłego zaszczytu i znalezieniem się w gronie laureatów. Traktuję tę nagrodę jako zachętę do dalszego zwracania uwagi nie tylko na istotę architektury i jej znaczenie, ale także na wkład, jaki jako architekci możemy wnieść w sprostanie egzystencjalnym wyzwaniom związanym ze zmianami klimatycznymi i nierównościami społecznymi.
Muzea, budynki użyteczności publicznej i renowacje
Karierę architekta budynków użyteczności publicznej i kulturalnych rozpoczął projektując w 1997 roku Muzeum Rzeki i Wioślarstwa nad Tamizą. Swoją pozycję ugruntował m.in. projektami muzeum sztuki Hepworth w Wakefield w 2011 roku, Saint Louis Art Museum w Missouri w 2013 r., Museo Jumex w Mexico City w 2013 r. czy Simon Galerie w Berlinie w 2018 roku.
Inną specjalnością Chipperfielda jest renowacja budynków. Odnowił m.in. berlińskie Neues Museum pierwotnie autorstwa Friedricha Augusta Stülera oraz Neue Nationalgalerie zaprojektowaną przez Ludwiga Miesa van der Rohe.
Jedną z ciekawych realizacji była zlecona przez firmę Generali renowacja budynku Prokuracji Starej (Procuratie Vecchie) na Placu św. Marka w Wenecji. Dzięki temu duża część budynku została udostępniona osobom z zewnątrz po raz pierwszy od 500 lat.
Ceremonia wręczenia nagrody
Tegorocznemu jury przewodniczył architekt Alejandro Aravena, a w jego skład wchodzili architekci Kazuyo Sejima, Deborah Berke, Wang Shu i Benedetta Tagliabue. W panelu uczestniczył także historyk Barry Bergdoll, krytyk André Aranha Corrêa do Lago, prawnik Stephen Gerald Breyer i dyrektor wykonawczy Pritzker Architecture Prize Manuela Lucá-Dazio. Chipperfield odbierze nagrodę podczas ceremonii wręczenia w Atenach, która odbędzie się w maju.
W 2022 roku nagrodą uhonorowano Diébédo Francis Kéré - pierwszego afrykańskiego architekta. Spośród wszystkich laureatów warto wspomnieć o Zaha Hadid, brytyjskiej architekt, której biuro (o tej samej nazwie), a precyzyjniej rzecz ujmując jego projekty co jakiś czas goszczą na łamach Geekweeka.
Zobacz poniżej wybrane projekty i renowacje Sir Davida Chipperfielda.
