To największa inwestycja w Europie. Grecy budują 15-minutowe miasto

To jeden z największych w Europie projektów rewitalizacji obszarów miejskich. Nowoczesne 15-minutowe miasto o wartości 8 miliardów euro ma zapewnić mieszkańcom, najemcom, gościom i pracownikom wszystko, czego potrzebują do codziennego życia niemal w zasięgu ręki. 

Ellinikon będzie łączył przestrzenie mieszkalne, handlowe, miejsca pracy, wypoczynku, rozrywki i działalności kulturalnej wokół rozległego parku o powierzchni 2 milionów metrów kwadratowych. Tak duży projekt wymaga nie tylko odpowiedniego przygotowania, ale także zaangażowania wielu specjalistów. Inwestycja skupia wiele międzynarodowych biur architektonicznych, w tym te najsłynniejsze, jak Foster + Partners, Bjarke Ingels  Group (BIG), Aedas, czy Oppenheim Architecture, oraz firmy greckie, takie jak ISV Architects czy Bobotis+Bobotis.

Poszczególni architekci odpowiedzialni są za obiekty mieszkalne lub użytkowe, a wśród nich warto wymienić choćby takie jak: Riviera Galleria, która zgromadzi butiki najlepszych światowych projektantów, centrum handlowe Ellinikon, które będzie największym kompleksem handlowo-rozrywkowym i biznesowym w Grecji czy Riviera Tower - pierwszy grecki drapacz chmur.

Foster+Partners oprócz autorstwa budynków (Riviera Tower) wykonało także masterplan inwestycji. Całość realizowana jest przez grecką firmę LAMDA Develompent, która wyznaczyła sobie za cel ukończenie licznych inwestycji do 2026 roku.

Ellinikon ma być najnowocześniejszym inteligentnym miastem zlokalizowanym na Riwierze Ateńskiej w sąsiedztwie stolicy Grecji, obsługiwanym przez linie metra i tramwaje. Idea miasta 15-minutowego jest koncepcją urbanistyczną, wg której do większości codziennych potrzeb i usług takich jak praca, edukacja, zakupy, opieka zdrowotna czy rozrywka można dotrzeć w 15 minut pieszo, rowerem lub komunikacją miejską z dowolnego miejsca w mieście.

Rewitalizacja ożywi teren międzynarodowego lotniska w Atenach, które funkcjonowało od 1938 r. do 2001 r., zanim wybudowano tu Marinę na potrzeby Centrum Żeglarstwa na Letnie Igrzyska Olimpijskie w 2004 r. Nie wszystkie budynki świadczące o przeszłości tego obszaru zostaną rozebrane. Stary budynek terminala, zaprojektowany przez fińsko-amerykańskiego architekta Eero Saarinena w latach 60. XX wieku, zostanie ponownie wykorzystany i zaadaptowany jako centralny element wielkiej przestrzeni eventowej.

Inwestycja rozpoczęła się w 2021 roku i już można podziwiać pierwsze realizacje. 6 miesięcy  od rozpoczęcia prac został oddany The Ellinikon Experience Park - pierwsza część The Ellinikon Park. Obejmuje 75 tys. mkw i jest zlokalizowana wokół trzech zabytkowych hangarów na terenie lotniska, wpisanych do rejestru zabytków. Dotychczas posadzono tam 900 drzew i 80 tys. różnych lokalnych roślin. Oprócz tego w parku znajdują się ogrody deszczowe, fontanna multimedialna, tereny sportowe i place zabaw dla dzieci.

Docelowo rozrośnie się na wspomniane 2 mln mkw, na którym będzie rosło 31 tys. drzew z 86 różnych gatunków i ponad 1 milion roślin z klimatu śródziemnomorskiego.

W Ellinikonie powstanie także Szlak Kulturowy łączący wszystkie 14 głównych zabytków o wielkim znaczeniu historycznym. Trasa o długości 12 km na terenie o powierzchni 6,2 mln mkw będzie otwarta i dostępna dla wszystkich, z miejscami siedzącymi dla zwiedzających, oznakowaniem, oświetleniem i nasadzeniami. 

Choć grecka inwestycja ma być największa w Europie, to idea miasta 15-minutowego nie jest nowa. Pewne elementy zaczęto wprowadzać jeszcze przed pandemią Covid-19 w Paryżu, a także w Cagliari na Sardynii. Ale najlepszym przykładem zdaje się być czwarte co do wielkości miasto Holandii - Utrecht. Każdy mieszkaniec może dotrzeć do najważniejszych punktów miasta w ciągu 15 minut jazdy rowerem, z czego 94 proc. w ciągu 10 minut. Mimo tak dobrego wyniku miasto chce jeszcze poprawić  ten stan do 2040 roku.