Nowo odkryte wirusy mogą występować w kosmosie?
Pandoravirus salinus, Pandoravirus dulcis - to nazwy dwóch wirusów odkrytych w 2013 roku, które na tyle mocno różnią się od pozostałych wirusów i organizmów prokariotycznych oraz eukariotycznych, że naukowcy uważają je za nową formę życia.
Rozróżniane są trzy domeny życia: eukarioty, prokarioty i archeany. Wirusy nie zaliczają się do żadnej z nich, nie są także w pełni uznawane za organizmy żywe. Składają się z kapsydu (białkowej otoczki) i zawartego w nim kwasu nukleinowego. Wirusy się nie rozmnażają, nie produkują energii poprzez ATP i nie wytwarzają własnych białek. Do rozprzestrzeniania się wykorzystują inne organizmy: bakterie, archeany i eukarioty. Ich geneza nie jest znana, mogą jednak pochodzić z początków historii ziemskiego życia.
Wirusy stwarzają wiele "problemów" naukowcom, ale pandorawirusy są jeszcze ciekawsze. Są znacznie większe niż zwykłe wirusy (ich długość wynosi 1 mikrometr a szerokość pół mikrometra, a tymczasem największe znane wirusy, Megavirus chilensis i Mimivirus mają średnice po ok. 0,4 mikrometra). Co bardziej fascynujące, ich genom zawiera tylko 7 proc. znanych nam genów. Świadczy to o tym, że pozostałe 93 proc. genów nie wystąpiło u żadnego znanego organizmu (w tym także u innych wirusów). W takim razie pandorawirusy są zupełnie nowymi organizmami? Odkrywcy twierdzą, że tak. Czy za takim stanem rzeczy przemawia coś jeszcze? Tak - stopień skomplikowania pandorawirusów, dochodzący do ponad dwóch milionów par zasad tworzących genom i 2500 genów. To więcej niż posiadają niektóre z bakterii. Jednakże należy nadmienić, że pandorawirusy rozprzestrzeniają się jak normalne wirusy. Wykorzystują komórki gospodarza do replikacji (w tym przypadku, gospodarzami są ameby).
Pandorawirusy odkryto w dwóch miejscach na świecie. Pandoravirus salinus został odnaleziony w próbkach wody z Chile, a P. dulcis w bajorach przy Melbourne w Australii. Występowanie w różnych miejscach na Ziemi świadczy o tym, że pandorawirusy są rozpowszechnione i nie stanowią komórkowych artefaktów, mogących wprowadzić badaczy w błąd.
Jeśli pandorawirusy wyewoluowały z komórek, a ich genom tak bardzo różni się od genomów znanych nam organizmów, może być on oknem w przeszłość naszej planety, kiedy życie nie było wyodrębnione na trzy teraźniejsze domeny. To wspaniała wieść dla astrobiologów poszukujących odpowiedzi na pytanie o początki życia na naszej planecie.
Źródło informacji (Nature)
Szymon Moliński
