Rekiny: Nie mają wrogów. Przerażają wszystkich
Dlaczego ogromne ławice rekinów gromadzą się blisko brzegów oceanów, nieopodal obleganych przez turystów miejscowości? Czy żarłacze tygrysie stają się bardziej niebezpieczne po zmroku? Nat Geo Wild zaprasza widzów na tematyczne maratony dokumentalne, prezentujące życie i zachowania wybranych gatunków zwierząt. W sierpniu, przez cały tydzień, będzie można oglądać produkcje poświęcone rekinom.
W cyklu "Tydzień z rekinami" Nat Geo Wild zaprezentuje produkcje poświęcone jednym z najbardziej przerażających stworzeń na świecie. W programie "Kto pokona rekina?" widzowie poznają, zarejestrowane przez odważnych fotografów, niezwykłe przypadki polowania przedstawicieli innych gatunków na rekiny.
W dokumencie "Rekiny u brzegu" spróbujemy się dowiedzieć, dlaczego ogromne ławice tych drapieżników często gromadzą się u wybrzeży nieopodal popularnych kurortów. Wraz z kamerami Nat Geo Wild, w produkcji "Postrach oceanów - żarłacz tygrysi", zanurzymy się w mroczne odmęty wód, by sprawdzić, czy zachowanie rekinów zmienia się po zapadnięciu zmroku.
W dokumencie "Atak rekina: uciec z paszczy drapieżnika" usłyszymy prawdziwe i przerażające historie ludzi, którzy stanęli oko w oko z tymi budzącymi postrach rybami, zaś w kolejnej premierowej produkcji "Atak rekina: zasadzka na turystów" sprawdzimy, co jest przyczyną coraz częstszych ataków rekinów na ludzi. Na zakończenie, w filmie "Arcytrudna misja: rekiny w obronie", wraz z fotografem National Geographic Brianem Skerrym, pokażemy, jak ważną rolę odgrywają te zwierzęta w ekosystemach morskich.
Tydzień z rekinami 2017 - Ciekawostki o rekinach
Informacje o ochronie gatunkowej
- Ponad jedna-czwarta z 465 znanych gatunków rekina to gatunki o wysokim ryzyku wyginięcia, 48 gatunków jest zagrożonych wyginięciem, a 15 uznaje się za zagrożone.
- 11 gatunków z listy Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody uznaje się za krytycznie zagrożone lub gatunki o niezwykle wysokim ryzyku wyginięcia na wolności w najbliższych latach.
- Popyt na płetwy rekinów jest spowodowany niezwykle dużą popularnością przygotowywanej z nich zupy. Każdego roku na rynkach całego świata sprzedawane i kupowane są płetwy pozyskane od blisko 73 milionów rekinów.
- Istnieje ponad 465 znanych gatunków rekina. Populacja rekina drastycznie kurczy się z powodu nadmiernych połowów. Rekiny często zaplątują się w sieci zastawione na inne ryby, w wyniku czego ponad jednej-czwartej ich populacji grozi wyginięcie.
- Zakaz handlu płetwami rekina wprowadzono w dziesięciu stanach USA, w tym w Teksasie, Kalifornii, Delaware, na Hawajach, w Illinois, Massachusetts, Maryland, Nowym Jorku, Oregonie i Waszyngtonie.
- Rekiny, które są jednym z największych drapieżników w oceanie, odgrywają ważną rolę w jego ekosystemie. Utrzymują liczebność populacji innych gatunków ryb na odpowiednim poziomie i oczyszczają oceany z odpadków organicznych, zjadając martwe zwierzęta.
Informacje o ewolucji
- Rekiny występują na całym świecie. Spotkamy je w ciepłych wodach tropikalnych lagun i morzach podbiegunowych. Niektóre gatunki rekina występują w słodkowodnych jeziorach i rzekach.
- Rekiny nie posiadają naturalnych wrogów - znajdują się na samej górze łańcucha pokarmowego i mają wpływ na wszystkie jego ogniwa.
- W Serbii znaleziono łuski rekina sprzed około 450 milionów lat. Naukowcy uważają, że gatunek ten pojawił się po raz pierwszy w Sylurze, kiedy poziom mórz był wysoki i zaczynały tworzyć się rafy koralowe.
Żarłacz biały
Niemal jedna trzecia ataków rekinów na świecie, których liczba jest szacowana na ponad 100 rocznie, jest przypisywana żarłaczom białym.
- Są to największe drapieżne ryby świata. Dorosły żarłacz biały osiąga przeciętnie długość 15 stóp (4,5 metra). Niektóre okazy mierzą ponad 20 stóp (6 metrów), a ich waga dochodzi do 5 tys. funtów (2267 kg).
- Ten gatunek rekina ma ciemnoszary grzbiet, który jest niewidoczny na tle kamienistego morskiego dnia. Jego nazwa nawiązuje do białego u większości osobników brzucha.
- Kolejne znaki szczególne to opływowe, wrzecionowate ciało i mocno zbudowany ogon, dzięki którym ten gatunek może pływać z prędkością do 15 mil na godzinę (24,1 km).
- W paszczy rekina kryje się 300 trójkątnych zębów o piłkowanych krawędziach, które rosną w kilku rzędach. Żarłacz biały ma niezwykle czuły zmysł węchu i jest w stanie wyczuć swoją ofiarę z dużej odległości.
- Atak żarłacza białego na człowieka jest tylko "wstępną degustacją". Przypadki śmiertelne są niezmiernie rzadkie, bo ten gatunek rekina nie żywi się ludzkim mięsem.
Głowomłot pospolity
- Rekiny młotowate wykorzystują swoje pyski o dziwnym kształcie, aby przytrzymywać w miejscu atakowane na dnie morza płaszczki, które są ich ulubionym pożywieniem.
- Dzięki specjalnym elektroreceptorom zwanym ampułkami Lorenziniego, rekiny są w stanie wykryć pole elektryczne wytwarzane przez inne zwierzęta, na które polują. Niezwykle czułe receptory rekinów młotowatych pozwalają im bez problemu namierzyć ich przysmak, czyli płaszczki, które zwykle chowają się pod piaskiem na morskim dnie.
- Rekiny młotowate występują na całym świecie w wodach strefy umiarkowanej i tropikalnej. Spotkać je można przy linii brzegowej i na otwartym morzu. W lecie całe stada rekinów migrują w poszukiwaniu chłodniejszej wody.
- Głowomłot pospolity ma szaro-brązowe ciało, oliwkowo-zielony grzbiet, szaro-biały brzuch oraz trójkątne, ostro ząbkowane zęby. Jego znakiem rozpoznawczy jest widoczna ponad lustrem wody trójkątna płetwa grzbietowa.
Żarłacz tygrysi
- Żarłacz tygrysi zawdzięcza swoją nazwę ciemnych plamom lub pasom ułożonych w poprzek ciała. Ten wzór jest najlepiej widoczny u młodych osobników, a u starszych staje się mniej wyraźny.
- Jest to drugi po żarłaczu białym gatunek, który najczęściej atakuje ludzi. Rekiny tygrysie są znacznie mniej wybredne od swoich kuzynów. W przeciwieństwie do żarłaczy białych, którym nie smakuje ludzkie mięso, ten gatunek nie odpływa po ataku od swojej ofiary.
- Żarłacz tygrysi zje niemal wszystko, włącznie ze śmieciami i z tego właśnie powodu jest nazywany morskim śmietnikiem.
- Ma ostre, ząbkowane zęby i masywne szczęki, które łatwo przegryzają się przez skorupy żółwi morskich i wielkich małży.
- Rekiny tygrysie są poławiane, aby pozyskiwać ich płetwy, skórę i mięso. Ich wątroba jest bogatym źródłem witaminy A, która jest wykorzystywana w farmacji. Odbudowa ich populacji przebiega bardzo wolno i dlatego też intensywne połowy są dla nich bardzo poważnym zagrożeniem. Ryby z tego gatunku uznaje się za narażone na wyginięcie.
Rekin wielorybi
- Rekiny wielorybie to największe ryby świata. Dorosłe osobniki mogą osiągnąć do 40 stóp (12,2 metrów) długości.
- Olbrzymich rozmiarów rekin wielorybi jest łagodną rybą, która żywi się wyłącznie planktonem. Kiedy nadchodzi pora posiłku ten rybi olbrzym wysuwa do przodu swoje masywne szczęki i filtruje wlewającą się do otworu gębowego wodę.
- Rekin wielorybi występuje we wszystkich tropikalnych morzach. Każdej wiosny migruje do szelfu kontynentalnego środkowo-zachodniego wybrzeża Australii.
- Rekiny wielorybie są niezwykle łagodne i czasem pozwalają kąpiącym się ludziom wsiąść na swój grzbiet.
- Pomimo, że obecnie ten gatunek uznaje się za zagrożony wyginięciem, jest on intensywnie odławiany w wielu regionach Azji.
Ostronos atlantycki
- Ostronos jest prawdopodobnie najszybszym gatunkiem rekina. Jego mięśnie i budowa ciała ewoluowały przez ponad 400 milionów lat, by osiągać prędkość od 45 do ponad 60 mil (75-96,5 km) na godzinę.
- Ostronosy wyskakują 6 metrów (20 stóp) ponad powierzchnię wody i słyną ze swojej waleczności.
- Ich rejon występowania to wody strefy umiarkowanej i tropikalnej. Bardzo duża populacja ostronosów występuje niedaleko wybrzeża San Diego w Kalifornii skąd, jak wierzą naukowcy, migrują dalej na południe, kiedy pojawiają się ich młode.
Żarłacz tępogłowy
- Żarłacze tępogłowe są agresywne. Często występują w gęsto zaludnionych regionach świata, m.in. w tropikalnych morzach strefy przybrzeżnej.
- W przeciwieństwie do większości rekinów dobrze czują się w słodkiej wodzie. Znane są przypadki osobników, które dotarły tysiące mil w głąb lądu, pokonując po drodze duże rzeki i ich dopływy.
- Wielu naukowców uważa, że żarłacz tępogłowy to najbardziej niebezpieczny gatunek rekina na świecie.
- Te szybkie i zwinne drapieżniki zjadają wszystko, co znajdą na swoje drodze. Ich ofiarą padają ryby, delfiny, a nawet inne rekiny.
- Żarłacze tępogłowe są poławiane dla ich mięsa, skóry, oleju, co sprawia, że ich populacja kurczy się w gwałtownym tempie.
Rekin polarny
- Rekiny polarne to najbardziej długowieczne kręgowce na Ziemi. Osobniki z tej rodziny dożywają przynajmniej 272 lat, a niektóre żyją nawet 500 lat.
- Zdolność do reprodukcji osiągają dopiero w wieku około 150 lat.
- Ich skóra jest silnie toksyczna, bo występuje w niej wysokie stężenie mocznika i związku organicznego nazywanego TMAO (N-tlenek trimetyloaminy), które razem mają podobne działanie jak skoncentrowany płyn chłodniczy.
- Rekin polarny jest jedynym gatunkiem rekina, który występuje w strefie subararktycznej. Najczęściej można je spotkać w wodach Grenlandii, a rzadziej w innych częściach Północnego Atlantyku, np. niedaleko Islandii.
Alopias (lis morski)
- Znakiem szczególnym alopiasa jest wydłużony kształt płetwy ogonowej, która jest często dłuższa od całego ciała.
- Płetwa ogonowa jest niebezpieczną bronią - alopiasy wykorzystują ją do ogłuszania swoich ofiar.
- Jest to także jedyny gatunek rekina, który podczas skoku całkowicie wynurza się z wody. Takie zachowanie jest nazywane surfowaniem.
Rekin wąsaty
- Powolne rekiny wąsate zamieszkują płytkie dna ciepłych mórz.
- To gatunek, który żeruje nocą.
- W dzień rekiny wąsate śpią na dnie morza. Często razem zbiera się do 40 osobników, które kładą się na sobie.
"Tydzień z rekinami" - premiery od poniedziałku do soboty 21 - 26 sierpnia o godz. 18:00 na Nat Geo Wild.
