Kalibr

Rakiety Kalibr to rodzina rosyjskich pocisków manewrujących, które stały się znaczącą częścią arsenału wojskowego Rosji. Ich rozwój rozpoczął się w czasach Związku Radzieckiego, a modernizacja i rozbudowa trwały przez lata, aż do ich obecnej formy.

 

Rakiety Kalibr obejmują kilka wersji, które różnią się zakresem zastosowań. 

Pocisk Kalibr-NK jest przeznaczony dla okrętów nawodnych, pocisk Kalibr-PL to wersja dla okrętów podwodnych, a pocisk Kalibr-M to nowsza wersja z większym zasięgiem i lepszymi możliwościami. 

Te pociski mogą być wystrzeliwane z różnych platform, w tym okrętów nawodnych, okrętów podwodnych oraz pojazdów lądowych. Charakteryzują się one dużym zasięgiem, który może wynosić od 1500 do 2500 kilometrów, w zależności od wersji. Pociski te są zdolne do przenoszenia głowic konwencjonalnych lub jądrowych.

 

Głównym celem pocisków Kalibr jest zwalczanie okrętów wroga, ale mogą one być również używane do atakowania celów lądowych.

Pociski Kalibr są cenione za precyzję, zdolność do pokonywania systemów obrony przeciwrakietowej oraz za zasięg. Kalibry są często wykorzystywane jako narzędzie projekcji siły wojskowej Rosji, pokazując ich zdolność do przeprowadzania precyzyjnych ataków na dalekich dystansach.

Pierwsze prace nad pociskami Kalibr rozpoczęły się w Związku Radzieckim w latach 80. XX wieku. Były to początkowo pociski przeznaczone do zwalczania okrętów wroga. Po rozpadzie ZSRR Rosja kontynuowała prace nad tymi pociskami, modernizując je i rozwijając nowe warianty. 

Pociski Kalibr stały się znane na arenie międzynarodowej, zwłaszcza po ich użyciu w konflikcie syryjskim w 2015 roku, kiedy to Rosja po raz pierwszy użyła ich w walce.

Podczas konfliktu w 2022 roku, Rosja kontynuowała użycie pocisków dalekiego zasięgu wystrzeliwanych z okrętów na Morzu Czarnym, aby uderzać w cele na Ukrainie. Ataki te obejmowały zarówno cele wojskowe, jak i infrastrukturę cywilną, w tym obiekty energetyczne​​. Śledztwo przeprowadzone przez Bellingcat powiązało pociski Kalibr z największym skoordynowanym atakiem rakietowym na cele ukraińskie od początku inwazji, w tym uszkodzenie budynków mieszkalnych oraz obiektów takich jak przedszkola i place zabaw​​.

 

Ukraińskie Ministerstwo Obrony opublikowało zdjęcia zniszczonych Kalibrów, które były częścią ataku z 10 października w okolicach Konotopu​​. Ataki te były podobne do ataku z lipca na cywilny ośrodek biznesowy w Winnicy na Ukrainie, w którym pocisk Kalibr wystrzelony z okrętu podwodnego typu Kilo zabił co najmniej 23 osoby​​.

 

Według obserwatorów okrętów, rosyjska marynarka wojenna ma sześć okrętów powierzchniowych na Morzu Czarnym, które mogą wystrzeliwać pociski klasy Kalibr, oraz sześć okrętów podwodnych typu Kilo, które także są zdolne do wystrzelenia tych pocisków​​.

Rakiety Kalibr wykorzystują zaawansowane technologie do zmniejszenia wykrywalności przez radar, w tym techniki redukcji sygnatury radarowej. Dzięki temu są trudniejsze do wykrycia i przechwycenia przez systemy obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej. Kalibr charakteryzuje też się modułową budową, co oznacza, że różne części pocisku, takie jak systemy naprowadzania, silniki, czy głowice bojowe, mogą być dostosowywane w zależności od wymagań misji. Dzięki temu jedna rakieta może służyć wielu celom.

 

Zasięg pocisków Kalibr był przedmiotem dyskusji w kontekście traktatów międzynarodowych, zwłaszcza Traktatu o Siłach Zbrojnych w Europie (CFE) oraz Traktatu o Likwidacji Rakiet Średniego i Krótszego Zasięgu (INF). 

Obecność rakiet Kalibr w Rosji skłoniła inne kraje do rozwijania zaawansowanych systemów obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej, aby przeciwdziałać potencjalnym zagrożeniom.