Dieta śródziemnomorska. Przeceniamy jej zalety?
Jako model żywienia dieta śródziemnomorska uznawana jest za najzdrowszą na świecie. Zajmuje najwyższe miejsca w większości rankingów zdrowia. Jednak, jak zauważają antropolożki Tina Moffat i Shanti Morell-Hart, nie do końca "zdrowe", czy też właściwe, jest jej gloryfikowanie.
Trudno jest zdefiniować jedną dietę śródziemnomorską, w końcu ten region obejmuje wiele kultur, języków i stylów kulinarnych, zauważają w swoim felietonie opublikowanym na łamach "The Conversation", Tina Moffat profesor nadzwyczajna, wydziału antropologii McMaster University i Shanti Morell-Hart adiunkt antropologii McMaster University.
Wskazują, że choć nie należy podważać walorów zdrowotnych wspomnianej diety, jej gloryfikowanie może przyczynić się do wykluczenia innych. W swoim felietonie badaczki podkreślają przede wszystkim wagę bardzo kruchej kultury kulinarnej. Zaznaczają również, że nie ma jednej słusznej, międzynarodowej diety. Różnorodność i tradycje kulinarne, to nie tylko kwestia geograficzna czy kulturowa, ale również zdrowotna.
"Badamy biologiczne i kulturowe aspekty żywienia, jako elementu dziedzictwa kulinarnego człowieka. Jesteśmy zaniepokojone sposobem, w jaki dieta śródziemnomorska ukazywana jest w różnorodnych komunikatach dotyczących zdrowia publicznego" - mówią badaczki. Dodają, że oceniając jakąkolwiek dietę należy się koncentrować nie tylko na składnikach odżywczych, ale i na tradycjach kulinarnych.
Warto mieć bowiem na uwadze fakt, że najzdrowsze są dla nas te produkty, które są lokalne, pochodzące z miejsca, w którym żyjemy. To właśnie po nie powinniśmy sięgać najczęściej i najchętniej.
"Przedstawianie diety jednego regionu jako ideału uniwersalnego ignoruje długą ewolucję społecznych, biologicznych i środowiskowych tradycji" - wskazują badaczki. Dodając, że w zglobalizowanym świecie z rosnącą migracją, zachowanie tradycyjnych kuchni może wydawać się bez znaczenia. Ale w rzeczywistości może być ważniejsze niż kiedykolwiek.
"Badania antropologiczne pokazują, że migranci ciężko pracują, aby utrzymać swoją tradycyjną kuchnię w ramach swojej tożsamości etnicznej, a także, aby wspierać swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Kiedy pracownik służby zdrowia sugeruje swojemu pacjentowi przyjęcie diety śródziemnomorskiej, istnieje kilka rzeczy, które mogą pójść nie tak. O ile dieta nie zostanie szczegółowo wyjaśniona, pacjent może mieć zupełnie inne pojęcie o diecie śródziemnomorskiej. Będzie jeszcze gorzej, jeśli pacjent uzna, że jego własne kulturowe tradycje kulinarne są szkodliwe dla zdrowia" - dodają. "W świecie, w którym szybko tracimy różnorodne dziedzictwo kulturowe, powinniśmy celebrować różnorodność i wyjątkowe cechy tradycyjnej żywności, zamiast starać się promować i upowszechniać jedną regionalną dietę.
