Artykuł 5 NATO. Co się dzieje, gdy zostanie uruchomiony przez sojuszników?
Od momentu rozpoczęcia agresji rosyjskiej na Ukrainę NATO przygląda się swojej wschodniej granicy, która pokrywa się m.in. ze wschodnią granicą Polski. Jakakolwiek agresja na nasz kraj oznacza agresję na NATO. Wtedy może być uruchomiony artykuł 5. Co to za punkt i jakie mogą być skutki jego uruchomienia?
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) jest dla Polski gwarantem bezpieczeństwa. W przypadku ataku może zostać uruchomiony art. 5. Co oznacza jego uruchomienie i czym będzie to skutkowało?
Uznaje się, że art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego zakłada zbrojną obronę w przypadku zaatakowania członka sojuszu. Zgodnie z formułą "jeden za wszystkich, wszyscy za jednego" przewiduje się, że atak na jednego lub więcej członków NATO będzie traktowany jak atak na wszystkich członków.
W październiku 2022 roku szef NATO Jens Stoltenberg poinformował, że ataki hybrydowe i cyberataki na państwa członkowskie Sojuszu mogą skutkować uruchomieniem art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego.
Dotychczas art. 5 użyto tylko raz. Było to po zamachu terrorystycznym na World Trade Center z 11 września 2001 roku. Skutkowało to atakiem na Afganistan, który był rządzony przez talibów.
Pełne brzmienie art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego to: - Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub więcej z nich w Europie, lub Ameryce Północnej będzie uznana za napaść przeciwko nim wszystkim i dlatego zgadzają się, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, to każda z nich, w ramach wykonywania prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego na mocy artykułu 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom napadniętym, podejmując niezwłocznie, samodzielnie jak i w porozumieniu z innymi Stronami, działania, jakie uzna za konieczne, łącznie z użyciem siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego.
O każdej takiej zbrojnej napaści i o wszystkich podjętych w jej wyniku środkach zostanie bezzwłocznie powiadomiona Rada Bezpieczeństwa. Środki takie zostaną zaniechane, gdy tylko Rada Bezpieczeństwa podejmie działania konieczne do przywrócenia i utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
Przytaczany artykuł 51 Karty Narodów Zjednoczonych brzmi: - Nic w niniejszej Karcie nie może uchybiać niepozbywalnemu prawu do samoobrony indywidualnej lub zbiorowej w przypadku napaści zbrojnej na któregokolwiek członka Narodów Zjednoczonych, zanim Rada Bezpieczeństwa nie podejmie niezbędnych zarządzeń w celu utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Środki podjęte przez członków w wykonaniu tego prawa do samoobrony będą natychmiast podane do wiadomości Radzie Bezpieczeństwa i w niczym nie mogą uszczuplać władzy i odpowiedzialności Rady Bezpieczeństwa, wynikających z niniejszej Karty, do podejmowania w każdym czasie takiej akcji, jaką ona uzna za niezbędną do utrzymania lub przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.
Przeczytaj także:
Jakie kraje są w NATO? Te państwa pomogą Polsce w przypadku zagrożenia
Wschodnia flanka NATO. Tak wyglądają siły, które bronią naszego terytorium
