Orbitujące krople wody. Niezwykłe doświadczenie w stanie nieważkości
Stan nieważkości pozwala na przeprowadzenie ciekawych doświadczeń i obserwacji, niewykonalnych w warunkach ziemskiej grawitacji. Poza istotnymi dla rozwoju nauki eksperymentami, można tam przeprowadzić również proste doświadczenia na miarę szkolnej pracowni, świetnie ilustrujące niektóre zjawiska.
Jak w przypadku braku ciążenia będą zachowywały się krople wody? Poruszając się wokół kawałka plastiku (w tej roli drut do robótek ręcznych) w pierwszej chwili kojarzą się z miniaturowym układem planetarnym. Pierwsze wrażenie jest jednak mylne i choć widok w istocie przypomina ten, znany z planetarium, to orbitowanie kropel wokół podłużnego kształtu nie wynika z grawitacji.
Zjawisko możemy obserwować dzięki elektrostatyce - drut jest przed doświadczeniem elektryzowany przez potarcie kawałkiem papieru, a w warunkach panujących na stacji kosmicznej, w których wyeliminowano ciężar kropel, oddziaływania elektrostatyczne działają niczym siła dośrodkowa.
W praktyce jest to powtórzenie doświadczeń, prowadzonych przed wiekami choćby przez Talesa z Miletu, który przyciągał wiórki drewna naelektryzowanym bursztynem. Banalne z pozoru doświadczenie, wykonane w warunkach braku grawitacji, jest jednak znacznie bardziej intrygujące.
Łukasz Michalik
