Potężne teleskopy przyszłości
Astronomia, jak każda inna dziedzina nauki nie stoi w miejscu. Kolejne generacje naukowców dysponują znacznie potężniejszym sprzętem, który pozwala im dokonywać niesamowitych odkryć we Wszechświecie.
Od 20 lat niezaprzeczalnym królem jest znany chyba każdemu cywilizowanemu obywatelowi Ziemi-Kosmiczny Teleskop Hubble'a. Zawdzięczamy mu wiele przełomowych odkryć, które zmieniły nasze postrzeganie Kosmosu.
Dowiedzieliśmy się, że Wszechświat rozszerza się coraz szybciej. Zaobserwowaliśmy super masywne czarne dziury w centrach niemal wszystkich galaktyk, co pomogło nam lepiej zrozumieć proces formowania się tych ogromnych skupisk gwiazd. Teleskop wykonał epickie niemal zdjęcie nazwane " Głębokim Polem Hubble'a". Ukazuje ono Wszechświat sprzed 13 miliardów lat. Dzięki mającej niedawno miejsce misji, której celem było wyposażenie teleskopu w jeszcze lepsze przyrządy, jest on w stanie zajrzeć jeszcze dalej w przeszłość. Na temat tego dzieła myśli inżynierskiej, jednego z najważniejszych instrumentów służących nauce można by napisać całą książkę, gdyż zawdzięczamy mu całą masę ciekawych odkryć. Poniżej przedstawię jednak listę teleskopów nowej generacji, zarówno naziemnych, jak i kosmicznych, przy których, w momencie ich wybudowania, parametry oraz możliwości Hubble'a będą prezentowały się dość mizernie.
Thirty Meter Telescope - ma być wspólnym dziełem Kanadyjczyków oraz Amerykanów, urządzenie ma mieć lustro o średnicy 30 metrów, operowałby w zakresie widma od bliskiego ultrafioletu po średnią podczerwień. Na jego lokalizację wybrano Hawaje.
European Extremely Large Telescope (E-ELT) - jest projektem największego na świecie teleskopu optycznego. Projekt ten został opracowany przez Europejskie Obserwatorium Południowe. Jego zwierciadło będzie miało średnicę aż 42 metrów !. Zostanie wykonane z blisko 1000 sześciokątnych elementów o grubości 5 cm oraz szerokości wynoszącej 1,4 metra. Będzie on w stanie zebrać 15 razy więcej światła niż jakikolwiek inny współczesny teleskop. Zdjęcia wykonywane za jego pomocą będą aż 15 razy bardziej ostre niż te, których dostarcza nam współczesny król - Teleskop Hubble'a. Umożliwi astronomom wykrywanie planet krążących wokół innych gwiazd oraz pozwoli na zbadanie składu atmosfery planet pozasłonecznych. Dzięki swojej ogromnej mocy będzie w stanie nawet sfotografować egzoplanety wielkości Jowisza. Dzięki niemu zajrzymy w najdalsze zakamarki Wszechświata, i będziemy w stanie dostrzec pierwsze generacje galaktyk oraz gwiazd. Na jego lokalizację wybrano górę Cerro Armazones, która znajduje się na pustyni Atakama w Ameryce Południowej. Teleskop powinien być gotowy do pracy około 2018 roku.
Giant Magellan Telescope (GMT) - jest projektem budowy kolejnego olbrzymiego teleskopu optycznego. Jego lustro złożone ma być z siedmiu zwierciadeł o średnicy 8,4 metra. Po połączeniu utworzą one 24,5 metrowe zwierciadło. Obrazy uzyskiwane przy jego pomocy mają być aż 10-krotnie lepszej jakości, niż te dostarczane nam przez Hubble'a. Pracują nad nim obecnie naukowcy z kilku uniwersytetów z USA oraz z Australii. Jego ukończenie przewidziano na 2018 rok.
Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba - ma być następcą Kosmicznego teleskopu Hubble'a. W przeciwieństwie do swojego poprzednika, będzie prowadził obserwacje w podczerwieni. Średnica zwierciadła wyniesie 6,5 mera. Pracują nad nim naukowcy w NASA, ESA i CSA. Do tej pory ukończono budowę 18 sześciokątnych luster wykonanych z berylu. Koszty inwestycji stale rosną i w chwili obecnej są szacowane już na ponad 9 miliardów dolarów(początkowy budżet wynosił 3,5 miliarda dolarów). Przez beznadziejne zarządzanie projektem oraz znaczne przekroczenie zakładanego budżetu przyszłość teleskopu jest niepewna. Początkowo miał zostać wyniesiony w przestrzeń kosmiczną już w 2014 roku, na dzień dzisiejszy data ta została przesunięta na 2018 rok. W razie poradzenia sobie z ogromnymi problemami finansowymi zostanie on umieszczony w tzw. Drugim punkcie Lagrange'a dla Ziemi i Słońca. Będzie orbitował on więc wokół Słońca.
Wszystkie wyżej wymienione teleskopy powstaną w obecnej dekadzie. Można by pomyśleć, iż jesteśmy w złotej erze astronomii, ale idąc dalej i wyobrażając sobie jakie możliwości mogą mieć następcy tych teleskopów można śmiało rzec, iż najlepsze jeszcze przed nami.
