Black Friday i ukryte sztuczki sklepów. Tak nami manipulują

Neuromarketing analizuje wpływ naszych zmysłów na podejmowanie decyzji podczas zakupów. Dziedzina ta wykorzystuje w tym celu wiedzę z zakresu neurobiologii i psychologii. Sklepy często stosują specjalistyczne taktyki, które mają na celu wywołanie określonych emocji u klientów. Neuromarketing działa na konsumentów m.in. poprzez:

Kolor czerwony jest powszechnie używany w kampaniach promocyjnych na Black Friday, ponieważ zwraca naszą uwagę oraz stymuluje impulsywność i natychmiastową reakcję. Czerwony podświadomie kojarzy się z siłą, niebezpieczeństwem, miłością przez co dodatkowo pobudza nas do działania.

Natomiast sam układ przestrzeni sklepu jest zaprojektowany w taki sposób, aby zwiększyć prawdopodobieństwo zakupu, np. poprzez wyeksponowanie stref promocyjnych wspomnianym czerwonym kolorem czy też umieszczenie produktów na wysokości oczu.

Precyzyjność ceny danego produktu podświadomie wzbudza u nas więcej pozytywnych emocji. Określane mianem tzw. wabików, ceny kończące się na "99" czy "95" mogą sprawiać wrażenie niższych, mimo że faktyczna różnica w stosunku do pełnej wartości kwoty jest minimalna.

Określanie popularności danego produktu buduje zaufanie nasze zaufanie jako klientów. Jeżeli np. na stronie internetowej sklepu znajduje się informacja o ilości sprzedanych egzemplarzy czy też liczby wystawionych ocen i gwiazdek, podświadomie zyskujemy większe zaufanie do marki i chętniej podążamy za wyborami zakupowymi innych.

Dzięki wymienionym strategiom neuromarketingu sprzedawcy tworzą środowisko, w którym zakup wydaje się logicznym i uzasadnionym wyborem. Jednak w rzeczywistości dla klientów najczęściej jest to emocjonalna i impulsywna decyzja.

W dobie dynamicznego rozwoju sztucznej inteligencji (AI) ciężko byłoby nie znaleźć dla niej zastosowania przy algorytmach rekomendacyjnych w sklepach online. Obecnie AI i wspomniane algorytmy są nieodłącznym elementem zakupów w internecie. Największe platformy zakupowe oraz sklepy korzystają z AI, aby personalizować oferty i sugerować produkty dopasowane do naszych indywidualnych preferencji.

Algorytmy rekomendacji

Na podstawie naszej historii przeglądania, zakupów czy nawet czasu spędzonego na danej stronie algorytmy rekomendacyjne tworzą profil użytkownika. Dzięki temu AI może sugerować nam konkretne produkty, które mają największą szansę na nasze zainteresowanie jako potencjalnego klienta.

Dzięki temu każdy użytkownik widzi inny zestaw produktów na stronie głównej lub w zakładce "Polecane". Personalizowanie doświadczenia zakupowego sprawia, że oferta jest dostosowana dokładnie do potrzeb klientów, co znacznie zwiększa szansę na zakup.

Media społecznościowe, takie jak Instagram, Facebook czy TikTok, mają ogromny wpływ na nasze decyzje zakupowe. Wzrost popularności marketingu przy pomocy influencerów sprawił, że wiele osób decyduje się na zakup danego produktu, dopiero po jego zarekomendowaniu przez swojego ulubionego twórcę. Jakie taktyki są wówczas stosowane?

Influencerzy to osoby o dużych zasięgach w mediach społecznościowych, które w większości przypadków cieszą się zaufaniem wśród swoich obserwujących. Ich rekomendacje są często postrzegane jako autentyczne. Przez to wielu użytkowników chętnie decyduje się na zakup produktów promowanych przez swoich idoli.

Gdy dany produkt jest popularny wśród influenserów i nie tylko, zaczyna działać na nas efekt tzw. "społecznej aprobaty". Buduje on nasze zaufanie i poczucie bezpieczeństwa podczas zakupu.

Za  sprawą wspomnianego efektu my jako klienci jesteśmy bardziej skłonni uwierzyć, że zakup danego produktu będzie trafionym wyborem.

Algorytmy social media śledzą nasze aktywności i dopasowują reklamy na podstawie preferencji. Dzięki temu my, jako użytkownicy widzimy produkty, które mogą nas potencjalnie zainteresować. Takie działanie zwiększa prawdopodobieństwo kliknięcia w reklamę, celem zobaczenia i zakupu produktu. Zjawisko to jest określane mianem konwersji, czyli określonego i oczekiwanego działania wykonanego przez potencjalnego klienta w odpowiedzi na skierowaną do niego kampanię reklamową.

FOMO (z języka angielskiego Fear of Missing Out) to w dużym uproszczeniu strach przed przegapieniem czegoś ciekawego i wyjątkowego. Mechanizm FOMO to potężne narzędzie marketingowe wykorzystywane właśnie podczas takich wydarzeń, jak Black Friday. Oto kilka taktyk, które potęgują to zjawisko:

Podczas wielkich wyprzedaży sklepy często umieszczają na stronach liczniki, które wskazują koniec promocji. Widząc, że oferta jest ograniczona czasowo, my jako klienci podejmujemy szybsze i mniej przemyślane decyzje zakupowe z obawy przed utratą wyjątkowej okazji.

W trakcie wyprzedaży sklepy często informują o słabej dostępności przecenionego produktu, co skłania nas do jego szybszego zakupu, aby zdążyć przed innymi. Ma to zastosowanie głównie w sprzedaży online.

Wskazanie przez sklepy internetowe, że dany produkt jest "bardzo popularny" lub "kupiony przez 1000 osób w ciągu ostatnich 24 godzin", wzbudza u nas poczucie, że oferta jest wyjątkowa. Takie odczucia nakłaniają nas do szybkiego działania, aby nie przegapić "okazji".

Wszystkie te techniki wykorzystują psychologię behawioralną, bazując na emocjach w taki sposób, aby przyciągnąć klientów i namówić ich do impulsywnych decyzji zakupowych.

Podczas zakupów na Black Friday łatwo niezwykle wpaść w pułapkę licznych promocji i niepowtarzalnych okazji. Oto kilka wskazówek, które pomogą nam w tym czasie zrobić świadome zakupy i uniknąć niepotrzebnych wydatków:

Przed rozpoczęciem zakupów warto sporządzić listę rzeczy, których faktycznie potrzebujemy i jaką kwotę możemy na nie przeznaczyć. W ten sposób możemy uniknąć zakupów pod wpływem impulsu i zbędnego obciążania domowego budżetu, a skupimy się jedynie na najważniejszych rzeczach.

W Polsce od 2023 roku obowiązuje unijna dyrektywa Omnibus, której regulacje mają zapobiegać sztucznemu zawyżaniu cen przed wyprzedażami. Od tamtego czasu sklepy muszą podawać najniższą cenę produktu z ostatnich 30 dni przed obniżką, co pozwala nam zweryfikować, czy rzeczywiście korzystamy z promocji. Przed zakupem warto jednak porównać ceny produktów na kilku portalach lub skorzystać z internetowych porównywarek cen, które podają historię cenową.

Z roku na rok świadomość ekologiczna i kryteria jakościowe stają się w Polsce coraz bardziej istotne. Szukając opinii innych konsumentów, skupmy się na aspektach trwałości i jakości danych produktów. Świadome podejście pomaga nie tylko zredukować impulsywność, ale także zmniejsza ilość niepotrzebnych zwrotów, które generują ślad węglowy.

Stosowanie liczników czasowych czy komunikatów o ograniczonej dostępności to popularne techniki wykorzystywane w e-commerce, które mają przyciągnąć klientów i wywołać u nich tzw. efekt FOMO. Podczas Black Friday można niekiedy skorzystać z dobrej promocji, ale we wszystkim należy zachować zdrowy rozsądek.

Decyzje zakupowe warto podejmować na spokojnie - pamiętajmy, że zwrócone produkty to także spore wyzwanie dla środowiska, więc każdą transakcję lepiej dokładnie przemyśleć. Świadome podejście do zakupów pomoże uniknąć niepotrzebnych wydatków i wykorzystać Black Friday do prawdziwych oszczędności, zamiast ulegać złudnemu poczucie okazji.

Przeczytaj także:

Dziesiątki tysięcy studentów nocą na rowerach. Zareagował rząd

Bilet na Pendolino za złotówkę! Sprawdź, czy spełniasz warunki promocji

Eksperci z Google, Apple i Microsoftu spotkają się na Infoshare Katowice 2024

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!