Odkryto planetę orbitującą wokół białego karła
Astronomowie odkryli pierwszego gazowego olbrzyma krążącego wokół gorącego białego karła. Planeta znajduje się tak blisko gwiazdy, że paruje, pozostawiając wyraźne ślady chemiczne, dzięki którym można było zidentyfikować jej obecność.
Białe karły są pozostałościami gwiazd takich jak Słońce. Kiedy gwiazda jest u kresu istnienia, odrzuca swoje zewnętrzne warstwy, pozostawiając gęsty rdzeń i stając się białym karłem. Często są one otoczone dyskami z materiału złożonego z gruzów planetozymali i resztek atmosfery gwiazdy.
Naukowcy z Uniwersytetu Warwick pod kierownictwem prof. Borisa Gänsicke zbadali ok. 7000 białych karłów i znalazł jednego innego niż wszystkie. Wokół WDJ0914 + 1914 znaleziono niezwykłe sygnatury chemiczne. Obserwacje przeprowadzone przez Very Large Telescope potwierdziły obecność wodoru, tlenu i siarki. Co więcej, okazało się, że emisja pochodziła z dysku wokół gwiazdy. Na podstawie wykrytych substancji chemicznych, uczeni wywnioskowali, że potężna emisja ultrafioletu z gwiazdy rozrywa atomy z atmosfery planety podobnej do Neptuna.
- To było jedno z tych przypadkowych odkryć. Wiedzieliśmy, że w tym układzie musi się dziać coś wyjątkowego i spekulowaliśmy, że może być to związane z jakimś rodzajem pozostałości planetarnej - powiedział prof. Gänsicke.
Gazowy olbrzym znajduje się w odległości ok. 10 mln km od gwiazdy i okrąża ją w zaledwie 10 dni. Gwiazda ma temperaturę pięć razy wyższą od Słońca, więc dosłownie gotuje planetę. Ta bliskość nieustannie niszczy atmosferę planety, a ok. 3000 ton jej materiału trafia na dysk.
Białe karły nie mają wewnętrznego mechanizmu wytwarzającego energii. Nie zachodzą tam syntezy termojądrowe. Zaczynają swój żywot jako kule zdegenerowanej materii i powoli się ochładzają. Taki los czeka WDJ0914 + 1914 za ok. 350 mln lat. Planeta wtedy prawdopodobnie nadal będzie na swoim miejscu, ale straci ok. 4 proc. swojej masy.
Europejski satelita Gaia odkrył do tej pory 260 000 białych karłów, a kilkadziesiąt z nich mogą okrążać planety podobne do tej opisanej.
