10 radzieckich prototypów, które zadziwiają do dziś

Po fiasku napędzanego silnikiem Pobiedy modelu GAZ Torpedo Związek Radziecki nie ustawał w próbach zaistnienia w świecie superszybkich samochodów. Kolejną próbą ataku na rekord prędkości miał być GAZ TR z 1000-konnym silnikiem odrzutowym z samolotu MiG-17. Powstał w roku 1954, ale udało się rozpędzić go jedynie do 300 kilometrów na godzinę, po czym TR roztrzaskał się na pasie lotniska Gorki. Powody wypadku były prozaiczne - ani nawierzchnia, ani opony nie nadawały się do tak ambitnych prób. Szczątki prototypu znajdują się dziś w muzeum GAZ-a.

Zwany także czołgiem na korkociągach model 2906 to dzieło zakładów automobilowych ZiŁ. Powstał w latach 80. ubiegłego wieku jako pojazd ratunkowy dla kosmonautów rakiety Sojuz, ale w filmach z tamtych czasów pokazywany jest także, jako wielozadaniowy łazik terenowy. Osadzony na dwóch "wiertłach" ZiŁ ma w sobie coś przerażającego. Aż dziw bierze, że dotąd nie dostał choć drugoplanowej roli w jakimś tanim horrorze.

Ten prototyp ciężarówki z roku 1988 wyprzedzał swoje czasy i w siermiężnej rzeczywistości ZSRR wyglądał niczym przybysz z filmu science-fiction. MAZ 2000 Pierestrojka to prawdziwy popis kunsztu inżynierów z mińskiej fabryki samochodów ciężarowych. Aerodynamiczna kabina z tworzyw sztucznych z sypialnią dla kierowców oddzielona od podwozia, które (podobnie jak część ładunkowa) stanowiło osobny moduł. Choć nazwa pojazdu zwiastowała lepszą przyszłość, na MAZ-a 2000 nie znalazły się pieniądze. Jeden z dwóch zbudowanych na dzisiejszej Białorusi egzemplarzy testowych został odrestaurowany, drugi prawdopodobnie wrasta gdzieś w ziemię, powoli pokrywając się mchem.

Samobieżny kompleks laserowy produkcji radzieckiej. Miał być prawdziwą zmorą wrogów Związku Radzieckiego, gdyż zbudowano go, aby zakłócał, a nawet niszczył elektroniczne środki celownicze. Był to projekt zaawansowany, ściśle tajny, ale przy tym nieefektywny, niezwykle drogi i zupełnie bezsensowny. Do jego poprawnego działania niezbędny był ważący 30 kilogramów potwornie drogi walcowy kryształ rubinu. Samo działanie pozostawiało też wiele do życzenia. Konieczne było bowiem wolne pole, o doskonałej widoczności - rzecz w warunkach bitewnych ciężka do osiągnięcia. 1K17 nigdy nie wszedł do produkcji, projekt zmarł wraz z rozpadem ZSRR. Jeden z prototypów zezłomowano, drugi trafił do muzeum.

Zwany też "Potworem Kaspijskim" - tak bowiem określili go Amerykanie, gdy na zdjęciach szpiegowskich z Morza Kaspijskiego dojrzeli podejrzanie wielki obiekt pływający o dziwnych kształtach. Rozpiętość skrzydeł - prawie 38 metrów. Długość - 92 metry. Maksymalny ciężar - 544 tony, a prędkość prawie 500 kilometrów na godzinę. Pierwsze testy w okolicach Machaczkały przeprowadzone w październiku 1966 roku były bardzo udane. Podczas kolejnych, potwór pokazał jednak swe mroczne oblicze. Piloci oblatujący egzemplarz KM-5 utracili stabilność ekranoplanu i rozbili maszynę o taflę wody. Z wypadku nikt nie wyszedł cało. PRZECZYTAJ WIĘCEJ O EKRANOPLANIE.

Projekt absolutnie niezwykły. Choć powstał w latach 50. i wyglądał jak brzydszy brat Buicka LeSabre, to miał w sobie coś i z muscle cara, i z dostojnego bulwarowego krążownika. Zbudowano kilka odmian tego pojazdu. Występowały zarówno kabriolety, jak i egzemplarze ze sztywnym dachem. Pierwsza wersja ważyła prawie 2,5 tony, a mierzyła sześć metrów. Kolejne były ciut lżejsze i krótsze, budowano je z myślą o rajdach. Wersja z 1956 roku spełniała nawet wszystkie wymagania federacji FIA, a jej 6-litrowy silnik generował moc 170 koni mechanicznych i i rozpędzał tę bestię do 210 km/h. Problemem samochodu była jednak poważna wada konstrukcyjna - złe odprowadzanie ciepła z komory silnika powodowało potworne nagrzewanie się kabiny kierowcy. Kariery w rajdach "Cyklop" także nie zrobił z powodu wagi, dużych wymiarów i małej zwrotności.

Czołg został opracowany w 1957 roku w Leningradzie przez biuro Jurija Kotina. Ten niezwykły pojazd został specjalnie zaprojektowany, aby przełamywać obronę nieprzyjaciela na terenach niedostępnych dla innych pojazdów pancernych i w terenie skażonym radioaktywnie. To maleństwo ważyło 60 ton i wraz z lufą mierzyło 11 metrów długości. Wieża w najgrubszym miejscu miała 319 mm pancerza, a pancerz czołowy 269 mm. Czołg napędzał potężny, 1000 konny silnik wysokoprężny. Niestety podczas testów okazało się, że pojazd posiada zbyt małą mobilność, a skomplikowana konstrukcja spowodowała, że koszty produkcji były ogromne. 22 lipca 1960 roku decyzją Chruszczowa projekt skasowano. Jedyny prototyp można oglądać w muzeum w Kubince koło Moskwy.

Rosjanie rozkochani w wielkich limuzynach i czteronapędowych SUV-ach na ten prototyp z wielkim żalem patrzą do dziś. GAZ 24-95 był kolejnym koncepcyjnym pojazdem wyprzedzającym swoją epokę. Zwykła Wołga wyposażona w napęd 4x4 z UAZ-a nadal prezentowała się dostojnie, do tego była w stanie wjechać w teren niedostępny dla "zwykłych" samochodów produkcji ZSRR. Powstało łącznie pięć egzemplarzy, dwa przetrwały do dziś. Jeden pozostał u dyrektora fabryki, drugi w prezencie otrzymał Leonid Breżniew. Samochodu używał do wyjazdów na polowania. Trzy pozostałe trafiły na badania do Ministerstwa Obrony oraz Regionalnego Komitetu miasta Gorkij.

Bombowiec dalekiego zasięgu Tu-119 powstał w czasach szalonego wyścigu zbrojeń, który rozgrywał się między ZSRR i USA. Ten zmodyfikowany Tupolew Tu-95 "Bear" miał na swoim pokładzie reaktor jądrowy, co czyniło z niego latającą bombę atomową. Samolot był w stanie utrzymywać się w locie około 48 godzin, lub tak długo jak załoga była w stanie wytrzymywać promieniowanie. Eksperymentalny projekt nigdy nie wszedł do produkcji ze względu na wysokie koszty i zagrożenie, jakie stwarzał dla środowiska. Spośród czterdziestu testowych lotów, większość odbyła się z wyłączonym reaktorem.

Choć wyglądała jak krzyżówka kaczki z płaszczką, to była niezwykle ambitnym i zaawansowanym projektem. Prace nad nim rozpoczęły się w 1934 roku, a odpowiadał za nie młody konstruktor, wówczas jeszcze student - Borys Uszakow. Założenia były następujące: ma pływać jak łódź podwodna, latać jak samolot i być w stanie atakować jednostki wroga zarówno pod wodą, jak i w powietrzu. Przeprowadzono wiele analiz, kalkulacji, ale latająca łódź podwodna nigdy nie doczekała się nawet prototypu. W 1938 roku projekt oficjalnie zamknięto. Po latach odtworzono jedynie wizualizacje przygotowane przez ekipę Uszakowa. I trzeba przyznać, że nawet po 80 latach budzą podziw.