Nad Warszawę nadleciało ponad 100 bombowców. Miały przynieść ulgę Powstańcom

Powstańcy rozpoczynali swoją walkę 1 sierpnia 1944 roku z poważnymi niedoborami sprzętowymi. Brakowało w zasadzie wszystkiego, a przede wszystkim broni ciężkiej i przeciwpancernej, a także systemów łączności. Już na samym początku Powstania - 2 sierpnia, generał Tadeusz "Bór" Komorowski zażądał od aliantów przeprowadzania zrzutów zaopatrzenia i broni, które miały być kluczowe dla sukcesu.   

Po żądaniu Armii Krajowej z 2 sierpnia i apelu polskiego prezydenta Władysława Raczkiewicza do premiera Wielkiej Brytanii Winstona Churchilla brytyjskie dowództwo postanowiło wybrać 7 załóg do lotu nad Warszawę. 4 sierpnia, w trakcie przygotowań do lotu zdecydowano jednak, że piloci nie dokonają zrzutu nad Warszawą, ale nad południową Polską. Polskie załogi nie posłuchały jednak rozkazu Brytyjczyków i udały się nad stolicę. Z akcji nie wróciło 5 samolotów.

Ostatecznie po naciskach ze strony polskich władz emigracyjnych 8 sierpnia zezwolono na loty nad powstańczą Warszawę. Początkowo były one realizowane tylko przez polskich ochotników, z czasem jednak dopuszczono do nich także lotników innych narodowości. 

Jak wspominali piloci, zrzuty trzeba było wykonywać z bardzo niskiej wysokości — poniżej 100 metrów. Gwarantowało to odpowiednią precyzję. Niemcy byli jednak tego świadomi i często zastawiali na alianckie bombowce pułapki. Do ostatniej chwili czekali oni z włączeniem reflektorów, dzięki czemu brytyjskie i amerykańskie bombowce latające nocą nieświadomie wlatywały w zasięg artylerii przeciwlotniczej, nagle były oświetlane, po czym otwierano do nich silny ogień.

Podczas jednej z takich akcji amerykański B-24 Liberator, aby uniknąć niemieckich pocisków, lecieć musiał na wysokości zaledwie 30 metrów. Wykonywał wtedy gwałtowne zwroty i ostatecznie ciężko uszkodzony powrócił do bazy we Włoszech z resztkami paliwa. Samolot nie mógł wylądować na terenie zajętym przez ZSRR, który znajdował się praktycznie w sąsiedztwie walczącej Warszawy, gdyż Stalin nie wyraził na to zgody. Zezwolenie pojawiło się dopiero wtedy, gdy los powstania był w dużej mierze przesądzony, ale Amerykanie i tak postanowili wykorzystać tę okazję.

18 września, 8 dni po zezwoleniu alianckiemu lotnictwu na lądowanie na lotniskach ZSRR amerykańska 8. Armia Powietrzna przeprowadziła największy w historii zrzut zaopatrzenia nad Warszawą. 107 Latających Fortec w ramach operacji Frantic VII wystartowało z brytyjskiego lotniska we Framlingham i pod eskortą myśliwców P-51 Mustang wyruszyło nad znajdującą się w coraz trudniejszej sytuacji Warszawę.

Huk silników ponad setki potężnych amerykańskich maszyn, które za dnia pojawiły się nad stolicą, zrobił niesamowite wrażenie na warszawiakach. Dokonano wtedy zrzutu niemal 1250 zasobników z bronią, żywnością, amunicją czy lekami. Niestety powstańcy panowali wtedy już nad niewielką częścią Warszawy, przez co udało im się przejąć jedynie około 25 proc. zasobników. Mimo tego pomoc, jaką w ten sposób otrzymali, była niebagatelna i pomogła im dłużej opierać się niemieckim atakom.

W całej akcji amerykanie mieli stracić jedynie jeden bombowiec B-17 i trzy myśliwce Mustang. Pozostałe maszyny wylądowały na lotnisku w Połtawie obecnie leżącej na terenie Ukrainy. Skala zrzutu na tyle przeraziła Stalina, który oczekiwał rychłego upadku powstania, że gdy tylko dowiedział się o nim, to natychmiastowo cofnął zezwolenie na lądowanie alianckich maszyn w ZSRR.

Od września, gdy Powstanie chyliło się już ku upadkowi, ZSRR postanowiło również "wesprzeć" Polaków. Z dwupłatowych samolotów Po-2 zwanych "kukuruźnikami" piloci polscy i radzieccy zrzucali sporo cennego sprzętu, m.in. karabiny maszynowe, rusznice przeciwpancerne czy żywność.

Dostawy nie docierały jednak na ziemię na spadochronach, a po prostu zrzucano je z maszyn w workach. W związku z tym na powierzchnię docierały w zasadzie bezużyteczne śmieci. Jak powiedział podporucznik Ryszard Zagórski — jeden z polskich pilotów, który latał wtedy nad Warszawą z ramienia Ludowego Wojska Polskiego "była to czysta propaganda".

Z amerykańskiego zrzutu z 18 września Powstańcom udało się uzyskać naprawdę sporo broni. Polacy pozyskali wtedy m.in. niemal 3 tys. pistoletów maszynowych Sten, prawie 400 ręcznych karabinów maszynowych i 102 niezwykle cenne i bardzo skuteczne granatniki przeciwpancerne PIAT, które były jedną z broni najbardziej cenionych przez Powstańców. Niejednokrotnie ryzykowali oni swoim życiem, aby zdobyć pociski do tej broni, a jej strzelcy byli powszechnie szanowani.

Oprócz tego przejęto także ponad 7 tys. granatów, 7,3 tony materiałów wybuchowych i 10 min, a także sporo amunicji oraz żywności i środków medycznych. Łącznie Powstańcom ze wszystkich zrzutów alianckich udało się uzyskać ponad 82 tony broni i amunicji oraz niecałe 3 tony żywności i medykamentów.

***

Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie. 

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!