Rzymska moneta znaleziona na Lubelszczyźnie. Ma ponad 2 tysiące lat
Rzymska moneta z I w. p.n.e. została znaleziona w gminie Józefów nad Wisłą. Odkrywcą jest pan Krzysztof, który hobbystycznie prowadzi badania terenu przy użyciu wykrywacza metali. Cenne znalezisko jest już na biurku Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (LWKZ).
Moneta znaleziona przez Krzysztofa Kozłowskiego w gminie Józefów nad Wisłą to srebrny denar, tzw. sarratus, czyli ząbkowany. Niezwykłe znalezisko pochodzi z okresu republikańskiego Rzymu, można go datować na 81 r. p.n.e. Moneta ma średnicę 16 mm, czyli jest mniej więcej wielkości 10-groszówki.
Warto podkreślić, że znalazca swoich odkryć dokonuje w czasie wolnym, działając za zgodą i w porozumieniu z Lubelskim Konserwatorem Zabytków.
Jak informuje LWKZ na jednej stronie widoczne jest udrapowane popiersie Ceres, rzymskiej bogini wegetacji i urodzajów. Wytarty przedmiot poniżej podbródka może być rogiem obfitości, kłosem lub lirą. Z tyłu głowy zachował się ledwo czytelny napis.
Druga strona monety przedstawia oracza kroczącego za pługiem ciągnionym przez dwa woły. Poniżej widać częściowo zachowany napis MARI·C, który pierwotnie miał prawdopodobnie postać C·MARI·C·F, co wskazuje, że jest to denat Gaiusa Mariusa, jednego z trzech urzędników nadzorujących bicie monet (triumwirów monetarnych) w 81 r. p.n.e. W okresie późnej republiki mogli bić spersonalizowane monety, dlatego historycy mogli poznać ich imiona. Lubelski Konserwator porównuje znalezisko ze znacznie lepiej zachowanym egzemplarzem, który można zobaczyć na stronie Muzeum Brytyjskiego.
Znalezienie rzymskiej monety to tylko jedno z wielu odkryć, które dokonywane są dzięki poszukiwaczom-amatorom. W 2018 na terenach nadwiślańskich znaleziono inną monetę z tego samego okresu — denara L. Tituriusa Sabinusa wybitego w 89 r. p.n.e. Jak dodaje Lubelski Konserwator: ― Znaleziska denarów republikańskich łączone są najczęściej z osadnictwem kultury przeworskiej w młodszym okresie przedrzymskim i w okresie wczesnorzymskim. Monety tego typu pozostawały w stosunkowo długim okresie użytkowania (obiegu).
Stosunkowo niedawno informowaliśmy również o odkryciu, jakiego dokonali członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Suskiej. Wówczas znalezione ozdoby z brązu trafiły do Muzeum w Ostródzie.
