W Peru odkryto najstarsze obserwatorium astronomiczne Ameryk
Na pustynnym płaskowyżu doliny rzeki Casma w północnym Peru archeolodzy natrafili na konstrukcję, która może całkowicie zmienić nasze rozumienie narodzin astronomii w Andach. Odkrycie dokonane przez zespół badający Kompleks Archeoastronomiczny Chankillo sugeruje, że zorganizowane obserwacje nieba rozpoczęły się tu setki lat wcześniej, niż dotąd sądzono.

Zespół naukowców współpracujących z Ministerstwem Kultury Peru zidentyfikował starożytny obiekt o wyraźnej orientacji solarnej, położony w pobliżu wpisanego na listę UNESCO Kompleksu Archeoastronomicznego Chankillo. Ten ostatni od dawna uważany jest za peruwiański odpowiednik Stonehenge, ale najnowsze odkrycie pokazuje, że korzenie andyjskiej astronomii sięgają jeszcze dalej w przeszłość.
Chociaż datowanie radiowęglowe wciąż trwa, wstępne analizy użytych materiałów i układ warstw ziemnych wskazują, że nowo odkryta konstrukcja jest znacznie starsza od obserwatorium zbudowanego ok. 250 r. p.n.e. Jeśli te przypuszczenia się potwierdzą, nowa budowla stanie się najstarszym znanym obserwatorium w obu Amerykach.
Obserwatorzy nieba i rytuały władzy
Badacze odkryli także korytarz zorientowany zgodnie z cyklem Księżyca, co wskazuje, że starożytni obserwatorzy nie ograniczali się do śledzenia ruchu Słońca po horyzoncie. Ich system łączył obserwacje solarną i znacznie bardziej złożoną lunarną, co wymagało niezwykle precyzyjnej wiedzy. To sugeruje, że astronomia andyjska miała naukowy charakter na długo przed pojawieniem się znanych cywilizacji regionu.

Casma - zapomniane centrum astronomii
Jakiś czas temu w tym samym miejscu archeolodzy natrafili również na duże naczynie ceremonialne w stylu Patazca, mierzące około metr wysokości i ozdobione figurami wojowników w dynamicznych pozach. Znalezisko pochodziło z obszaru o ograniczonym dostępie, co może świadczyć o tym, że władza rytualna, militarna i astronomiczna spoczywała tu w rękach elit, podobnie jak w wielu innych kulturach starożytnego świata.
Według peruwiańskiego Ministerstwa Kultury, odkrycie umacnia pozycję doliny Casma jako jednego z najstarszych ośrodków astronomicznych na świecie. Obecnie trwają tu prace konserwacyjne i restauracyjne przy słynnych "Trzynastu Wieżach" Chankillo, a także przygotowania do udostępnienia nowo odkrytej struktury zwiedzającym.
Odkrycie to redefiniuje początki astronomii andyjskiej i znacząco poszerza chronologię rozwoju astronomii w tym regionie, stając się jednym z najwcześniejszych zapisów planowania architektonicznego uwzględniającego ruchy słońca w Ameryce, a zatem obserwacji zjawisk astronomicznych










