Jak wybrać notebooka i netbooka

W tym poradniku pomożemy w kupnie komputera przenośnego. Opiszemy, o czym należy pamiętać wybierając komputer przenośny i jakie są jego najważniejsze elementy.

Wygląd

Obudowa - nie pełni ona wyłącznie roli wizualnej. Notebook ma być komputerem mobilnym, co za tym idzie - musi mieć wytrzymałą obudowę. Obecnie większa część producentów stosuje tzw. obudowy "piano", czyli tworzywo sztuczne pokryte lakierem. Wyglądają one dobrze, ale użytkownik zostawia na nich swoje odciski palców. Kluczem w przypadku obudowy musi być jej trwałość. Wystarczy wziąć notebooka do rąk i mocno przycisnąć obudowę kciukami. Jeśli obudowa nie będzie się wyginać, "skrzypieć" lub wydawać innych podejrzanych odgłosów - jesteśmy na dobrej drodze. W niektórych modelach notebooków stosuje się obudowę z aluminium (m.in. nowe MacBooki), ale ma to wpływ na wyższą cenę sprzętu.

Zawiasy - notebook będzie otwierany i zamykany wielokrotnie. Dlatego nie można lekceważyć jakości zawiasów łączących panel właściwy z częścią zawierającą matrycę (ekran). Zawiasy powinny być wykonane z solidnego materiału, nie z plastiku. Warto także sprawdzić, czy zamknięty notebook ma dodatkowe zabezpieczenia w formie suwaka blokującego otwarcie czy magnesów. Dzięki temu unikniemy niepotrzebnego otwarcia w niechcianych sytuacjach.

Komfort pracy

Klawiatura - często o tym zapominamy, tymczasem od klawiatury zależy nasz komfort pracy. Najlepiej, aby klawiatura miała przejrzysty, standardowy rozkład klawiszy. Należy jednak pamiętać, że niektóre notebooki nie posiadają klawiatury numerycznej. Dodatkowo trzeba zwrócić uwagę na odstępy między kolejnymi klawiszami - czy są wystarczająco duże. Czy klawisze nie są za małe, jak na moje palce. Tutaj nie ma wyjścia - po prostu musimy na klawiaturze kupowanego notebooka napisać kilka zdań. Jeśli jest to możliwe.

Touchpad - przestrzeń pełniąca zastępstwo za myszkę jest równie ważna, co i sama klawiatura. Ile przycisków ma touchpad? Czy nie są one głośne podczas używania (bardzo częsty problem)? W końcu - jak sprawuje się sama przestrzeń dotykowa - czy przykładowo czas reakcji jest wystarczający?

Dodatkowe przyciski - część notebooków ma na wyposażeniu dodatkowe przyciski, głównie służące do obsługi multimediów (przyciski Play/Stop, Następna Scena etc.). Czasami producenci pod ponadprogramowymi przyciskami kryją dodatkowe funkcje. Taki panel może okazać się przydatny, ale pod warunkiem, że planujemy korzystać z multimediów. Jeśli będzie to zbyteczne - zapomnijmy o tym niepotrzebnym dodatku.

Waga i rozmiary

Obecnie notebooki ważną między 2 a 3 kilogramy. Notebooki, których waga ogranicza się do około 1,2 do 1,7 kilograma kosztują ponad 4-5 tys. zł. Jak łatwo się domyślić - waga rośnie wraz z rozmiarami notebooka. Przy sprawdzaniu wagi kluczowe jest, czy planujemy podróżować dużo z notebookiem, czy może będzie on pełnić funkcję zastępczą dla komputera stacjonarnego (tzw. desktop replacement). W tym pierwszym przypadku należy wybrać lżejszy model. Co jeszcze wpływa na wagę komputera? Bateria, a konkretnie liczba zastosowanych ogniw (czym mniej, tym lżejszy sprzęt), napęd optyczny, rodzaj obudowy oraz klawiatura, a także znajdujące się wewnątrz komponenty.

Wejścia/wyjścia i peryferia

Porty komunikacyjne - notebook powinien mieć przynajmniej 3 porty USB 2.0 (jeszcze lepiej 4 porty). Ważnym elementem jest także czytnik obsługujący standardy kart pamięci (SD, SDHC, Memory Stick, XD, Compact Flash), dzięki któremu będziemy mogli zgrywać zdjęcia prosto z aparatów. Jeśli planujemy rozbudowę notebooka, należy sprawdzić, czy posiada on złącze ExpressCard (następca slotu na karty PCMCIA). Natomiast dla bardziej zaawansowanych użytkowników konieczny może być także port FireWire.

Napęd optyczny - obecnie w zupełności wystarczy napęd DVD. Jego następca - Blu-ray - to jeszcze śpiew przyszłości. Warto, aby zamontowany w naszym notebooku napęd umożliwiał nagrywanie płyt. Najlepiej w opcji dwuwarstwowej. Przyglądając się napędowi trzeba zwrócić uwagę na wysuwaną tackę na płyty. Czy dodatkowe porty (np. USB) nie będą utrudniać wysuwania tacki? Czy wygląda ona na solidną? Niestety, niewiele notebooków ma napęd szczelinowy, wykorzystywany w MacBookach.

Wyjścia - ważne, aby notebook miał przynajmniej wyjście DVI. Jednego wyjścia sygnałowego na pewno nie zabraknie. Coraz więcej notebooków - szczególnie multimedialnych - ma także złącze HDMI, umożliwiające m.in. bezproblemowe połączenie z telewizorem HD. Jeśli jednak nie planujemy tego typu rozwiązań - o HDMI można zapomnieć. Tym bardziej, że zawsze można kupić stosowną przejściówkę DVI-HDMI.

Łączność

Dla notebooka komunikacja bezprzewodowa to standard. Dlatego nie znajdziemy na rynku laptopa, który powstał po 2007 roku, a nie posiada karty Wi-Fi. Najlepiej jednak, aby kupowany przez nas notebook miał kartę Wi-Fi w standardzie 802.11n. Co prawda "n" nadal jest rzadkością, a królem hot spotów pozostaje standard "g", jednak warto zaopatrzyć się w notebooka wykorzystującego najświeższy ze standardów. Każdy notebook na wyposażeniu będzie miał także interfejs Ethernet. Takie technologie jak FireWire można traktować jako przeszłość, natomiast warto zwrócić uwagę na moduł Bluetooth (najlepiej Bluetooth 2.0), dzięki któremu możemy nawiązać komunikację między notebookiem a telefonem komórkowym.

Ekran

Rozdzielczość i jakość matrycy - przekątna ekranu tak naprawdę determinuje rozdzielczość obsługiwaną przez notebooka. Możemy przyjąć, że przy przekątnej 15,4' standardem jest rozdzielczości 1280 na 800 pikseli. Ważną rolę pełni tutaj także efektywny kąt widzenia odpowiedzialny za jakość obrazu widzianego pod kątem. Większość notebooków nie prezentuje wysokiego poziomu w temacie górnych i dolnych kątów widzenia - nie ma się zatem czym przejmować. Warto natomiast sprawdzić, jak prezentuje się obraz widziany z lewej lub prawej strony. Jeśli nie ma większych strat w kolorach - mamy do czynienia z dobrej jakości matrycą.

Glare czy matowa? - znaczna część laptopów ma ekrany glare, czyli ekrany błyszczące. Taki zabieg gwarantuje wrażenie lepszego kontrastu kolorów, ale powoduje odbijanie się otoczenia w ekranie. Jego przeciwieństwem jest dość rzadki ekran matowy - zapewnia on gorsze oddanie kolorów, ale mniej męczy wzrok i nie odbija światła. Konkluzje? Jeśli potrzebujemy notebooka przede wszystkim do rozrywki - wybieramy glare. Jeśli tylko do pracy - wybieramy powłokę matową.

Podświetlanie LED - ta nowa technologia sprawia, że ekran LCD ma lepsze oddanie kolorów oraz kontrast. Dodatkowo LED gwarantuje mniejsze zużycie energii. Na razie liczba notebooków z podświetlaniem LED jest niewielka.

System operacyjny

Tutaj użytkownik nie ma dużego wyboru. Obecnie na rynku mamy dostępne komputery z systemem Windows Vista oraz Windows 7. Definitywnie należy myśleć o systemie Windows 7 - ewentualnie zakupić Vistę z opcją upgrade'u do . Dodatkowo w sklepach znajdziemy notebooki z dystrybucjami Linuksa (rzadkość) oraz Mac OS Leopard - jednak z systemu firmy Apple korzystają wyłącznie komputery Mac.

Komponenty, czyli technikalia

Dysk - Warto zwrócić uwagę, aby dysk miał pojemność 200-250 GB. Powinien mieć też prędkość obrotową przynajmniej 5400 obr./minutę, a jeszcze lepiej 7200 obr./minutę.

Procesor - standardem są obecnie procesory dwurdzeniowe - nie warto szukać niczego z jednym rdzeniem. W grę wchodzą procesory Intel Dual Core, Core 2 Duo oraz AMD Turion 64 X2. Dominującym dostawcą na rynku procesorów jest firma Intel. Jak pisze "PC Format", nawet najwolniejsze procesory (o częstotliwości 1,5-1,6 GHz) mają moc obliczeniową niezbędną do korzystania z aplikacji biurowych, rozrywki i odtwarzania filmów. Wolniejszy procesor może się okazać wręcz zaletą, gdyż w codziennej pracy nie odczujemy różnicy między zegarem 1,6 a 2,2 GHz, za to ten pierwszy będzie działał dłużej na baterii.

RAM - w przypadku pamięci operacyjnej decyduje system operacyjny oraz liczba programów, z których będziemy jednocześnie korzystać. W przypadku komputerów z Windows XP do poprawnego działania wystarcza 512 MB pamięci, a do poważniejszych zastosowań - 1 GB (lepiej zostać przy tym drugim). Jeśli korzystamy z Visty - pomyślmy o 2GB. Windows 7 działa prawidłowo już na 1GB, ale lepiej zaopatrzyć się w 2GB.

Technologia - notebooki pojawiające się na rynku między marcem 2003 a lipcem 2008 korzystały z coraz to nowszych wersji technologi Centrino autorstwa Intela (kompleksowe rozwiązanie łączące procesor, chipset płyty głównej i interfejs sieci bezprzewodowej). Na rynku już na dobre zadomowiły się notebooki wykorzystujące technologię Centrino 2 (jej konkurentem jest platforma AMD Puma). Centrino 2 gwarantuje mniejsze zużycie energii i lepszą optymalizację pod kątem pracy mobilnej.

Głośniki - multimedialne notebooki wykorzystują technologie stosowane w profesjonalnych zestawach kina domowego, dodatkowo wspierając takie rozwiązania jak technologie dźwięku przestrzennego Dolby. Notebooki nie przeznaczone do multimediów mają głośniki przeciętnej jakości - lepiej podłączyć je do zestawu grającego.

Kamerka - jeśli chcemy korzystać z wideorozmów, sprawdźmy jakość kamerki. Obecnie montowane w notebookach kamerki mają od 0,3 do 2 megapikseli. Rozdzielczość 1,5 Mpix w pełni wystarczy do podstawowych rozmów. Szukający bardziej zaawansowanych rozwiązań muszą sięgnąć po lepsze kamery, kupowane osobno.

Grafika

Tu decyzja zależy od odpowiedzi na pytanie: do czego będzie wykorzystywany nasz komputer. Jeśli wyłącznie do pracy oraz oglądania filmów (nie w formacie HD) - w pełni wystarczy nam zintegrowana karta graficzna. Jeśli jednak myślimy o grach oraz oglądaniu filmów HD - na pokładzie notebooka powinna pojawić się przynajmniej karta GeForce 8600 lub Radeon HD 2400.

Bateria

Kluczowy, a często zaniedbywany przez kupujących element - ile czasu na naładowanej baterii wytrzyma nasz komputer? Podstawowym czynnikiem jest liczba ogniw w baterii - im więcej ogniw, tym dłużej wytrzyma nasz notebook. Dalej wszystko zależy od rozmiarów ekranu i poziomu jasności, karty graficznej, pracy napędu optycznego, pracy procesora itd. Zasada jest prosta: więcej funkcji - szybsze zużycie prądu. Ważnym elementem przy zużyciu energii będzie także sam system operacyjny. Za standard można uznać 2 do 3 godzin pracy przy wykorzystaniu najważniejszych opcji. Jednak znajdziemy notebooki, które spokojnie dadzą sobie radę przez 5 godzin. Niestety, nie ma tu mowy o złotym środku.

Serwis i dodatkowe oprogramowanie

Gwarancja i serwis - koniecznie należy sprawdzić jaki serwis oferuje producent. Czy znajduje się on w Polsce (np. firma Asus), czy może poza granicami kraju (vide Acer). Czy klient dostaje gwarancję door-to-door, czyli w razie awarii notebooka odbierze go na koszt firmy kurier, czy może samemu będziemy musieli pofatygować się do serwisu. Czy istnieje telefoniczna linia pomocy? Jak długi jest okres gwarancji.

Dodatkowy software - producenci notebooków mają zwyczaj dostarczać swoje komputery z ekstra oprogramowaniem. Część z niego jest nieprzydatna, ale darmowy software antywirusowy, serwisy growe, czy 90-dniowa wersja MS Office jest nie do pogardzenia. Warto sprawdzić, czym chce nas przyciągnąć producent.

NETBOOKI

Netbook to młodszy brat notebooka. Przez netbooka należy rozumieć niewielkich rozmiarów (waga około 1 kg), niedrogi (około 1 tys. złotych) komputer przenośny mający pełnić funkcję "zastępczego" urządzenia w stosunku do "dużych" notebooków. Netbooki przeznaczone są dla użytkowników, dla których cenna jest mobilność i w zamian za nią są gotowi znieść pewne ograniczenia sprzętu. Do tej grupy należą m.in.: studenci, osoby, które nie chcą dźwigać ciężkich notebooków, a także ci, którzy mają już komputer. Netbook ma być urządzeniem przenośnym spełniającym podstawowe funkcje komunikacyjne, takie jak e-mail, czy przeglądanie stron webowych - czyli coś pomiędzy smartfonem, a pełnowymiarowym notebookiem.

O tym należy pamiętać

Przy kupnie netbooka obowiązują podobne zasady, co przy notebookach - jednak nasz wybór jest obecnie mocno ograniczony. Ceny netboków wahają się od 800 zł do 1600 zł - zależnie od konfiguracji, systemu operacyjnego oraz dostępnych możliwości.

Mały ekran - Netbooki mają ekrany o przekątnej 7-, 9- oraz 10-cali. Rozmiar ekranu ma wpływ na poziom czytelności. Najlepiej decydować się na ekrany wyposażone w 10-calowy ekran o rozdzielczości 1024x600 pikseli - praktycznie nie musimy powiększać tekstu.

Mała klawiatura - im mniejszy ekran, tym mniejszy komputer. Im mniejszy komputer - mniejsza klawiatura. Przy modelach z 7-calowym ekranem pisanie dla Europejczyka jest praktycznie niemożliwe. Inaczej rozmiary klawiatury prezentują się w modelach 9- i 10-calowych. Tutaj możemy mówić o większym komforcie.

Brak napędu - netbooki nie posiadają napędu optycznego. Jeśli chcemy z takiego skorzystać - musimy użyć zewnętrznego napędu.

Nie do grania - na netbookach możemy sprawdzić starsze gry lub produkcje przeznaczone do internetu. Najnowsze gry nie będą działać na netbookach.

System operacyjny - najlepszym dla netbooka systemem jest Windows XP. Na rynku znajdziemy także wersję z dystrybucją Linuksa oraz z Windows Vista i Windows 7 (ale to jeszcze rzadkość). Tę drugą opcję należy odradzić - Vista lepiej sprawdza się w notebookach. Natomiast, ze względu na przeznaczenie netbooków, Linuks wydaje się dobrą alternatywą. Netbooki z Linuksem są tańsze o około 100 do 200 zł.