Przesilenie zimowe 2021. Kiedy jest najdłuższa noc i najkrótszy dzień w roku

Przesilenie zimowe to dla wielu Polaków po prostu kolejna data w kalendarzu. Dawniej jednak łączyło się z nim ważne słowiańskie święto, o którym dziś, co prawda, pamięta już niewielu ludzi, ale wciąż jest żywo kultywowane przez nielicznych. Kiedy wypada najkrótszy dzień w 2021 roku, ile potrwa dzień i noc w Polsce oraz, jak pradawni Słowianie spędzali ten czas? Okazuje się, że wiele podobnych obrzędów i tradycji kultywujemy do dziś!

Na pytanie, czym jest przesilenie zimowe, można odpowiedzieć w bardzo prosty sposób. To najkrótszy dzień roku na półkuli północnej (również w Polsce), a zarazem początek astronomicznej zimy. Słońce góruje wówczas na północy w zenicie w zwrotniku Koziorożca. Na półkuli południowej Ziemi ma wówczas miejsce przesilenie letnie, co oznacza początek astronomicznego lata. 

Pytanie, kiedy jest przesilenie zimowe w 2021 roku, z różnych powodów zadaje sobie wielu z nas.

Niektórzy chcieliby wiedzieć, kiedy wypada ta ważna data w kalendarzu po to, aby po prostu przygotować się do najkrótszego dnia w roku lub zorganizować wyjątkowo długi klimatyczny wieczór. Trzeba będzie dobrze zaplanować swój dzień, jeśli nie chcemy wracać do domu po zmroku.

Są jednak i tacy, którzy w przesilenie zimowe mają w planach uczcić tradycyjne słowiańskie święto Zimowego Stania Słońca, znane też pod nazwą: Szczodruszki lub Szczodrych Godów. W ten sposób nasi przodkowie świętowali zwycięstwo światła nad ciemnością. Zaczynał się dla nich nie tylko nowy rok słoneczny, ale również wegetacyjny.

Przesilenie zimowe zawsze jest w grudniu, a dokładniej  - 21 albo 22 grudnia. Niespójność w datach wynika z tego, że długość roku słonecznego jest różna. Trwa on około 365 dni, 5 godzin i 49 minut.

W 2021 roku najkrótszym dniem będzie, tak samo, jak w ubiegłym roku, 21 grudnia. Jest to wtorek, a więc dzień roboczy. Noc będzie wtedy najdłuższa, ponieważ Słońce zajdzie wyjątkowo wcześnie.

Co ciekawe, w 2022 roku, przesilenie zimowe również wypadnie w dniu 21 grudnia. Dopiero w 2023 roku - 22 grudnia. 

Przesilenie zimowe jest najkrótszym dniem w roku. W Polsce od wschodu do zachodu słońca potrwa on w większości miast mniej niż 8 godzin. Średnio będzie to mniej więcej 7 godzin i 40 minut. W Warszawie 21 grudnia słońce wzejdzie około godziny 07:44 i zajdzie o 15:24, w Krakowie wchód słońca będzie o 7:39, a zachód o 15:40, w Zakopanem będą to godziny 7:35 i 15:44, a w Gdańsku 08:06 oraz 15:22. Oznacza to, że najdłuższa noc w roku potrwa średnio więcej niż 16 godzin. 

21 grudnia podczas Szczodrych Godów Słowianie nie pracowali. Był to czas, w którym nasi przodkowie świętowali w wyjątkowy sposób.

W czasie przesilenia zimowego miał bowiem wówczas miejsce symboliczny rytuał przejścia pomiędzy starym i nowym rokiem. Ludzie odpoczywali, wspólnie jedząc i pijąc. Kolędowali, odwiedzali się, wróżyli i wręczali sobie drobne podarunki.

Gospodyni domu miała przygotowane dla rodziny tzw. szczodraki, czyli drożdżowe bułeczki symbolizujące przemijający rok, a dzieci dostawały jabłka lub orzechy, aby rosły w dobrym zdrowiu. Pamiętano również o 12 potrawach, symbolizujących 12 miesięcy roku oraz sianku pod stołem, które miało sprawić, by bóg żniw - Rgieł łaskawiej spojrzał na daną rodzinę.

W domach naszych przodków, zamiast dzisiejszej choinki, stawiano natomiast tzw. diducha, czyli udekorowany ciastkami, owocami i orzechami snop żyta.

Czytaj również:

• Przesilenie zimowe: Kiedy będzie najkrótszy dzień w 2021 roku?
• Przesilenie zimowe: Jak przygotować choinkę do świąt?
• Przesilenie zimowe: Nowe obostrzenia tuż przed świętami?

Zobacz także: