W grupie siła! 64 teleskopy połączone w jeden dokonały pierwszej takiej detekcji
Naukowcy łączą siły 64 radioteleskopów, aby lepiej zrozumieć strukturę wszechświata. Dokonano pierwszej detekcji słabych sygnatur neutralnego gazu wodorowego w skali kosmologicznej.
Wyczyn okazał się możliwy za sprawą południowoafrykańskiego zespołu radioteleskopów MeerKAT, zlokalizowanego w Parku Narodowym Meerkat na terenie Republiki Południowej Afryki. To prekursor projektu SKAO, największego obserwatorium radiowego na świecie, które będzie badało wszechświat z niespotykanymi dotąd szczegółami.
Za pomocą SKAO naukowcy mają zamiar zrozumieć ewolucję i zawartość wszechświata wraz z mechanizmami, które napędzają jego ekspansję. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu jest obserwowanie struktury wszechświata w największych skalach, w których galaktyki są zaledwie niewielkimi punktami. Analiza ich rozmieszczenia ujawnia wskazówki dotyczące natury grawitacji, a także zdradza informacje o ciemnej materii i ciemnej energii.
Radioteleskopy mogą wykrywać promieniowanie o długości fali 21 centymetrów, które są generowane przez neutralny wodór, najczęściej występujący pierwiastek we wszechświecie. Z tego powodu są one idealnym instrumentem do prowadzenia takich badań. Analizując trójwymiarowe mapy wodoru obejmujące miliony lat świetlnych, naukowcy badają całkowity rozkład materii we wszechświecie.
Projekt SKAO z siedzibą w Jodrell Bank w Cheshire jest cały czas w budowie. Istnieją już jednak teleskopy takie, jak 64-talerzowy MeerKAT, które będą częścią tego ogromnego projektu. Radioteleskopy w tym projekcie będą połączone w jeden gigantycznych teleskop zdolny do obrazowania obiektów z wysoką rozdzielczością.
W tym trybie zespół z Uniwersytetu Prowincji Przylądkowej Zachodniej przeprowadził już kilka obserwacji za pomocą radioteleskopów MeerKAT. We współpracy z innymi instytucjami udało się dokonać pierwszej w historii detekcji przy użyciu techniki jednopłytowej. Publikacja w tej sprawie pojawiła się na arXiv, a jej autorami są naukowcy z Manchesteru.
Nowa detekcja ukazuje wspólny wzorzec skupień między mapami wykonanymi przez MeerKAT, a pozycjami galaktyk określonymi przez Teleskop Anglo-Australijski. Ponieważ wiadomo, że galaktyki "śledzą" całą materię wszechświata, związek między mapami radiowymi, a galaktykami, pokazuje, że MeerKAT wykrywa wielkoskalową strukturę kosmiczną. Po raz pierwszy dokonano takiego wyczynu przy pomocy wielotalerzowej struktury składającej się z pojedynczych radioteleskopów. To ważny kamień milowy w dalszych badaniach kosmosu.
