Dale Dye: Najtwardszy żołnierz Hollywood

Pewnego dnia były oficer piechoty morskiej Dale Dye odebrał telefon. Mężczyzna na drugim końcu linii wypowiedział zaledwie jedno zdanie: - Kapitanie, ma pan misję: proszę sformować jednostkę! Był rok 1997, a dzwonił nie kto inny jak Steven Spielberg. Kiedy 20 lat temu podjął się wyreżyserowania Szeregowca Ryana, nie mógł jeszcze przypuszczać, że jego epopeja całkowicie zrewolucjonizuje ten gatunek filmowy. W jednej kwestii nie miał jednak wątpliwości... - Musimy być szczerzy, by oddać sprawiedliwość żołnierzom. Na wojnie nie chodzi o sławę. Nie umierasz w zwolnionym tempie, z bluzgiem krwi z klatki piersiowej i kulą ognia za plecami, przelatując przez szklaną taflę. Żadnemu weteranowi nie wyświadczyłbym przysługi, kręcąc kolejny film gloryfikujący drugą wojnę światową. Spielberg postanowił pokazać frontowe wydarzenia możliwie brutalnie i realistycznie - dlatego właśnie wykręcił numer telefonu Dye’a.

- Aktorzy filmowi bywają okropnie wymagający - mówi Spielberg. - Mają swoich masażystów, trenerów, przyczepy i kto wie, co jeszcze. Nie żeby mi to przeszkadzało. Z pewnością nie jestem reżyserem, który każe cierpieć innym dla swojej sztuki. Ale pomyślałem, że w tym przypadku każdy musi poczuć coś z tego bólu, który był wówczas udziałem żołnierzy. A do tego zadania Dale Dye nadawał się jak nikt inny. Ten były kapitan marines uczestniczył w 32 operacjach wojskowych (m.in. w Wietnamie, Libanie i  Nikaragui), za co otrzymał liczne odznaczenia. Brał udział w krwawych bitwach i wielokrotnie był ranny. Po 20 latach w piechocie morskiej odszedł jednak z wojska, aby rozpocząć drugą karierę: założył firmę Warriors Inc. i... ponownie ruszył na wojnę - ale tym razem w służbie Hollywood. Do dziś Dye doradza twórcom filmów w kwestiach wojskowych, musztruje aktorów i spienięża w ten sposób swoje cenne doświadczenia. Pierwszym reżyserem, który go zaangażował, był inny weteran z Wietnamu - Oliver Stone. Na potrzeby dramatu wojennego Pluton Dye przez 30 dni w specjalnym obozie treningowym przygotowywał do wojny aktorów, w tym Charliego Sheena, Willema Dafoe, Johnny’ego Deppa i Foresta Whitakera. Pluton otworzył kapitanowi drzwi do kariery, ponieważ dobra opinia o nim rozeszła się niezwykle szybko i wkrótce wszyscy wielcy twórcy chcieli współpracować z budzącym strach, rygorystycznym oficerem. Za swój trening żąda wynagrodzenia w wysokości 4000 dolarów tygodniowo. Pracuje z takimi gwiazdami, jak Tom Cruise, Colin Farrell czy Matt Damon. Zdarza się także, że gra niewielkie role w filmowych hitach, np. JFK, Mission: Impossible czy Żołnierze kosmosu.

- Tak, mój trening jest ciężki - przyznaje Dye. - Szczególnie ciężki jest zaś dla tych, którzy nigdy nie doświadczyli niedostatku - a to coś, z czym żołnierz ciągle musi żyć. Aktor Edward Burns z przerażeniem wspomina prowadzony przez Dye’a obóz dla rekrutów: - Po dziesięciokilometrowych marszach w ulewnym deszczu trzeba było wziąć udział w nocnych ćwiczeniach, a w międzyczasie czyścić i ładować broń. Grający w Pacyfiku Joseph Mazzello opisuje to jeszcze bardziej dosadnie: - Celem szkolenia było wykończenie nas. Jedliśmy tylko raz dziennie, spaliśmy dwie godziny na dobę pośrodku dżungli. Nocą było lodowato zimno, w ciągu dnia - obłędnie gorąco, ciągle na nas krzyczano i musieliśmy nosić ze sobą dwadzieścia kilogramów ekwipunku. Próbowałem jedynie przetrwać. To było najcięższe doświadczenie mojego życia.

Dye śmieje się, słysząc słowa gwiazdy: - Chłopcy myśleli, że będziemy obserwować ptaki albo pszczoły i trochę postrzelamy - mylili się. Musieli poznać na własnej skórze wojskową dyscyplinę, bowiem w przeciwnym razie na ekranie wyglądaliby śmiesznie. Mundur, saperka i rolka papieru toaletowego - gwiazdy nie dostają od Dye’a nic więcej. Każe im spać w okopach, czołgać się przez błoto, rzucać granatami i strzelać ostrą amunicją. A przy tym krzyczy, używając nie ich prawdziwych nazwisk, lecz tych, pod którymi wystąpią w filmie. - Mam w nosie to, jak są sławni - mówi były marine. - Jeśli aktorzy mnie nie słuchają, krzyczę na nich.

Mimo tych niedostatków aktorzy pracujący nad Szeregowcem Ryanem są zgodni: obóz treningowy nadał kinowemu obrazowi niezbędnego realizmu, pozwalając pokazać wojnę ze wszystkimi okropnymi detalami. - Pierwszą osobą, której chciałem podziękować po zobaczeniu gotowego filmu, był Dale Dye. To on sprawił, że wyglądaliśmy jak prawdziwi żołnierze - mówi Edward Burns. A kapitan odwzajemnia komplement: - Aktorzy są jak gąbki. Ci naprawdę dobrzy wchłaniają wszystko, czego się uczą, i później wiarygodnie przekazują to na ekranie. Sam również jest zadowolony z tego, jak przedstawiono wojenną rzeczywistość w Szeregowcu Ryanie. - To najbardziej realistyczny film wojenny, jaki widziałem - mówi 72-latek, który wcale nie myśli o emeryturze. Obecnie dzieli czas między plany zdjęciowe trzech realizowanych projektów...